Hàng năm cứ vào ngày 5/5 âm lịch, người Việt lại nô nức chuẩn bị sắm lễ cho Tết Đoan Ngọ.
Tết Đoan Ngọ còn gọi là “ngày giết sâu bọ” là ngày phát động bắt sâu bọ, tiêu diệt bớt các loài gây hại cho cây trồng trên cánh đồng, trong đó nhiều loài sâu có thể ăn được và chúng được coi như là chất bổ dưỡng. Người ta tin rằng khi ăn món ăn đầu tiên trong ngày này thì sâu bọ; giun sán trong người sẽ bị chết hết.
Trong ngày này, nhiều gia đình thường chuẩn bị lễ cúng, cỗ cúng để lễ gia tiên. Bên cạnh đó trong ngày này, nhiều người mỗi địa phương thường truyền tai nhau các tục lệ khác nhau.
Theo đó, Tết Đoan Ngọ được xếp vào thứ hai sau Tết Nguyên Đán, các cụ ngày xưa thường nói “Mồng 5 ngày Tết” học trò tết thầy con rể tết bố mẹ vợ.
Bên cạnh đó, trong ngày Tết Đoan Ngọ có tục lưu truyền đến nay đó là sáng sớm cho trẻ ăn hoa quả, rượu nếp, trứng luộc… để giết sâu bọ.
Người lớn giết sâu bọ bằng cách uống rượu (hòa ít tam thần đơn) hoặc ăn rượu nếp. Trẻ em giết sâu bọ xong khi còn ngồi trên giường, rồi rửa mặt mũi, chân tay xong bắt đầu nhuộm móng tay móng chân, đeo chỉ ngũ sắc.
Ngoài ra, những người làm thầy thuốc có tục hái thuốc vào giờ ngọ, họ hái bất kỳ loại lá gì có sẵn trong vườn, trong vùng, miễn sao đủ trăm loại, nhiều ít không kể.
Các cây cỏ chữa bệnh thông thường có tác dụng trừ phong ích khí thì hái nhiều hơn như ích mẫu, ngải cứu, sả, tử tô, kinh giới, lá tre, lá bưởi, cam, chanh, quýt, mít, muỗm, hành, tỏi, gừng, chè, ổi, trầu không, sài đất, sống đời, bồ công anh, sen, vông, lạc tiên, nhọ nồi…
Mâm lễ cúng gia tiên ngày Tết Đoan Ngọ gồm:
– Hương, hoa, vàng mã.
– Nước.
