Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên những vụ việc nêu trên, để lại hậu quả khôn lường mà chính những người trong cuộc phải gánh chịu. Tìm hiểu thực tế, chúng tôi cũng thật sự giật mình...
Từ đòn tâm lý... đến đòn thù
Vừa qua, báo điện tử Người đưa tin nhận được đơn trình báo của bà Trương Thị T. (ngụ đường Chuyên Dùng 9, khu phố 3, phường Phú Mỹ, quận 7. TP.HCM) tố cáo ông Nguyễn Thành Trung (ngụ khu phố 3, phường Phú Mỹ) cùng người nhà đến đập phá con đường đang xây đi vào sân nhà bà vì mâu thuẫn trong việc tranh chấp đất đai. Không chỉ phá hoại tài sản của bà T., những người nhà ông Trung còn chửi bới, thách thức bà T. làm đơn tố cáo lên công an phường. Nhiều lần sau đó, gia đình bà T. vẫn bị hành hung, đe dọa...
Ông Đặng Thanh Hồng ngồi bên căn nhà đã bị côn đồ dùng máy xúc đâm sập.
Quá bức xúc trước thái độ coi thường pháp luật, gia đình bà T. quyết định tố cáo ông Trung lên chính quyền địa phương. Nhận được thông báo của người dân, công an phường Phú Mỹ đã triệu tập hai gia đình để làm rõ hành vi quấy rối trật tự công cộng, xâm phạm tài sản của người khác. Quá trình giải quyết, công an phường Phú Mỹ đã buộc gia đình ông Nguyễn Thành Trung phải bồi thường thiệt hại cho gia đình bà T. về những hành động nêu trên.
Trường hợp bà Lê Thị Th. (SN 1956, ngụ tại đường Lê Văn Linh, phường 13, quận 4) bị "bạo hành" hơn 4 năm nay. Sự việc bắt đầu vào năm 2009, bà Th. thường xuyên bị ba mẹ con chị Nguyễn Thị Thu Ng. là người hàng xóm bên cạnh nhà chửi bới, lăng mạ bằng những ngôn ngữ tục tĩu. Theo bà Th. nguyên nhân của vụ việc bắt đầu từ việc bà Ng. trước đó đã có lần hỏi mượn vay tiền bà Th. nhưng vì bà Th. không có, nên không cho mượn, từ đó cả hai nhà tỏ ra lạnh nhạt tình cảm, không chào hỏi khi gặp gỡ.
Cũng theo bà Th., có lần bà còn bị người nhà bà Ng. đánh vào mũi gây thương tích, lại còn hăm dọa đẩy bà Th. rơi xuống từ lầu cao, khiến bà Th. rất hoang mang và lo sợ. Không chịu được trước những điều tiếng của người hàng xóm, bà Th. gửi đơn tới chính quyền địa phương nhờ can thiệp nhưng đến nay sự việc vẫn chưa được giải quyết một cách ổn thỏa khiến bà rất bức xúc. Hằng ngày, bà Th. vẫn phải chịu đựng sự xoi mói và cái nhìn thiếu thiện cảm của gia đình bà Ng. nên bà rất khổ tâm.
Vụ việc cũ chưa lắng xuống thì mới đây, báo Người đưa tin tiếp tục nhận được thêm một phản ánh khác từ anh Châu Đức Th. (SN 1980, ngụ tại hẻm 42, đường số 10, khu phố 3, phường Linh Xuân, quận Thủ Đức). Theo trình bày của anh Th. thì trong hẻm nơi anh đang ở có một gia đình thường xuyên gây ra tiếng ồn lớn vào ban đêm khiến gia đình xung quanh không ngủ được, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân. Khi anh Th. sang góp ý thì bị đe dọa.
Đỉnh điểm là việc vợ anh Th. bị ba tên côn đồ xông vào nhà đánh gây thương tích nặng. Gia đình đã làm đơn tố cáo lên chính quyền sở tại nhưng vẫn chưa được giải quyết một cách thỏa đáng. Những người vi phạm pháp luật, theo anh Th. vẫn chưa bị xử phạt thích đáng.
Không chỉ có những hành vi "bạo hành" người khác bằng ngôn ngữ, nhiều người còn thuê cả côn đồ đến đập phá nhà dân, gây hoang mang trong dư luận, mà điển hình là vụ việc xảy ra tại nhà số nhà 201 (đường Hoàng Hoa Thám, phường 6, quận Bình Thạnh). Ngày 8/4/2013 vừa qua, nhiều kẻ lạ mặt bịt khẩu trang ngang nhiên dùng cần cẩu máy xúc làm sập ngôi nhà (do ông Đặng Thanh Hồng làm chủ) trong mấy phút đồng hồ. Vụ việc đã gây xôn xao dư luận và sự ngỡ ngàng của nhân dân, bởi những kẻ gây án đã ngang nhiên thực hiện hành vi phạm pháp luật giữa ban ngày. Rất may sự việc không gây ra án mạng vì chủ nhân căn nhà đi vắng. Song kết cục là căn nhà ông Hồng biến thành đống phế liệu.
Điều đáng nói, trước khi vụ sập nhà xảy ra, gia đình ông Hồng cũng đã từng bị nhóm người lạ mặt với vẻ hung hăng tới nhà đe dọa. Có lần chúng còn ngang nhiên vào trong nhà ông, đập phá phần nhà bếp, đuổi tất cả mọi người trong gia đình ra khỏi nhà.
Cửa phòng nhà chị Th. sát tường nhà hàng xóm.
Nhận diện và giải pháp cho những trò “chơi đểu” của láng giềng
Luật sư Nguyễn Đặng Nhân, công ty Luật hợp doanh Sài Gòn Việt Nam, cho biết: "Những trường hợp "bạo hành" người khác bằng tiếng ồn hay những hành vi khác, thậm chí đe dọa khi được nhắc nhở là không hiếm. Những trường hợp này nếu chính quyền địa phương vào cuộc làm việc thì những người có tội chỉ chịu mức phạt hành chính. Không ít những trường hợp có sự bao che của chính quyền địa phương, khiến nhiều người bức xúc. Vì mức xử phạt chưa nghiêm, cộng với một số cán bộ chỉ giải quyết vụ việc cho có lệ đã khiến nhiều vụ việc mâu thuẫn vẫn kéo dài, khó có thể giải quyết dứt điểm và ổn thỏa. Theo tôi, cần có chế tài mạnh hơn nữa để có tính răn đe, tránh những phiền phức và tái diễn sau này. Đối với những hành vi gây thương tích, phá hoại tài sản có thể bị truy tố trách nhiệm hình sự, bên cạnh đó còn phải chịu trách nhiệm dân sự thông qua việc bồi thường thiệt hại mà họ gây ra".
Cùng quan điểm với ông Nhân, luật sư Trần Thị Liên, Văn phòng Công ty Luật DFC, nhận định: "Thực trạng này diễn ra nhiều ở các thành phố lớn hàng chục năm nay, khiến nhiều hộ dân rất khó chịu. Hầu hết những vụ vi phạm dạng này đều được chính quyền cấp xã (phường) giải quyết bằng phương pháp hòa giải và xử phạt hành chính. Không ít người sau khi bị xử phạt, lại tiếp tục vi phạm. Lý do theo họ là quyết "chơi" cho bõ ghét kẻ đã tố cáo mình trước đó. Điều này làm tình trạng "bạo hành" hàng xóm cứ kéo dài. Điểm mấu chốt ở đây là cần một giải pháp lâu dài, tôi cũng kêu gọi người dân cần có ý thức, cần quan tâm đến đời sống của những người xung quanh, lắng nghe những góp ý thiết thực để tránh những phiền hà đối với người khác, xây dựng cuộc sống văn minh hơn".
Thạc sỹ Nguyễn Ngọc Anh, chuyên viên nghiên cứu xã hội học tại TP.HCM cho rằng: "Theo tôi đây là những hình thái tạm gọi là tiền bạo lực trong xã hội. Con người ngày càng có xu hướng sống ích kỷ, chỉ biết đến mình, không biết vì người khác. Những hành vi bạo lực từ bên ngoài diễn ra hàng ngày tác động rất lớn đến nhận thức, tâm trí của một số người vốn đã có xu hướng ưa dùng sức mạnh giải quyết mọi vấn đề. Họ luôn cho rằng chỉ cần mình mạnh hơn, sẽ lấn át được người khác, nhất là những người mà họ biết chắc là sẽ yếu thế hơn mình.
Trong xã hội những trường hợp này không thiếu. Nó dai dẳng, đáng sợ bởi họ còn hành động đầy thù tức đến khi nào họ đạt được mục đích của mình, hoặc người khác phải chịu nhún nhường họ mới hả hê. Không có cách nào tốt hơn là luật pháp phải mạnh tay hơn họ. Làm nghiêm để trấn áp và làm suy giảm xu hướng bạo lực trong người họ".
Công Thư - Huệ Trần
