Nơi “miễn nhiễm” với khủng hoảng năng lượng

Giá năng lượng đang là một mối quan ngại lớn đối với người châu Âu trên toàn lục địa. Hóa đơn năng lượng của họ dự kiến sẽ tăng vọt từ tháng 10 này, khi các công ty tiện ích bắt đầu chuyển chi phí nhiên liệu đầu vào tăng cao sang cho khách hàng. Nhiều người đang cố gắng tiết kiệm tiền bằng cách giảm nhiệt độ sưởi ấm và tắt bớt đèn trong mùa đông này.

Trong khi toàn châu Âu đang chuẩn bị đón một mùa đông ảm đạm thời khủng hoảng năng lượng, ở Đức có một ngôi làng nhỏ nơi chứng kiến một bức tranh trái ngược hoàn toàn.

Các hộ gia đình và doanh nghiệp địa phương được cung cấp điện và nhiệt từ năng lượng gió và các nhà máy quang điện của chính họ. Trong khi đó, các công trình khí sinh học (biogas) được kết nối với hệ thống nước nóng và lưới điện cục bộ.

Ngôi làng sử dụng 100% năng lượng tái tạo

Nằm cách Berlin chỉ khoảng 60 km về phía tây nam, làng Feldheim nổi tiếng với khả năng tự cung tự cấp năng lượng trong hơn một thập kỷ qua.

Câu chuyện bắt đầu với một thử nghiệm táo bạo được đưa ra vào giữa những năm 1990. Những tuabin gió đầu tiên đã được lắp đặt để cung cấp điện cho ngôi làng.

Sau đó, dân làng cho xây dựng một lưới điện địa phương, các tấm pin mặt trời, bộ lưu trữ pin và nhiều tuabin gió hơn. Tiếp theo, một công trình khí sinh học được xây dựng - vốn ban đầu để giữ ấm cho heo con - đã được mở rộng, mang lại lợi ích cho nền nông nghiệp địa phương và cung cấp nước nóng qua hệ thống trung tâm tỏa đi toàn làng. Một cơ sở sản xuất hydro cũng đang được xây dựng.

Ngôi làng nhỏ khiêm tốn thuộc vùng nông thôn bang Brandenburg, với chỉ 130 nhân khẩu, giờ đây có 55 tuabin gió hoạt động ngày đêm trong lặng lẽ. Dân làng đang sử dụng điện năng với mức giá thuộc dạng rẻ nhất nước Đức.

“Tất cả mọi người ở đó đều có thể ngủ ngon vào ban đêm”, ông Kathleen Thompson, người làm việc cho một tổ chức giáo dục địa phương, có tên gọi Diễn đàn Năng lượng Mới, cho biết. “Họ không có gì phải lo ngại vì giá năng lượng ở đây sẽ không thay đổi, ít nhất là trong tương lai gần”.

Cách tiếp cận thực hành của làng Feldheim với hệ thống sản xuất năng lượng thân thiện với môi trường của riêng mình đã thu hút hàng nghìn du khách từ khắp nơi trên thế giới mỗi năm, và trái ngược với tình trạng trên toàn nước Đức nói chung về phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch nhập khẩu cho nhiều nhu cầu của mình.

Sự phụ thuộc đó càng trở nên rõ nét trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine. Mặc dù Đức đã bơm hàng tỷ USD vào phát triển năng lượng tái tạo để giảm lượng phát thải gây biến đổi khí hậu, nhiên liệu hóa thạch và năng lượng hạt nhân vẫn đóng vai trò quan trọng trong hơn một nửa tổng sản lượng điện của nước này trong 6 tháng đầu năm 2022.

Việc thiếu công suất truyền tải đồng nghĩa với việc các công viên gió ở miền Bắc nước Đức thường xuyên phải đóng cửa, trong khi các nhà máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch được tái khởi động để cung cấp điện cho hoạt động công nghiệp ở miền Nam.

Mô hình truyền cảm hứng

Trở lại với câu chuyện của làng Feldheim. Theo ông Michael Knape, thị trưởng thành phố Treuenbrietzen, nơi có ngôi làng tự túc về năng lượng, việc để người dân địa phương tham gia và hưởng lợi từ dự án là chìa khóa thành công.

Ông Knape cho biết, trong khi các công viên gió ở những nơi khác ở Đức thường xuyên vấp phải sự phản đối của các cộng đồng địa phương, cộng đồng khăng khít của Feldheim đã chấp nhận sự hiện diện của nhiều tuabin gió đến mức ngôi làng này có khả năng sản xuất ra lượng điện gấp khoảng 250 lần lượng cần tiêu thụ.

Cách tiếp cận của làng Feldheim về tạo ra năng lượng sạch hoàn toàn trái ngược với thực tiễn phổ biến ở Đức, nơi các công ty năng lượng lớn có xu hướng xây dựng và kiểm soát các dự án điện lớn. Trong khi đó, các nỗ lực quy mô nhỏ thường phải đối mặt với các rào cản pháp lý cao.

Tuy nhiên, trong bối cảnh khủng hoảng nguồn cung hiện nay ở châu Âu, ông Knape hy vọng rằng quá trình chuyển đổi năng lượng của Đức có thể bắt kịp quá trình ở làng Feldheim.

“Tôi tin chắc rằng với áp lực hiện tại ở châu Âu... mọi người đều thấy rõ rằng chúng ta cần phải tiếp cận vấn đề này khác với trước đây”, ông nói.

Mặc dù cách tiếp cận của Feldheim không thể được sao chép ở khắp mọi nơi, nhưng những dự án như vậy có thể là một phần quan trọng của giải pháp, ông Knape nói. “Nhiều mô hình như của làng Feldheim nhỏ bé ít nhất có thể cung cấp điện cho một phần của thủ đô Berlin”.

Minh Đức (Theo Daily Mail, Euronews)