Đằng sau hoạt động của nhóm người muốn Mỹ có thêm bang mới mang tên New California

Ông Robert Paul Preston là một trong những người lãnh đạo nhóm sáng lập California Mới, nhằm chia bang California hiện tại ra làm hai phần, trở thành bang lớn thứ 6 của nước Mỹ.

Theo tuyên bố của nhóm sáng lập này, tên bang thứ 51 của nước Mỹ sẽ mang tên California Mới và không đi theo xu hướng thân thiện với chủ nghĩa tự do. California Mới muốn hợp nhất phần lớn các quận nông thôn xa xôi của California, để lại các quận đô thị ven biển cho bang California hiện tại.

Ông Preston tin rằng, các hạt ở khu vực nông thôn của bang California hiện không được đại diện bởi cơ quan lập pháp. Do đó, ông đề xuất một bang California Mới có khả năng đại diện cho toàn bộ vùng nông thôn đó, đối lập với khu vực đô thị và ven biển mà theo ông Preston là đại diện cho “chế độ chuyên chế”.

Theo tờ Newsweek, ý tưởng trên gần như chắc chắn thất bại. Tờ báo cho hay, toàn bộ những nỗ lực do công dân khởi xướng nhằm ly khai, hay thành lập một bang mới ở Mỹ đều nhanh Tuy nhiên, theo ông Preston, sáng kiến của nhóm California Mới đã được nhiều người dân trong bang ủng hộ, đặc biệt là những người chỉ trích giới lãnh đạo Dân chủ của bang. California là bang thành trì Dân chủ, với tỉ lệ người theo đảng này lên tới 80%, tương ứng với 120 ghế trong nghị viện.

“Điều thú vị là không quan trọng bạn theo đảng tự do hay bảo thủ, hay là gì đi chăng nữa, nhưng nếu bạn là người California thì ai cũng quan tâm đến bản chất của bang. Dường như nó vượt khỏi ranh giới của những đảng phái. Có thể bạn nghĩ California Mới sẽ thiên theo hướng bảo thủ, đối lập với phe tự do nhưng chúng ta đã nhận được những lời kêu gọi (tách bang) từ Los Angeles và Sacramento”, ông Preston nói.

Theo ông này, sự ủng hộ của người California đối với sáng kiến thành lập một bang mới cho thấy hệ thống chính quyền của bang “đã hoàn toàn suy yếu”, một phần bởi vì đảng Cộng hòa hầu như “không tương thích với California”. Ông Preston do đó đã lập một nhóm sáng kiến buộc cơ quan lập pháp phải công nhận ưu thế của khu vực nông thôn thông qua hệ thống trường học, kinh tế và thể chế.

Đề nghị của nhóm California Mới có tuyên bố những người “đang phải hứng chịu những chuỗi ngày bị lạm dụng và quản chế dưới tay một chính quyền chuyên chế” có quyền thành lập một chính quyền mới. Tuy nhiên, Preston cho hay, cơ cấu chính quyền của California Mới là cơ cấu dân sự.

“Chúng tôi chỉ đưa ra thông điệp về ý định của mình là được độc lập. Điều này không có nghĩa là sẽ có những cuộc cách mạng trên đường phố. Đó không phải là cách mà chúng ta hoạt động ở Mỹ hay California. Chúng ta sẽ làm việc theo đúng những gì được quy định trong Hiến pháp”, ông Preston nhấn mạnh.

Theo dự đoán của Preston, California Mới sẽ trở thành một bang thứ 51 của Mỹ trong vòng 18 tháng tới, nhưng lịch sử lại không đứng về phía ông. Trước đây, từng có nhiều nỗ lực nhằm chia tách bang hay yêu cầu độc lập. Hồi tháng Tám năm ngoái, ở Mỹ từng rầm rộ phong trào “Calexit” đòi bang California tách khỏi Mỹ để trở thành quốc gia độc lập sau khi ông Donald Trump trở thành Tổng thống Mỹ. Tuy nhiên, tới nay mọi chuyện dường như đã yên ổn.

Có 4 sáng kiến tương tự đang được đưa ra trong năm 2018 nhưng Preston tin rằng nỗ lực của ông sẽ thành công, bởi nó theo đuổi mô hình được quy định trong Hiến pháp Mỹ.

Ví dụ về mô hình mà ông Preston nêu trên chính là bang Tây Virginia yêu cầu tách ra khỏi liên bang Virginia trong cuộc Nội chiến Mỹ vào năm 1861 và được Quốc hội công nhận là một bang vào năm 1863.

Tương tự, trường hợp của California Mới cũng cần sự đồng ý của Quốc hội – một điều tương đối khó trong thời điểm này.

Bang Texas cũng nhiều lần chứng kiến đề xuất tách bang thành nhiều khu vực nhỏ nhưng đều thất bại. Ngoài ra, Puerto Rico, một vùng lãnh thổ của Mỹ, đã bỏ phiếu hồi tháng 6/2017 để trở thành bang thứ 51 của Mỹ nhưng không thành công do thiếu số phiếu cần thiết từ cử tri để hoàn tất quy trình. 

Xem thêm: Syria: Giao tranh ác liệt, người Kurd nã tên lửa điều hướng phá hủy xe tăng của Thổ Nhĩ Kỳ