Thế nhưng lâu nay chúng ta có vẻ vẫn loay hoay chưa tìm ra biện pháp hữu hiệu. Nhằm rộng đường dư luận, PV báo Ng đười đưa tin đã có cuộc trao đổi với ông Phan Đức Hiếu, Phó viện trưởng viện Nghiên cứu kinh tế Trung ương về vấn đề này.
Thưa ông, mấy năm qua “cơn bão” đa cấp thực sự trở thành ác mộng với nhiều người dân. Nhưng việc quản lý kinh doanh đa cấp tỏ rõ nhiều bất cập, yếu kém. Ông có nhận định sao về tình hình này?
Trong tất cả các ngành nghề kinh doanh có điều kiện (mà đa cấp là một trong số đó) thì việc giám sát sau cấp phép trở nên quan trọng hơn chuyện cấp phép rất nhiều. Tôi cho rằng tất cả các bộ, ngành cần thay đổi tư duy tập trung vào cấp phép.
Thay vào đó, chúng ta phải tập trung thời gian và nhân lực vào hậu kiểm sau cấp phép. Bởi nếu không làm được như thế thì mọi nỗ lực ban đầu đều trở nên vô nghĩa. Bản thân chúng ta đã có rất nhiều bài học đau đớn cho nhận định này rồi.
Theo quan sát và nhìn nhận của tôi, tư duy quản lý nhà nước hiện nay là tập trung nhiều nỗ lực, nhân sự, thời gian vào việc cấp phép ban đầu. Còn quá trình hậu kiểm thường được viện cớ là thiếu nhân lực, thiếu mọi thứ để không quan tâm đúng mực.
Song bên cạnh đó cũng có ý kiến cho rằng, quả là chúng ta đang thiếu nhân lực cho khâu hậu kiểm. Vậy làm thế nào để công tác hậu kiểm có hiệu quả, thưa ông?
Tại sao chúng ta không đặt ngược vấn đề này lại? Nghĩa là vì chúng ta thiếu nhân lực nên mới phải tập trung giám sát hơn là tập trung cấp phép. Đây là vấn đề sống còn. Trên thế giới hiện nay, nhiều nước người ta đã giảm dần việc cấp phép. Tức là người ta chỉ công bố những điều kiện kinh doanh và khi nào doanh nghiệp bắt đầu thực hiện thì họ xuống xem xét, kiểm tra.
Thay vì tập trung thời gian vào giai đoạn đầu (lúc mới cấp phép) thì họ tập trung vào giai đoạn sau (tức khâu hậu kiểm). Đây là kinh nghiệm quý báu của nhiề