Báo cáo công bố hôm 22/5 của Oxfam dẫn bảng xếp hạng tài sản của tạp chí Forbes và dữ liệu của Ngân hàng Thế giới (WB) cho biết, 573 người đã gia nhập danh sách tỷ phú kể từ năm 2020, nâng tổng số tỷ phú toàn cầu lên 2.668. Điều này đồng nghĩa trong thời kỳ đại dịch, trung bình mỗi 30 giờ, thế giới lại có thêm 1 tỷ phú.
Tổng tài sản của các tỷ phú tăng thêm 3.800 tỷ USD, tương đương 42%, lên 12.700 tỷ USD trong đại dịch. Phần lớn mức tăng này là nhờ thị trường chứng khoán, do các chính phủ bơm tiền vào nền kinh tế để giảm tác động tài chính từ đại dịch.
Max Lawson, Giám đốc Chính sách Bất bình đẳng tại Oxfam cho biết, phần lớn mức tăng xảy ra trong năm đầu đại dịch. Sau đó, mức tăng đi ngang và giảm nhẹ.
Trong khi đó, Oxfam dự kiến sẽ có 263 triệu người rơi vào cảnh nghèo cùng cực trong năm nay. Đồng nghĩa trung bình 33 giờ có thêm 1 triệu người rơi vào cảnh nghèo đói trong bối cảnh lạm phát tăng mạnh ở hầu hết các khu vực trên thế giới.
Người tiêu dùng trên khắp thế giới đang vật lộn với giá năng lượng và thực phẩm tăng. Tuy nhiên, các doanh nghiệp và giám đốc nhiều ngành nghề lại đang hưởng lợi, Oxfam cho biết. Tỷ phú tại các ngành thực phẩm và nông nghiệp tăng tài sản tới 45% trong 2 năm qua. Kể từ năm 2020, 20 tỷ phú mới đã xuất hiện trong ngành này.
40 tỷ phú mới được tạo ra trong ngành dược. Ngành này hưởng lợi lớn trong cuộc chiến chống đại dịch và nhận hàng tỷ USD vốn đầu tư cho nghiên cứu – phát triển. Ngành công nghệ cũng sản sinh thêm nhiều tỷ phú. Trong top 10 người giàu nhất thế giới, 7 là từ ngành này, nổi bật là Elon Musk của Tesla, Jeff Bezos của Amazon và Bill Gates của Microsoft.
"Tôi chưa bao giờ chứng kiến mức tăng tài sản và tăng tỷ lệ nghèo cao cùng lúc như thế này. Nó sẽ khiến nhiều người chịu tổn thương", Lawson cho biết.
Bà Gabriela Bucher, Giám đốc điều hành Oxfam, nhấn mạnh: "Các tỷ phú đến Davos ăn mừng tài sản của họ tăng đáng kể. Đại dịch, cùng với tình trạng giá lương thực và năng lượng tăng cao hiện nay khiến họ càng có thêm lợi nhuận. Trong khi đó, thành quả tiến bộ trong công tác chống đói nghèo cùng cực nhiều thập kỷ qua đang bị đảo ngược, khi hàng triệu người đối mặt với tình trạng gia tăng chi phí chỉ để tồn tại".
Để giảm bất bình đẳng thu nhập, Oxfam đề xuất các biện pháp về thuế, trong đó có áp thuế một lần đối với số của cải mà các tỷ phú có được trong đại dịch. Khoản thuế này sẽ được sử dụng để hỗ trợ những người đang phải chịu ảnh hưởng của việc giá cả tăng cao, qua đó đảm bảo một sự phục hồi “công bằng và bền vững” sau đại dịch.
Oxfam cũng đề xuất áp thuế mức tạm thời 90% đối với những lợi nhuận phát sinh mà các tập đoàn lớn thu được trong thời kỳ đại dịch, nhấn mạnh đã đến lúc "chấm dứt việc trục lợi từ khủng hoảng”.
Theo tổ chức này, cũng cần tính đến việc đánh thuế thường xuyên đối với những người giàu có nhất. Oxfam ước tính, việc áp mức thuế hàng năm 2% đối với các triệu phú và 5% đối với các tỷ phú sẽ mang lại khoản thu 2.520 tỷ USD/năm. Số tiền này có thể giúp 2,3 tỷ người thoát khỏi cảnh nghèo cùng cực, phân phối đủ vắc-xin cho toàn thế giới và cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn dân cho tất cả người dân ở các nước nghèo.
Minh Hoa (t/h theo VnExpress, Vietnam+)
