Theo quy định của BLTTHS 2015 thì để bảo đảm hoạt động khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, trong phạm vi thẩm quyền của mình, cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng có thể áp dụng biện pháp áp giải, dẫn giải, kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản.
Như vậy, cùng với việc kế thừa quy định về 3 biện pháp cưỡng chế đã có, gồm: áp giải, dẫn giải, kê biên tài sản, BLTTHS năm 2015 bổ sung biện pháp cưỡng chế mới là phong tỏa tài khoản.
Biện pháp cưỡng chế phong tỏa tài sản được áp dụng từ 1/7/2016 (ảnh minh họa).
Việc áp dụng biện pháp cưỡng chế phong tỏa tài khoản được quy định cụ thể tại Điều 129 và Điều 130 BLTTHS 2015. Theo quy định tại Điều 129 BLTTHS năm 2015 thì phong tỏa tài khoản chỉ áp dụng đối với người bị buộc tội về tội mà Bộ luật hình sự quy định hình phạt tiền, bị tịch thu tài sản hoặc để bảo đảm bồi thường thiệt hại khi có căn cứ xác định người đó có tài khoản tại tổ chức tín dụng hoặc Kho bạc Nhà nước.
Ngoài ra, phong tỏa tài khoản cũng được áp dụng đối với tài khoản của người khác nếu có căn cứ cho rằng số tiền trong tài khoản đó liên quan đến hành vi phạm tội của người bị buộc tội.
Điều luật cũng nêu rõ chỉ phong tỏa số tiền trong tài khoản tương ứng với mức có thể bị phạt tiền, bị tịch thu tài sản hoặc bồi thường thiệt hại. Người được giao thực hiện lệnh phong tỏa, quản lý tài khoản bị phong tỏa mà giải tỏa việc phong tỏa tài khoản thì phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật hình sự.
Cũng như biện pháp kê biên tài sản, biện pháp phong tỏa tài khoản phải được hủy bỏ khi có căn cứ pháp luật quy định như sau:
- Đình chỉ điều tra, tạm đình chỉ vụ án; đình chỉ điều tra, đình chỉ vụ án đối với bị can; bị cáo được Tòa án tuyên không phạm tội; bị cáo không bị phạt tiền, tịch thu tài sản và bồi thường thiệt hại.
