Mấy ngày nay, nhiều người trong giới văn nghệ sĩ, gia đình đã rất bất ngờ khi nghe tin nhà thơ Xuân Quỳnh "trượt" giải thưởng Hồ Chí Minh. Báo Người Đưa Tin xin trích đăng ý kiến của một số nhà thơ, nhà văn:
Nhà thơ Xuân Quỳnh
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều - Phó Chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam: "Xuân Quỳnh không được Giải thưởng Hồ Chí Minh là điều rất đáng buồn"
"Xuân Quỳnh, với tất cả sáng tạo từ những năm tháng chiến tranh đến sau hòa bình, đã để lại tài sản không nhỏ về thơ ca và là một trong những nhà thơ nữ xuất sắc của thơ ca hiện đại Việt Nam. Việc chị không được Giải thưởng Hồ Chí Minh là điều rất đáng buồn. Có một số quy chế trong việc xét giải thưởng Hồ Chí Minh hiện nay chưa thỏa đáng, như hai quy định bất cập: Thứ nhất những ai chưa được giải thưởng Hội Nhà văn hay giải thưởng tương đương như của Ủy ban Liên hiệp Văn học toàn quốc thì không được nhận Giải thưởng Nhà nước hay Giải thưởng Hồ Chí Minh. Thứ hai, những tác phẩm đăng ký Giải thưởng Nhà nước rồi sẽ không được đăng ký hồ sơ xét Giải thưởng Hồ Chí Minh nữa. Và một khi những quy chế này tồn tại, nếu không cẩn thận, giải thưởng sẽ không được trao cho người xứng đáng. Do vậy, quy chế cần đổi thay".
Nhà thơ Nguyễn Việt Chiến: "Thi ca của Xuân Quỳnh đã vượt lên mọi giải thưởng"
“Có thể nói, những bài thơ và các tập thơ của nhà thơ Xuân Quỳnh đã bay cao trên bầu trời thi ca chiến tranh những năm 60-70 của thế kỷ trước và những năm hòa bình sau đó. Xuân Quỳnh là một giọng thơ nữ nổi trội và đặc biệt xuất sắc đã từng làm xúc động trái tim hàng triệu độc giả. Thi ca của chị đã vượt lên mọi giải thưởng và có đóng góp không nhỏ cho nền văn học đất nước trong cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc cách đây gần bốn chục năm. Chắc chắn tấm ảnh chụp nhà thơ Xuân Quỳnh và nhà văn Nguyễn Thị Ngọc Tú bên bờ sông Thạch Hãn năm 1972 khi đón các chiến sĩ vừa chiến đấu ở thành cổ Quảng Trị trở về vẫn mãi mãi làm xúc động nhiều thế hệ sau này. Máu xương những người lính hy sinh ngày ấy còn nhắc nhở chúng ta về một thế hệ đã quên thân vì nền độc lập, tự do của dân tộc và đất nước. Không có lẽ chúng ta hôm nay lại lãng quên những nhà thơ - chiến sĩ đã có mặt ở tuyến lửa những năm tháng đau thương và oanh liệt ấy như nhà thơ Xuân Quỳnh, nhà văn Nguyễn Thị Ngọc Tú, nhà thơ Thu Bồn và bao nhà văn khác? Lịch sử văn học đất nước này sẽ còn nhắc nhở những tên tuổi ấy!”.
Nhà văn Nguyễn Thị Ngọc Tú và nhà thơ Xuân Quỳnh trên sông Thạch Hãn –Quảng Trị 1972.
Nhà văn Nguyễn Thị Thu Huệ: "Xuân Quỳnh là một thi sĩ vĩ đại"
“Tôi cũng đang muốn hỏi câu hỏi với những người có trách nhiệm là Hội đồng cấp Nhà nước chấm giải, là vì lý do gì mà họ loại nhà thơ Xuân Quỳnh? Họ cần phải trả lời đầy đủ, cụ thể lý do, để mọi người cùng biết. Chuyện họ không minh bạch hay bất đồng quan điểm, tôi không ở Hội đồng cấp Nhà nước nên không thể biết. Cũng nhân chuyện khá chấn động này, chúng ta có quyền đòi hỏi sự minh bạch và những câu trả lời thẳng thắn từ phía Hội đồng cấp Nhà nước.
Với cá nhân tôi, giải thưởng Hồ Chí Minh luôn cao quý, bởi giải đó mang tên Bác Hồ. Nhất là với thế hệ nhà văn, nhà thơ chống Mỹ, giữa sống và chết, tác phẩm của họ như liều thuốc tinh thần đi cùng triệu triệu người dấn thân bảo vệ Tổ quốc, chả ai biết sau này sẽ được xét giải đâu. Đặc biệt, với nhà thơ Xuân Quỳnh, bà không còn ở chốn thực này gần 30 năm, việc tôn vinh bà là để cho thế hệ của bà, của chúng tôi, và con cháu sau này – tức là dành cho người sống thấy được những ghi nhận xứng đáng với người tài đức. Bà không được Giải thưởng Hồ Chí Minh, nhưng lớp lớp học sinh học và phân tích vẫn yêu thích những vần thơ của bà. Những người yêu thơ vẫn chép tặng nhau thơ tình của bà. Những ca sĩ vẫn da diết "Thuyền và biển"… Với thế hệ chúng tôi, Xuân Quỳnh là một thi sĩ vĩ đại!”.
Nhà thơ Nguyễn Hữu Quý: "Nữ thi sĩ Xuân Quỳnh trượt giải thưởng Hồ Chí Minh là một điều đáng tiếc"
“Nữ thi sĩ Xuân Quỳnh trượt giải thưởng Hồ Chí Minh là một điều đáng tiếc. Bởi ở thế hệ nữ nhà thơ chống Mỹ, nhà thơ Xuân Quỳnh đã có nhiều đóng góp cho nền văn học Việt Nam, đặc biệt giai đoạn chống Mỹ và sau chống Mỹ. Nữ thi sĩ Xuân Quỳnh đã có những tác phẩm để lại mang dấu ấn nhất định trong lòng bạn đọc, ví dụ những vần thơ viết về con, viết về gió Lào, cát nắng, về tình yêu… Vì vậy, tôi cảm thấy quá tiếc khi nữ thi sĩ Xuân Quỳnh đã trượt Giải thưởng Hồ Chí Minh. Tôi không hiểu tiêu chí của giải thưởng hay lý do vì sao chị ấy lại trượt Giải thưởng Hồ Chí Minh. Nữ thi sĩ Xuân Quỳnh hoàn toàn xứng đáng với Giải thưởng Hồ Chí Minh".
Nhà thơ Phan Hoàng - TPHCM: "Đáng lý ra Xuân Quỳnh phải được xét duyệt từ đợt trước chứ không phải để đến đợt này và bị 'trượt'"
"Tôi cảm thấy tiếc khi nghệ sĩ phía Nam không ai đạt giải thưởng nào, kể cả Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước. Trong khi rất nhiều người xứng đáng như: nhà thơ Thu Bồn, nhà thơ Hoài Vũ, Trần Bạch Đằng, Việt Phương, Vũ Hạnh, nhà thơ - nhà văn Văn Lê. Đặc biệt với nữ thi sĩ Xuân Quỳnh thì càng xứng đáng, và đáng lý ra chị Xuân Quỳnh phải được xét duyệt từ đợt trước chứ không phải để đến đợt này và bị trượt. Còn với nữ thi sĩ Xuân Quỳnh, là nhà thơ tài hoa, người phụ nữ có nhân cách sống ảnh hưởng không nhỏ tới xã hội kể cả khi chị còn sống cho đến khi chị đã mất. Thơ của nữ thi sĩ Xuân Quỳnh là góc nhìn về thơ tình yêu, về nỗi đau đáu của người phụ nữ trước thời cuộc… với thông điệp và ý nghĩa trong những bài thơ của nữ thi sĩ Xuân Quỳnh như vậy, nên vần thơ của chị sẽ sống mãi với thời gian”.
Xem thêm >>> Gia đình nhà thơ Xuân Quỳnh gửi thư ngỏ về việc 'trượt' giải thưởng
PV
