Quỹ bảo hiểm thất nghiệp có thể bị “rút ruột”?

Quỹ bảo hiểm thất nghiệp có thể bị “rút ruột”?

Thứ 5, 27/12/2012 | 23:47
0
Mức hỗ trợ 1% từ ngân sách nhà nước đối với bảo hiểm thất nghiệp với người lao động hiện nay là quy định "cào bằng" bất hợp lý.

Gần 4 năm từ khi thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp đối với người lao động đã bắt đầu bộc lộ nhiều bất cập. Đặc biệt đang có sự bất bình đẳng trong việc thụ hưởng quyền lợi "công" của người lao động có mức thu nhập thấp với người lao động có mức thu nhập cao. Nhiều ý kiến cho rằng, nếu giữ nguyên cách tính hiện tại sẽ tạo điều kiện cho những người đóng mức bảo hiểm thất nghiệp tối đa "trục lợi".

Bất động sản - Quỹ bảo hiểm thất nghiệp có thể bị “rút ruột”?

Người lao động đổ xô đi đăng ký bảo hiểm thất nghiệp

Người giàu được lợi

Bối cảnh khủng hoảng kinh tế hiện nay đang khiến tình trạng thất nghiệp của người lao động ngày một cao. Hiện tại số người đến đăng ký hưởng bảo hiểm thất nghiệp tại các trung tâm BHTN ngày càng gia tăng theo thời gian. Theo số liệu thống kê của Bộ LĐ - TB - XH, năm 2011 số người đăng ký thất nghiệp là 333.305 người (tăng 77% so với năm 2010). Tình trạng thất nghiệp những tháng đầu năm 2012 đã tăng lên một cách chóng mặt so với các năm trước.

Theo số liệu được tổng kết tại các trung tâm lớn như TP. HCM, Hà Nội khiến những nhà quản lý không khỏi giật mình. Tại Hà Nội, tính đến tháng 4/2012 đã có 7.324 người lao động đến đăng ký nhận trợ cấp thất nghiệp và có tới 6.894 người lao động nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp. Tại TP. HCM, lượng lao động tới trung tâm giới thiệu việc làm trực thuộc Sở LĐ, TB và XH còn lớn hơn nhiều so với Hà Nội. Theo số liệu của công ty bảo hiểm xã hội TP. HCM, tháng 1/2012 có gần 9.000 người đăng ký thất nghiệp, tăng 138% so với cùng kỳ năm ngoái. Tổng kết cả quý I/ 2012, toàn thành phố đã có tới trên 36.000 lao động đăng ký thất nghiệp.

Điều đặc biệt là, trong số người đến xếp hàng đăng ký được nhận trợ cấp thất nghiệp đã xuất hiện nhiều "đại gia" có mức thu nhập khủng. Theo số liệu, tại TP. HCM, số người hưởng mức bảo hiểm tối đa (16 triệu đồng/ tháng) đến đăng ký xin hỗ trợ thất nghiệp đã chiếm 2,7% trên tổng số người đóng mức bảo hiểm tối đa. Tại Hà Nội con số này là 2,6%. Đây là thực trạng khác biệt nhất so với tình hình thất nghiệp năm nay so với các năm về trước.

Để giải thích hiện tượng này, nhiều người nhận định, hiện tại nhiều công ty, tổ chức nước ngoài hoạt động ở Việt Nam đã giải thể nên số người có mức đóng phí thu nhập tối đa BHTN lâm vào cảnh thất nghiệp. Một số ý kiến khác lại cho rằng, hiện tượng này một phần bắt nguồn từ những lỗ hổng trong chính sách BHTN hiện hành. Không loại trừ "trục lợi" của nhiều tổ chức, cá nhân khi tham gia BHTN ở mức tối đa ở nước ta.

Được biết, mức bảo hiểm tối đa (16 triệu đồng/tháng gấp 20 lần lương tối thiểu) đang được nhiều công ty lao động lựa chọn để đóng bảo hiểm cho nhân viên của mình. Trong đó các tỉnh phía nam như TP. HCM, Đồng Nai, Bình Dương đang dẫn đầu cả nước về xu hướng này. Đây là một xu thế được cho là chưa thực sự hợp lý bởi sự tăng trưởng về kinh tế của nước ta trong những năm gần đây chưa thể có lượng lớn người đăng ký tham gia BHTN tối đa nhiều đến vậy (TP. HCM hiện đang dẫn đầu với 380.000 người). Việc càng ngày càng có nhiều tổ chức tham gia đóng bảo hiểm thất nghiệp ở mức tối đa có thể vì những khoản thu lợi khủng đến từ gói bảo hiểm thất nghiệp này.

Theo quy định, nhà nước hỗ trợ mức đóng mức phí cho bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động tương đương 1%/ lương. Có nghĩa như người có thu nhập kịch trần 16 triệu/ tháng tham gia đóng BHTN, số tiền tương ứng hàng tháng mà nhà nước hỗ trợ là 160.000 đồng. Trong khi người có mức thu nhập 1,5 triệu đồng/tháng, thì mức hỗ trợ của nhà nước chỉ 15.000 đồng/ tháng. Trong trường hợp này, sự chênh lệch về sự hỗ trợ của nhà nước giữa người lao động tới hơn 10 lần.

Trên một khía cạnh khác, người có mức thu nhập 1,5 triệu đồng/tháng, công ty, tổ chức sử dụng lao động phải đóng 180.000 đ/năm. Người lao động nếu thất nghiệp sẽ được nhận mức hỗ trợ thất nghiệp tương đương là 1 triệu đồng/tháng. Đối với người có mức thu nhập 16 triệu đồng/tháng, đơn vị, tổ chức sử dụng lao động phải đóng 1.920.000/người/năm. Khi bị thất nghiệp, người lao động thuộc những đơn vị này có thể nhận được số tiền gần 10 triệu đồng/ tháng. Trong trường hợp này nếu được hỗ trợ ba tháng liên tiếp, người có thu nhập thấp chỉ nhận được 3 triệu, trong khi người thu nhập cao nhận được gần 30 triệu, tức gấp 10 lần.

Nhiều người đã tỏ ra thắc mắc về sự bất bình đẳng trong việc hỗ trợ tiền thất nghiệp từ phía nhà nước đối với những người lao động. Bởi xét trên khía cạnh rủi ro thất nghiệp, người có mức đóng phí bảo hiểm thất nghiệp thấp thường cao hơn nhiều so với người có mức đóng phí bảo hiểm thất nghiệp cao. Đáng lẽ lực lượng này cần có được sự hỗ trợ hơn nữa từ nhà nước. Nhưng ngược lại, số hỗ trợ mà họ nhận được åtừ phía nhà nước thấp hơn rất nhiều so với những người được hưởng trợ cấp ở mức tối đa.

Cách thức hỗ trợ đối với bảo hiểm thất nghiệp hiện nay của nhà nước vẫn khiến nhiều người băn khoăn. Nếu tính theo cách này thì người có thu nhập cao càng được hỗ trợ lớn hơn. Đây là một biểu hiện của sự bất bình đẳng trong việc thụ hưởng quyền lợi công giữa các đối tượng công dân.

Còn nhiều lỗ hổng

Do sự bất cập trong việc thụ hưởng trợ cấp của nhà nước đối với người tham gia đóng BHTN nên không ít cá nhân, tổ chức lợi dụng việc chi trả đối với người lao động để trục lợi.

Trên thực tế, người đóng bảo hiểm thất nghiệp chỉ cần chứng minh mình đang thất nghiệp trong khi đó các trung tâm giới thiệu việc làm của tỉnh và Thành phố không giải quyết được việc làm thì người đó nghiễm nhiên được hưởng trợ cấp thất nghiệp. Nếu trong trường hợp có sự bắt tay hợp lý của các tổ chức, cá nhân đóng BHTN với những nhân viên trung tâm giới thiệu việc làm, việc rút ruột quỹ bảo hiểm thất nghiệp có thể xảy ra.

Trong trường hợp này, đơn vị tham gia đóng mức bảo hiểm tối đa cho nhân viên chỉ cần tham gia đầy đủ bảo hiểm 12 tháng, mức 1.920.000 đồng/người/năm. Nếu người lao động rơi vào cảnh thất nghiệp, họ có thể nhận được mức tối đa 30 triệu đồng. Do đó, việc số người có mức đóng bảo hiểm thất nghiệp tối đa tăng như hiện nay khiến dư luận hoài nghi. Liệu có nhiều trường hợp rơi vào khả năng trên để trục lợi hay không?.

Bởi trên thực tế, đã diễn ra tình trạng nhiều lao động đã tự ý rời bỏ công ty để hưởng trợ cấp thất nghiệp. Tình trạng này đã được phản ánh trong nhiều năm trở lại đây ở các khu công nghiệp lớn ở TP. HCM, Bình Dương, Đồng Nai, Hà Nội. Sau khi nhận được số tiền hỗ trợ thất nghiệp, người lao động đã quay lại xin việc làm ở một công ty khác. Ngay cả khi người lao động rời bỏ một công ty này để chuyển sang công ty khác, họ vẫn ngang nhiên nhận trợ cấp thất nghiệp vì bản thân những trung tâm việc làm của các tỉnh hiện nay việc kiểm soát tình trạng người lao động thất nghiệp xin được việc làm trở lại luôn là một bài toán nan giải. Nếu thực trạng này không được khắc phục nhiều người lo ngại nguy cơ vỡ quỹ BHTN có thể diễn ra.

Trao đổi với PV báo Người đưa tin, ông Nguyễn Văn Thành, giảng viên trường Đại học KHXH & NV, một chuyên gia nghiên cứu và giảng dạy trong lĩnh vực chính sách, bảo hiểm xã hội cho biết: "Bảo hiểm thất nghiệp gia tăng hiện nay là hậu quả của nền kinh tế suy thoái. Không loại trừ chế độ bảo hiểm thất nghiệp có những kẽ hở đã tạo điều kiện để nhiều lao động cố tình lách luật để thụ hưởng loại bảo hiểm này. Bảo hiểm thất nghiệp hiện nay ở nước ta đang tồn tại khá nhiều bất cập là một thực tế cần có sự vào cuộc của các cơ quan hữu quan và có hướng dẫn điều chỉnh bằng văn bản pháp luật cụ thể".

Khó xảy ra vỡ quỹ bảo hiểm

Ông Nguyễn Văn Thành, một chuyên gia nghiên cứu và giảng dạy trong lĩnh vực chính sách, bảo hiểm xã hội khẳng định: Về mặt lý thuyết thì không chỉ có sự vỡ quỹ của bảo hiểm thất nghiệp mà ngay cả đối với bảo hiểm xã hội nói chung cũng có thể xảy ra. Tuy nhiên, trên thực tế hiện nay việc vỡ quỹ bảo hiểm thất nghiệp sẽ khó xảy ra. Ngay số liệu hiện thời của Bộ TB - LĐ - XH, quỹ BHTN đang dư 14.638 tỷ đồng.

Trinh Phúc - Dương Thu


Cùng chuyên mục

Bất động sản nghỉ dưỡng nỗ lực lấy đà phục hồi

Thứ 5, 28/03/2024 | 07:00
Những dự án giao thông cả ở khu vực phía Bắc và phía Nam đang được đẩy mạnh triển khai và tạo đà phục hồi cho bất động sản du lịch nghỉ dưỡng.

Tín hiệu tốt từ thị trường văn phòng cho thuê và những triển vọng

Thứ 4, 27/03/2024 | 14:00
Thị trường văn phòng Việt Nam đang đi ngược lại xu hướng sụt giảm của ngành toàn cầu và duy trì tỷ lệ lấp đầy cao với mức tăng trưởng giá thuê ổn định.

Thanh Hóa: Một đơn vị sản xuất răng giả "ôm" khu đất vàng tiền tỷ

Thứ 4, 27/03/2024 | 09:52
Khu đất thương mại dịch vụ với diện tích hơn 3.600m2 tại Tp.Thanh Hóa vừa được tổ chức đấu giá thành công với số tiền trúng đấu giá hơn 19 tỷ đồng.

3 trụ cột sẽ vực dậy thị trường bất động sản năm 2024

Thứ 3, 26/03/2024 | 20:31
Nguồn vốn – Quỹ đất – Chính sách là 3 trụ cột tác động đến sự phục hồi của thị trường bất động sản trong năm 2024.

Bất động sản vùng ven Tp.HCM-Bài 1: Nơi vắng người, nơi dự án bỏ hoang

Thứ 3, 26/03/2024 | 10:37
Phát triển liên tục trong nhiều năm qua, nhu cầu nhà ở tại tỉnh Bình Dương rất cao. Tuy nhiên, vẫn có nhiều dự án bỏ hoang, không người ở gây lãng phí.
     
Nổi bật trong ngày

Thanh Hóa: Một đơn vị sản xuất răng giả "ôm" khu đất vàng tiền tỷ

Thứ 4, 27/03/2024 | 09:52
Khu đất thương mại dịch vụ với diện tích hơn 3.600m2 tại Tp.Thanh Hóa vừa được tổ chức đấu giá thành công với số tiền trúng đấu giá hơn 19 tỷ đồng.

Bất động sản nghỉ dưỡng nỗ lực lấy đà phục hồi

Thứ 5, 28/03/2024 | 07:00
Những dự án giao thông cả ở khu vực phía Bắc và phía Nam đang được đẩy mạnh triển khai và tạo đà phục hồi cho bất động sản du lịch nghỉ dưỡng.

Giá vàng 28/3: Vàng SJC vượt mốc 81 triệu đồng/lượng

Thứ 5, 28/03/2024 | 09:50
Giá vàng SJC tiếp tục đi lên phiên sáng nay, nhiều nơi đã vượt qua mốc 81 triệu đồng mỗi lượng.

Tín hiệu tốt từ thị trường văn phòng cho thuê và những triển vọng

Thứ 4, 27/03/2024 | 14:00
Thị trường văn phòng Việt Nam đang đi ngược lại xu hướng sụt giảm của ngành toàn cầu và duy trì tỷ lệ lấp đầy cao với mức tăng trưởng giá thuê ổn định.

Giá vàng 27/3: Vàng thế giới giảm nhẹ

Thứ 4, 27/03/2024 | 10:00
Giá vàng thế giới giảm 12 USD/ounce, còn 2.178 USD/ounce. Trong nước, giá vàng miếng SJC khá yên ắng và xoay quanh mức giá 80 triệu đồng/lượng.