13 tuổi - cái tuổi bị cho là “ăn chưa no, lo chưa tới”, nhưng khí thế bùng lên của cả một dân tộc đã “ám” vào nhạc sỹ Doãn Nho, tạo nên cảm hứng trong suốt quãng đời sáng tác âm nhạc về sau với những tác phẩm bất hủ như “Tiến bước dưới quân kỳ”, “Năm anh em trên một chiếc xe tăng”, “Người con gái sông La”,... Với nhạc sỹ, chiến sỹ Doãn Nho - cựu thành viên đội Thiếu niên, thanh niên cứu quốc thành Hoàng Diệu, đó cũng là một niềm tự hào rất riêng...
Cầm súng trước khi cầm bút viết nhạc
Sinh năm 1933, trong một gia đình nền nếp tại làng Cót, Yên Hòa, Từ Liêm, nay thuộc quận Cầu Giấy, Hà Nội, thưở nhỏ với ông là những tháng ngày miệt mài với sách vở và âm nhạc. Lên 10 tuổi, ông đã làm quen với cây đàn Violine.
Tuổi thơ tưởng êm đềm ấy có lẽ sẽ không có gì thay đổi nếu như không có những biến cố lịch sử dồn dập diễn ra từ cuối 1944- đầu 1945, tác động không chỉ tới gia đình ông mà cả tới cái làng Hạ Yên Quyết (làng Cót) lúc bấy giờ.
Nạn đói hoành hành với những dòng người lũ lượt kéo từ nông thôn về thành thị, từ Nam Định, Thái Bình, Hải Phòng đến Hà Nội,... đâu đâu cũng là những tiếng khóc bi thương khiến cho tiếng đàn nghệ sỹ cũng bị nghẹn lại. Giặc Pháp- Nhật hoành hành khắp nơi, kéo về làng cướp bóc, đánh đập, giết người,... Ở giữa vòng kìm kẹp của Việt gian, Pháp và Nhật, không ngăn cản được gia đình ông và nhiều gia đình trí sĩ khác trở thành cơ sở cách mạng, nuôi giấu cán bộ và trực tiếp tham gia hoạt động trong suốt nhiều năm liền.
Ông còn nhớ, năm 1944, gia đình ông đã trở thành nơi sinh hoạt thường xuyên của chị bộ Đảng ngoại thành Hà Nội, chứng kiến sự trưởng thành của nhiều Đảng viên mới, trong đó có đồng chí Vũ Oanh, nguyên ủy viên bộ chính trị.
Đặc biệt, sau sự kiện đồng chí Hoàng Văn Thụ bị giặc đem xử bắn tại trường bắn Hoàng Mai, một lớp Đảng viên