Bác sĩ Daniel Caplivski, giám đốc chương trình Y tế lưu động, phó giáo sư của khoa bệnh truyền nhiễm tại trung tâm y tế Mount Sinai, thành phố New York, Mỹ đã liệt kê chi tiết một số bệnh truyền nhiễm đáng lo nhất hiện nay và những biện pháp phòng chống đang được thực hiện.
Bệnh cúm
Bệnh cúm bùng phát mỗi năm trên khắp thế giới, nhưng nó trở nên nguy hiểm nhất mỗi khi một chủng vi-rút mới xuất hiện – ví dụ như vi-rút cúm gia cầm H7N9 hiện đang lây lan ở châu Á. Theo các nhà nghiên cứu, cho tới nay H7N9 đã gây bệnh cho hơn 130 người và làm tử vong hơn 1/3 số ca bệnh nhập viện.
"Chủng vi-rút mới khiến cơ thể chúng ta khó phản ứng đầy đủ", bác sĩ Caplivski nói.
Virus H7N9 vô cùng nguy hiểm.
"Mỗi khi thấy chủng bệnh mới như thế này, chúng ta thường lo lắng rằng nó có thể gây ra dịch bệnh lớn. Nếu nó có khả năng lây truyền từ người sang người, thì du lịch quốc tế sẽ khiến đây trở thành một vấn đề lớn."
Mặc dù số ca bệnh H7N9 có dấu hiệu chững lại, ông Caplivski lưu ý rằng các chuyên gia vẫn sẽ giám sát chủng vi-rút này. Trong khi đó, cách bảo vệ tốt nhất chống lại bệnh cúm này vẫn là tiêm vắc-xin phòng bệnh hàng năm.
"Vắc-xin phòng cúm mỗi năm dựa trên những dự đoán tốt nhất về những chủng vi-rút sẽ lan truyền năm đó," ông Capliski nói.
"Tuy nhiên, luôn luôn có sự may rủi nhất định vì các chuyên gia có thể không đưa ra được loại vắc-xin đúng khi dựa theo những gì họ dự đoán."
Siêu vi khuẩn kháng thuốc
Các chuyên gia sức khỏe tại Hoa Kỳ ngày càng quan ngại về sự phát triển của siêu vi khuẩn kháng thuốc, loại vi khuẩn không còn phản ứng trước điều trị kháng sinh.
Bác sĩ Caplivski cho biết "Vi khuẩn càng ngày càng phát triển trước những loại kháng sinh điển hình. Không có nhiều loại kháng sinh mới được phê chuẩn hoặc đang trong quá trình phát triển, vì đây không phải là hoạt động sinh lời. Tạo ra những loại thuốc hạ mỡ máu hay thuốc giảm cân mà người bệnh phải dùng trong suốt cuộc đời vẫn mang lại nhiều lợi nhuận hơn."
Một số chủng vi khuẩn đáng lo nhất bao gồm CRE (vi khuẩn kháng kháng sinh carbapenem -- carbapenem-resistant Enterobacteriaceae), MRSA (tụ cầu khuẩn vàng kháng kháng sinh methicillin -- Methicillin-resistant Staphylococcus aureus) và C. Diff (Clostridium dificile).
Mỗi loại siêu vi trên đều tiềm ẩn khả năng gây tử vong trên người do sự thiếu hụt thuốc điều trị chúng. Phần lớn các chủng này đều bị mắc phải trong điều kiện bệnh viện. Bác sĩ Caplivski lưu ý rằng việc nhắc nhở bác sĩ, y tá thực hiện vệ sinh tay đúng quy định là rất quan trọng.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) có thêm nhiều thông tin về những chủng siêu vi khuẩn kháng thuốc khác nhau.
Bệnh lao
Theo CDC, bệnh lao (viết tắt là TB) do trực khuẩn lao (Mycobacterium tuberculosis) gây ra, nó thường tấn công vào phổi và có thể gây tử vong nếu không được chữa trị. Trong năm 2011, có 10.528 ca bệnh lao được ghi nhận ở Hoa kỳ, và mặc dù số ca bệnh lao ở đây đã giảm từ năm 1992, các bác sĩ vẫn tỏ ra lo lắng.
"Lao vẫn là một trong số những loại bệnh đáng lo ngại nhất vì rất khó để gây quỹ cho việc phòng chống căn bệnh này – mặt khác nữa là chúng ta cần phải có những phương thuốc mới bởi đã có những chủng kháng thuốc mạnh hơn," bác sĩ Caplivski cho hay.
Bệnh lao bùng phát ở khắp nước Mỹ theo chu kỳ. Gần đây, ba học sinh phổ thông tại trường trung học Robert E. Lee ở Springfield, bang Virginia đã được chuẩn đoán mắc bệnh lao và các quan chức y tế đang điều tra liệu bệnh đã lây sang những người khác chưa. Thêm vào đó, bệnh lao vẫn còn là một vấn đề lớn tại các nước đang phát triển; Tổ chức Y tế Thế giới tuyên bố rằng có 8,7 triệu ca nhiễm lao mới được ghi nhận vào năm 2011, và 1,4 triệu người đã chết vì căn bệnh này.
"Nếu tuân thủ đúng phác đồ điều trị, hầu hết các trường hợp đều có kết quả tốt," bác sĩ Caplivski nói. "Tuy nhiên, các chủng kháng thuốc mạnh hơn mà chúng ta đang thấy, đặc biệt ở những nơi như Nam Phi, khiến cho việc điều trị trở nên khó khăn hơn."
Vi-rút MERS
Trong năm ngoái, 60 ca nhiễm vi-rút MERS, một loại bệnh nhiễm trùng đường hô hấp được cho là nguy hiểm hơn SARS, đã được phát hiện trên khắp thế giới. Mặc dù phần lớn các ca bệnh xuất hiện ở Ả-rập Xê-út, vi-rút này cũng được ghi nhận ở Jordan, Qatar, Các Tiểu Vương quốc Ả-rập Thống nhất, Anh, Pháp, Đức, Ý và Tunisia.
Vi-rút MERS với màu vàng có xuất xứ từ Trung Đông, có khả năng lây lan dễ dàng từ người sang người và nguy hiểm hơn vi-rút gây bệnh SARS
Dù chưa có ca nhiễm MERS nào được xác nhận ở Mỹ, CDC hiện đang chuẩn bị để ngăn chặn sự lây lan của căn bệnh này nếu nó sang tới Mỹ. Theo những báo cáo gần đây, hơn 38 ca tử vong đã được ghi nhận trên toàn thế giới.
Bác sĩ Caplivski nói: "Năm 2003, chúng ta đã được chứng kiến dịch bệnh có thể lan truyền nhanh như thế nào qua đường hàng không (trong đợt bùng phát bệnh SARS). Tôi nghĩ đó là bài học quan trọng trong công tác giám sát bệnh truyền nhiềm trên toàn cầu. Những người có trách nhiệm đang theo dõi sát sao ở mức độ toàn cầu xem liệu những bệnh này có lây lan mạnh hơn và lan truyền từ người sang người hay không".
Bác sĩ Caplivski cho biết thêm dù MERS là một mối quan ngại nhưng số ca mắc nhiễm loại vi-rút này vẫn còn ở mức thấp.
Khoảng 50.000 người vẫn bị nhiễm phải vi-rút gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV) tại Mỹ mỗi năm. Và theo CDC, bệnh này vẫn tiếp tục là một một vấn nạn lớn trên toàn thế giới, với 2,5 triệu ca HIV mới được chẩn đoán vào năm 2011. Từ khi đại dịch HIV bắt đầu, CDC ghi nhận gần 30 triệu người đã chết vì AIDS, hội chứng do HIV gây ra.
Tuy nhiên, thế giới đã có nhiều tiến bộ lớn trong việc điều trị cho những người hiện đang sống với HIV.
"Chúng ta đã đạt được những thành công lớn trước HIV, bởi hiện tại chúng ta đang sử dụng loại thuốc uống một viên mỗi ngày," bác sĩ Caplivski cho biết. "Đây là một loại thuốc mạnh với tác dụng phụ khá nhỏ."
Tuy vậy, việc thiếu xét nghiệm HIV vẫn còn là một vấn đề. Dựa trên những số liệu mới nhất, vào cuối năm 2009, khoảng 1,1 triệu người ở Mỹ đang sống với vi-rút HIV, trong số đó, khoảng 18% không biết rằng mình đang mang bệnh.
"Vẫn còn có các lỗ hổng lớn ở những người không biết mình đã nhiễm bệnh, chúng tôi đang cố gắng thuyết phục họ đi xét nghiệm và điều trị cho họ", bác sĩ Caplivski nói.
Ngọc Lam (Theo Foxnews)
Xem bản dịch song ngữ Anh - Việt và nghe audio news tại đây: oes.edu.vn
