Chủ tịch Trung Quốc, Tập Cận Bình.
Mới đây Viện Nghiên cứu chiến lược quốc tế của Pháp đã có bài viết nhận định về vị thế của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc, ông Tập Cận Bình trong những năm tới đây. Báo Người Đưa Tin xin được lược dịch và gửi đến quý độc giả.
Trong năm 2016, người ta đã nói rất nhiều về Vladimir Putin, Barack Obama, Donald Trump, nhưng người đàn ông của năm lại chính là ông Tập Cận Bình, người đã chứng tỏ sức mạnh trong những tháng vừa qua.
Đương kim Chủ tịch Trung Quốc đã và đang lãnh đạo đất nước ông trong quãng thời gian được cho là ít may mắn khi mà tăng trưởng kinh tế của nước này đã chậm hơn trước đó, tuy rằng đó vẫn là ước mơ của phần lớn các quốc gia khác. Và cuộc khủng hoảng kinh tế mà phương Tây cảnh báo cuối cùng đã không xảy ra ở Trung Quốc.
Nếu những nền kinh tế mới nổi và nhóm BRICS đang chịu đựng hệ quả thì Trung Quốc là ngoại lệ, họ đang gia tốc và sắp bắt kịp Mỹ. Bằng cách xây dựng cơ sở hạ tầng và thực hiện các dự án tầm vóc như kênh đào Nicaragua, đường sắt nhanh kết nối Moscow – Bắc Kinh, Trung Quốc đã chứng tỏ sự sẵn sàng của mạng lưới cơ sở hạ tầng để tăng cường sự hiện diện và nâng cao vị thế quốc gia tại những tuyến giao thương chiến lược, nơi mà họ cần tiếp cận các nguồn nguyên liệu đầu vào vốn ngày càng khan hiếm và đắt đỏ.
Trong khi đó, hoạt động ngoại giao của Trung Quốc không gây ấn tượng đủ mạnh. Thậm chí chúng ta có thể thấy họ tập trung nghiêng về ảnh hưởng kinh tế hơn là tầm vóc chiến lược. Điều này ngược lại dưới thời Mao Trạch Đông, thời kỳ mà giới học giả gọi là giấc ngủ đông chờ thời của Bắc Kinh. Khi đó họ can thiệp rất ít trong các vấn đề quốc tế và chủ trương thực hiện các giải pháp mang tính chiến lược vì lợi ích dài hạn.
Hiện nay, Trung Quốc chủ động gia tăng sức mạnh quốc gia tại Thái Bình Dương dẫn đến lẽ tự nhiên là các quốc gia láng giềng cũng tìm cách nâng cao năng lực quốc phòng của họ. Trung Nam Hải đã trở thành nguồn gốc của sự bất hòa trong khu vực cùng với những toan tính đòi hỏi của họ tại biển Đông và biển Hoa Đông.
Thực tế cho thấy, chính sự hung hăng của Trung Quốc đã làm các nước láng giềng khiếp sợ và tạo cớ để những quốc gia này tự nguyện chấp nhận sự hiện diện của Mỹ tại khu vực. Như vậy, giấc mộng Trung Hoa đã và đang mâu thuẫn với chính sách hành động khiêu khích khiến các nước láng giềng phát sinh nhu cầu được bảo vệ và dần dần cô lập Trung Quốc.
Trung Quốc thích đầu tư kinh tế vào các nước hơn là triển khai các cuộc phiêu lưu quân sự đắt đỏ tại nước ngoài. Ngày hôm nay họ đã hái quả ngọt trong cuộc mặc cả với Mỹ và sự hợp tác với Nga.
Tại nước Mỹ, đối thủ hàng đầu của Trung Quốc, vị tân tổng thống, ông Donald Trump có thể sẽ từ chối tài trợ bảo vệ Nhật Bản và Hàn Quốc nếu không đạt được thống nhất về chia sẻ chi phí của quân đội Mỹ đồn trú tại đây, điều này tạo ra kịch bản mà Bắc Kinh mơ cũng khó gặp đó là giảm bớt áp lực từ hướng đông bắc của nước này, đồng thời tạo thời cơ cho các tuyên bố chủ quyền cứng rắn hơn tại biển Hoa Đông.
Nhưng ông Donald Trump cũng tuyên bố với cử tri về tham vọng thiết lập một hàng rào kinh tế với Trung Quốc dù việc thực hiện không hề dễ dàng. Lý do nhãn tiền có thể thấy Trung Quốc hiện đang là chủ nợ lớn nhất của Mỹ, Washington hẳn sẽ phải đối mặt với những tranh chấp, kiện tụng khó khăn từ các ngân hàng Trung Quốc.
Ngoài ra, Trung Quốc đã có những chuyển hướng chiến lược tới một nền kinh tế sinh thái học. Họ đầu tư lớn vào năng lượng tái tạo và đã tạo hàng nghìn việc làm trong ngành này. Hiện nay Trung Quốc vẫn là nước gây ô nhiễm lớn nhất thế giới thì đây là một tín hiệu tích cực đầy triển vọng hướng tới tăng trưởng bền vững, ổn định quốc gia và giúp nước này dẫn đầu nhóm các quốc gia ký kết COP21 tại Paris.
Theo thống kê kể từ đầu thế kỷ 21, Trung Quốc chưa từng can thiệp quân sự ra nước ngoài. Ngược lại với Nga và Mỹ, quân đội nước này được yêu cầu chỉ bảo vệ lãnh thổ, nền kinh tế và nhân dân Trung Quốc.
Hiện nay, nước Mỹ vẫn tiếp tục duy trì một phần lớn ngân sách cho các chương trình quân sự cùng với tài trợ cho các chiến dịch tuyên truyền hình ảnh tự do và dân chủ kiểu Mỹ, tiếp tục can thiệp quân sự ra nước ngoài.
Trong con mắt của Mỹ và phương Tây, nước Nga cần phải được nhận những hậu quả cho việc can thiệp chiến lược vào Syria và Ukraine. Cuộc chiến "trừng phạt kinh tế" giữa Nga và khối Eu đang bộc lộ sự đuối sức của cả hai phía nhưng còn quá sớm để nhận định về thời điểm hai bên đạt được tiếng nói chung khi vẫn chưa có nhượng bộ đáng kể nào được đưa ra từ cả hai phía.
Trong khi Trung Quốc thích đầu tư kinh tế vào các nước hơn là triển khai các cuộc phiêu lưu quân sự đắt đỏ tại nước ngoài. Ngày hôm nay họ đã hái quả ngọt trong cuộc mặc cả với Mỹ và sự hợp tác với Nga.
Ngoài ra, Tổng bí thư, chủ tịch nước Trung Quốc, Tập Cận Bình vừa qua đã tăng cường sức mạnh cho chính quyền của mình đồng thời đối với quân đội và với bộ máy đảng Cộng Sản Trung Quốc.
Chiến dịch đả hổ diệt ruồi theo truyền thông nước này đã thu được những thắng lợi trong việc quét sạch tham nhũng và củng cố vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng Sản Trung Quốc.
Dù báo chí phương tây có ghi nhận một vài sự phản kháng nhưng ông Tập đã xuất hiện trong mắt người dân như là chân lý để toàn hệ thống tiếp tục tiến bước. Vẫn có những tiếng nói yêu cầu tự do nhưng hoàn toàn bị cô lập bởi sự ủng hộ vị lãnh đạo này trở lên cao hơn bao giờ hết.
Nếu vì lý do nào đó mà ông Tập Cận Bình không được nằm trong số những nhân vật được nhắc đến nhiều nhất 2016 trên các diễn đàn báo chí quốc tế thì Trung Quốc vẫn sẽ tiếp tục nhịp nhàng tiến lên ngôi siêu cường số 1 về kinh tế.
Ông Tập khi đó không nghi ngờ sẽ là người đàn ông mạnh nhất, người không có nhiều rào cản quốc tế, và hoàn toàn tự chủ trong các quyết sách quốc gia, là người đứng đầu một quốc gia mạnh hơn Nga và đối thủ của Mỹ.
Vũ Hoàng
