Nhật Bản loay hoay tìm lời giải cho bài toán già hóa dân số

Nhật Bản loay hoay tìm lời giải cho bài toán già hóa dân số

Thứ 7, 07/01/2023 | 08:00
0
Nhật Bản đang tích cực hỗ trợ để khuyến khích các cặp vợ chồng sinh con, nhưng với chi phí tăng chóng mặt và tiền lương không ổn định, đây vẫn là vấn đề nan giải.

Chính phủ Nhật Bản đã cam kết tăng số tiền mà trợ cấp cho các gia đình có trẻ em chuyển ra khỏi khu vực thủ đô Tokyo từ 300.000 yên (54,2 triệu đồng) lên 1 triệu yên (180 triệu đồng) kể từ tháng 4/2023.

Được giới thiệu vào năm 2019, chương trình này nhằm khuyến khích những người đang nuôi con nhỏ chuyển đến các khu vực có tỉ lệ sinh giảm và dân số già.

Mỗi hộ gia đình sẽ nhận được 1 triệu yên nếu họ đáp ứng một trong 3 điều kiện, nhưng một cặp vợ chồng có 2 con có thể nhận được tới 3 triệu yên (khoảng 541 triệu đồng) khi rời Tokyo, theo hãng tin Nhật Bản Nikkei.

Điều kiện cần đáp ứng

3 điều kiện phải đáp ứng để được hỗ trợ là có việc làm tại một công ty vừa và nhỏ trong khu vực mà gia đình sẽ chuyển đến, tiếp tục công việc hiện tại từ xa sau khi chuyển đi, hoặc bắt đầu kinh doanh tại nơi ở mới của họ.

Theo hãng tin Kyodo, nếu một cặp vợ chồng có 2 con chuyển đến và bắt đầu kinh doanh ở quê hương mới, họ sẽ nhận được khoản hỗ trợ tài chính lên tới 5 triệu yên (hơn 900 triệu đồng) từ chính phủ.

Thế giới - Nhật Bản loay hoay tìm lời giải cho bài toán già hóa dân số

Mỗi hộ gia đình có con sẽ nhận được 1 triệu yên nếu họ đồng ý di dời khỏi Tokyo. Ảnh: weforum.org

Để đủ điều kiện nhận hỗ trợ, các hộ gia đình cũng phải sống ở một trong 23 phường của Tokyo trong hơn nửa thập kỷ qua, bao gồm cả năm vừa qua.

Bên cạnh đó, các gia đình có cha mẹ chuyển đến sống tại các phường trên các vùng khác của Tokyo, và các gia đình ở các quận Saitama, Chiba và Kanagawa, cũng đủ điều kiện tham gia.

Trẻ em phải dưới 18 tuổi hoặc 18 tuổi nhưng đang học năm cuối cấp ba thì gia đình mới được nhận khoản tiền trợ cấp.

Những người đồng ý chuyển đi sẽ nhận được trợ cấp bất kể thu nhập của họ là bao nhiêu, nhưng họ phải cam kết sống ở đô thị mới của họ trong ít nhất 5 năm. Nếu các gia đình nhận được khoản trợ cấp nhưng chuyển đi trước khi hết thời hạn 5 năm, họ sẽ phải trả lại.

Chương trình này hiện đang áp dụng tại khoảng 1.300 đô thị của Nhật Bản, chiếm 80% số quận của đất nước.

Vấn đề dân số

Chính sách khuyến khích tái định cư của Nhật Bản là một phần trong chiến lược rộng lớn hơn nhằm giải quyết một vấn đề cấp bách và dai dẳng: dân số già.

Năm ngoái, có 90.526 công dân 100 tuổi ở Nhật Bản. Con số này đã tăng gấp 5 lần trong 2 thập kỷ. Các chuyên gia coi đây là một xã hội “siêu già”.

Dữ liệu chính thức cho thấy dân số nước này đã giảm mạnh kỷ lục 726.342 người từ năm 2020 đến năm 2021, đánh dấu năm thứ 13 liên tiếp dân số giảm do số ca tử vong nhiều hơn số ca sinh. Dân số Nhật Bản năm 2021 do đó ở mức 125,9 triệu người, giảm 0,57% so với năm 2020.

Thế giới - Nhật Bản loay hoay tìm lời giải cho bài toán già hóa dân số (Hình 2).

Xã hội Nhật Bản là một xã hội "siêu già" với tuổi thọ trung bình khoảng 85 tuổi. Ảnh: DW

Trong khi đó, chỉ có 384.942 trẻ sơ sinh chào đời trong 6 tháng đầu năm 2022, giảm 5% so với cùng kỳ năm 2021, theo số liệu do Bộ Y tế Nhật Bản công bố vào giữa tháng 9/2022.

Bộ này dự đoán rằng tổng số trẻ sơ sinh trong cả năm 2022 ở Nhật Bản sẽ ít hơn con số 811.604 năm 2021 và gần như chắc chắn dưới 800.000.

Một số nhà nghiên cứu dự đoán rằng dân số Nhật Bản sẽ giảm xuống còn 90 triệu người vào năm 2055. Thời điểm đó, 41% người dân sống ở nước này sẽ trên 65 tuổi.

Trong khi đó, các báo cáo của chính phủ Nhật Bản dự đoán rằng với “mức sinh trung bình”, dân số nước này có thể giảm xuống dưới 100 triệu vào năm 2048, sau đó giảm xuống còn 86,4 triệu vào năm 2060. Những con số này thậm chí còn thấp hơn nữa nếu “mức sinh thấp”.

Nỗ lực có mang lại kết quả?  

Trong nỗ lực chống lại các vấn đề kinh tế - xã hội liên quan đến dân số già hóa, chẳng hạn như tăng chi tiêu phúc lợi và giảm doanh thu từ thuế, chính phủ Nhật Bản đã công bố một loạt các biện pháp can thiệp bao gồm các chương trình nhằm giảm tình trạng “tham công tiếc việc” – thường là lý do người dân đưa ra cho việc ngại sinh con.

Bằng cách cung cấp cho các gia đình một động lực tài chính lớn hơn để rời khỏi thủ đô, chính phủ Nhật Bản kỳ vọng sẽ nhận được phản hồi tích cực hơn từ người dân so với 3 năm trước, khi kế hoạch này được đưa ra.

Tuy nhiên, kế hoạch này không giải quyết được vấn đề mà phần lớn các cặp vợ chồng trẻ Nhật Bản đang gặp phải.

“Số tiền chúng tôi nhận được từ chính phủ chắc chắn rất hữu ích khi tôi sinh con và chúng tôi rất biết ơn, nhưng số tiền đó vẫn không trang trải hết chi phí nằm viện của tôi”, Ayako, một bà nội trợ giấu tên ở Tokyo cho biết.

Hoàn cảnh của Ayako khá khó khăn vì cô phải sinh mổ, trong khi chi phí sinh con trung bình ở Nhật Bản dao động vào khoảng 473.000 yên (hơn 85 triệu đồng), theo tờ Mainichi.

Thế giới - Nhật Bản loay hoay tìm lời giải cho bài toán già hóa dân số (Hình 3).

Chi phí ở Nhật Bản đã tăng mạnh sau đại dịch Covid-19. Ảnh: SCMP

“Chúng tôi rất muốn sinh thêm đứa nữa, nhưng vợ chồng tôi xác định điều đó thực sự là không thể. 80.000 yên đương nhiên là giúp ích cho chúng tôi rất nhiều, nhưng liệu số tiền đó đủ dùng trong bao lâu? Một đứa trẻ cần quần áo và thức ăn. Nó sẽ lớn nhanh thôi, và đòi hỏi nhiều hơn thế”, Ayako chia sẻ.

“Thu nhập của chúng tôi đã giảm đi vì tôi phải nghỉ làm. Dù chồng tôi có một công việc ổn định và thu nhập vẫn như trước khi xảy ra đại dịch, nhưng chi phí thực phẩm, nhiên liệu, v.v. đã tăng mạnh trong những tháng gần đây”, cô nói thêm.

Theo bà Noriko Hama, giáo sư kinh tế tại Đại học Doshisha ở Kyoto, Nhật Bản từ lâu đã thiếu chỗ tại các nhà trẻ dành cho các bậc cha mẹ đang đi làm. Điều trớ trêu là có quá ít trẻ em, trong khi các sự kiện ở trường, các đội thể thao và các hoạt động sau giờ học cũng tốn kém không ít.

“Hiện tại, mọi người không hài lòng với môi trường nuôi dạy trẻ. Cơ sở hạ tầng xã hội kém khiến mọi người không cảm thấy đủ an toàn để sinh con. Cho đến khi vấn đề này được cải thiện, tỉ lệ sinh sẽ không phục hồi”, bà nhận định.

Nguyễn Tuyết (Theo Fortune, DW, Bloomberg)

Dân số Nhật Bản giảm ở mức kỷ lục trong giai đoạn Covid-19

Thứ 4, 10/08/2022 | 07:00
Theo thống kê, dân số Nhật Bản vào ngày 1/1/2022 là 125,93 triệu người, giảm 726.342 dân và đánh dấu đợt giảm lớn nhất kể từ năm 2013.

Nhật Bản tài trợ cho kỹ thuật hỗ trợ sinh sản IVF nhằm trẻ hóa dân số

Thứ 7, 02/04/2022 | 18:26
Từ 1/4, bảo hiểm y tế công cộng Nhật Bản sẽ hỗ trợ 70% chi phí cho các phương pháp tiên tiến hỗ trợ sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).

Nhật Bản đang làm thế nào để đối mặt với khủng hoảng dân số già?

Thứ 2, 07/09/2020 | 11:10
Nhật Bản đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng dân số chưa từng thấy bởi già hóa, tỷ lệ sinh thấp đang là quốc nạn tại Nhật Bản.
Cùng tác giả

“Đầu tư công là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế năm 2023”

Thứ 2, 16/10/2023 | 09:00
Giám đốc Quốc gia ADB tại Việt Nam nhận định, việc tăng tốc chi tiêu của Chính phủ có thể coi là sự kích cầu được mong đợi trong các tháng còn lại của năm 2023.

ADB bổ nhiệm Phó Chủ tịch phụ trách Đông Á, Đông Nam Á và Thái Bình Dương

Thứ 6, 22/09/2023 | 15:03
Phó Chủ tịch mới của ADB từng đảm nhiệm nhiều vai trò quan trọng và làm việc với nhiều quan chức chính phủ cấp cao trên khắp châu Á và Thái Bình Dương.

Thách thức đối với người đi vay ở khu vực Đông Á mới nổi

Thứ 2, 11/09/2023 | 16:13
Chính phủ và ngân hàng trung ương ở khu vực Đông Á mới nổi cần cảnh giác để phòng ngừa những rủi ro tài chính tiềm tàng gắn với các mức lãi suất cao hơn, theo ADB.

ADB chi 14 triệu USD phát triển hệ thống điện mặt trời áp mái Việt Nam

Thứ 2, 11/09/2023 | 11:24
Đây là khoản tài trợ đầu tiên của ADB trong danh mục đầu tư điện mặt trời áp mái dành cho phân khúc kinh doanh và sản xuất tại Việt Nam.

Cổ phiếu VinFast lấy lại sắc xanh sau 3 phiên sụt giảm

Thứ 3, 22/08/2023 | 07:38
Cổ phiếu VinFast đóng cửa giảm 23% xuống mức 15,40 USD/cổ phiếu hôm 18/8, đánh dấu phiên sụt giảm thứ ba liên tiếp sau khi ra mắt hoành tráng ở Phố Wall.
Cùng chuyên mục

Lý giải vụ tên lửa Nga tấn công kho chứa khí đốt ngầm ở Ukraine

Thứ 5, 28/03/2024 | 16:15
Cho đến nay, Nga vẫn kiềm chế các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng Ukraine hỗ trợ vận chuyển khí đốt tới các khách hàng châu Âu.

Khoảnh khắc tên lửa dẫn đường Nga tấn công, hệ thống P-18 của Ukraine nổ tung, bốc cháy dữ dội

Thứ 5, 28/03/2024 | 13:55
Hai video vừa được công khai cho thấy, tên lửa Nga tấn công chính xác, hai hệ thống radar giám sát trên không và cảnh báo sớm P-18 của Ukraine nổ tung.

Sau trận chiến kéo dài, Nga vào Krasnoe, Ukraine nỗ lực phản công

Thứ 5, 28/03/2024 | 09:55
Lá cờ của Lực lượng Dù Nga đã được treo ở thị trấn Krasnoe, phía tây nam Artyomovsk.

Vì sao Trung Quốc đóng cửa hơn 20.000 trường mẫu giáo?

Thứ 5, 28/03/2024 | 06:00
Theo số liệu từ Bộ Giáo dục Đào tạo Trung Quốc, năm 2023, Trung Quốc chỉ còn 274.400 trường mẫu giáo, ít hơn 20.400 trường so với năm 2021.

Vụ sập cầu ở Mỹ: Tìm thấy hộp đen của tàu chở hàng gây tai nạn

Thứ 4, 27/03/2024 | 22:35
Sáng sớm 26/3 (giờ địa phương), tàu Dali đang ra khỏi bến cảng Baltimore để hướng đến Sri Lanka thì đâm trúng trụ đỡ của cầu Francis Scott Key, làm sập cầu.
     
Nổi bật trong ngày

"Cá mập ma" với hình dáng kỳ dị được phát hiện ở Thái Lan

Thứ 4, 27/03/2024 | 05:57
Một loài cá mập với cái đầu đồ sộ, đôi mắt to và những chiếc vây giống như có lông vừa được phát hiện ở biển Andaman, ngoài khơi Thái Lan.

Câu chuyện “giảm thiểu rủi ro” của Đức và EU đối với Trung Quốc

Thứ 4, 27/03/2024 | 13:52
Sự phụ thuộc quá mức vào Trung Quốc chủ yếu là vấn đề của Đức, không phải vấn đề của châu Âu.

Khoảnh khắc tên lửa dẫn đường Nga tấn công, hệ thống P-18 của Ukraine nổ tung, bốc cháy dữ dội

Thứ 5, 28/03/2024 | 13:55
Hai video vừa được công khai cho thấy, tên lửa Nga tấn công chính xác, hai hệ thống radar giám sát trên không và cảnh báo sớm P-18 của Ukraine nổ tung.

Sau trận chiến kéo dài, Nga vào Krasnoe, Ukraine nỗ lực phản công

Thứ 5, 28/03/2024 | 09:55
Lá cờ của Lực lượng Dù Nga đã được treo ở thị trấn Krasnoe, phía tây nam Artyomovsk.

Chính phủ “thân phương Tây” thất bại, Bulgaria nguy cơ phải bầu cử sớm

Thứ 4, 27/03/2024 | 06:00
Quá trình đàm phán chuyển giao quyền lực giữa 2 khối chính trị lớn nhất Bulgaria đã trở thành cuộc tranh cãi mang tính đảng phái về các vấn đề.