S-400:

S-400: "Đòn đánh thế kỷ" của ông Putin khiến phương Tây "nội thương" nghiêm trọng?

Trương Mạnh Kiên
Thứ 3, 16/07/2019 | 12:00
0
S-400 được coi là thứ vũ khí mang tính biểu tượng giúp Nga phá vỡ liên minh Mỹ-Thổ Nhĩ Kỳ sau hơn nửa thế kỷ tồn tại.
Tiêu điểm - S-400: 'Đòn đánh thế kỷ' của ông Putin khiến phương Tây 'nội thương' nghiêm trọng?

Liên minh Mỹ-Thổ lung lay.

Chương mới

Trong quá khứ, chính cái gọi là “mối đe dọa Liên Xô” đã sinh ra liên minh Mỹ-Thổ Nhĩ Kỳ.

Vào năm 1947, thông qua viện trợ kinh tế và quân sự, cựu Tổng thống Harry Truman đã cố gắng ngăn Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp rơi vào ảnh hưởng của Liên Xô.

Nhưng trớ trêu thay, giờ đây, Nga đã có thể phá vỡ liên minh này sau nửa thế kỷ tồn tại, chuyên gia Galip Dalay từ Viện Brooking nhận định.

Thương vụ mua hệ thống tên lửa S-400 là một minh chứng tiêu biểu cho sự thay đổi quan trọng cả trong quan hệ Mỹ-Thổ Nhĩ Kỳ và Thổ Nhĩ Kỳ-Nga.

Thổ Nhĩ Kỳ và Nga đã nhanh chóng tăng cường quan hệ trên nhiều mặt trận trong những năm gần đây. Trong đó, Syria là một thỏi nam châm mà Nga sử dụng để thu hút Thổ Nhĩ Kỳ.

Mọi thứ bắt đầu giữa những lợi ích mà hai bên muốn gặt hái trong bối cảnh cuộc khủng hoảng Syria đã vượt ra khỏi khuôn khổ quốc gia này.

Ít ai dự đoán rằng mối quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ-Nga có thể sống sót qua cuộc khủng hoảng phức tạp chưa từng có ở Syria. Tuy nhiên, cho đến nay, mối quan hệ đó đã tồn tại và thậm chí còn được cải thiện.

Mối quan hệ nồng ấm giữa Ankara và Moscow

Tại sao Thổ Nhĩ Kỳ tìm cách thiết lập quan hệ đối tác với Nga?

Theo chuyên gia Dalay, sự tham gia của quân đội Nga vào cuộc khủng hoảng Syria và việc Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ một máy bay của Nga vào năm 2015 là những bước ngoặt quan trọng.

Kịch bản thay đổi quyền lực ở Damascus dần phai nhòa. Phương Tây đã từ bỏ mong muốn lật đổ quyền lực ở Syria và người Kurd đã nhanh chóng giành được quyền kiểm soát lãnh thổ cũng như ảnh hưởng chính trị ở Syria.

Đáp lại, Thổ Nhĩ Kỳ cũng đặt mục tiêu thay đổi quyền lực sang một bên, hàn gắn quan hệ với Nga và tập trung vào việc cắt giảm lợi ích của người Kurd ở Syria như một mục tiêu thay thế.

Ván cược này đã được đền đáp. Với sự chấp thuận của Nga, Thổ Nhĩ Kỳ đã tiến hành các hoạt động quân sự ở tây bắc Syria, gây áp lực cho người Kurd ở phía Đông sông Euphrates.

Tuy nhiên, chủ nghĩa thực dụng như vậy không phải là yếu tố duy nhất hình thành nên sợi dây gắn kết Thổ Nhĩ Kỳ - Nga kể từ đó. Mỹ là bên thứ ba vô hình định hình quỹ đạo này.

Sự khác biệt về quan điểm trong quan hệ Mỹ-Thổ Nhĩ Kỳ trong những năm gần đây đã tạo nên sóng gió trong mối quan hệ hai nước.

Tiêu điểm - S-400: 'Đòn đánh thế kỷ' của ông Putin khiến phương Tây 'nội thương' nghiêm trọng? (Hình 2).

Nga thắng lợi lớn khi bán S-400 cho Thổ Nhĩ Kỳ.

Đặt lịch sự ngoại giao sang một bên, các quan chức từ cả hai phía đã thường xuyên có các cáo buộc và đe dọa lẫn nhau. Thổ Nhĩ Kỳ khiển trách Mỹ vì hỗ trợ người Kurd ở Syria, và Mỹ ngày càng lên tiếng chỉ trích về mối quan hệ của Thổ Nhĩ Kỳ với Nga và Iran, cũng như chính sách của Ankara đối với Syria.

Hồi tháng 4, Phó Tổng thống Mike Pence đã yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ đưa ra lựa chọn giữa NATO và Nga. Với quan điểm tự chủ chiến lược trong cả chính sách đối ngoại và an ninh, Thổ Nhĩ Kỳ không muốn phải đưa ra lựa chọn như vậy.

Ankara tìm kiếm các cách để hòa giải mối quan hệ chồng chéo giữa việc bản thân là một thành viên NATO - cùng các mối quan hệ lịch sử với phương Tây - với mối quan hệ được cải thiện với các nước như Nga, Trung Quốc và Iran.

Thổ Nhĩ Kỳ cũng cho rằng chính sách của Mỹ đối với Đông Địa Trung Hải trực tiếp làm suy yếu vai trò khu vực của Ankara.

Việc Thượng viện Mỹ thông qua Đạo luật đối tác và an ninh Đông Địa Trung Hải, càng làm tăng thêm nỗi sợ hãi của Thổ Nhĩ Kỳ về việc chính sách của Mỹ trong khu vực là sự ngăn chặn cứng rắn đối với Iran và ngăn chặn mềm đối với Thổ Nhĩ Kỳ.

Điều này và các sáng kiến ​​tương tự sẽ tiếp tục thuyết phục các nhà hoạch định chính sách Thổ Nhĩ Kỳ tin rằng Mỹ đang theo đuổi chiến lược ngăn chặn kép đối với Iran và cả với chính họ.

Những bước đi trên không chỉ khiến Thổ Nhĩ Kỳ bớt hợp tác đối với bất kỳ chính sách nào của Mỹ đối với Iran, mà còn thúc đẩy Thổ Nhĩ Kỳ hợp tác chặt chẽ hơn nữa với Nga và Iran.

Tình hữu nghị Mỹ-Thổ Nhĩ Kỳ có được nhen nhóm?

Quan hệ đối tác mới giữa Thổ Nhĩ Kỳ với Nga vẫn còn mong manh và đang phát triển. Cuộc tấn công gần đây của chính quyền Syria do Nga hậu thuẫn vào tỉnh Idlib ở Syria đã minh họa một cách rõ ràng những giới hạn của sự hợp tác Nga-Thổ Nhĩ Kỳ ở Trung Đông và hơn thế nữa.

Mối quan hệ của họ không phù hợp với mối quan hệ lịch sử và thể chế của Thổ Nhĩ Kỳ với phương Tây. Tuy nhiên, các mối quan hệ này đang gặp phải sóng gió.

Một loạt các lệnh trừng phạt nặng nề của Mỹ đối với Thổ Nhĩ Kỳ nhằm đáp trả việc nước này mua hệ thống tên lửa S-400 có thể gây ra hậu quả không lường trước khiến Ankara càng phụ thuộc nhiều hơn vào Nga.

Trong kịch bản như vậy, nó sẽ trở thành nền tảng để Thổ Nhĩ Kỳ ngày càng đi xa khỏi phương Tây và gần gũi hơn với Nga.

Và hơn tất cả, đưa Thổ Nhĩ Kỳ ra xa khỏi phương Tây cũng như làm suy yếu NATO chính xác là những gì Nga mong muốn.

Sự sắp xếp lại như vậy sẽ khiến Thổ Nhĩ Kỳ thậm chí còn hướng nội và thụt lùi hơn trong việc mang lại lợi ích cho phương Tây. Chính vì điều này, phương Tây đang phải ngăn chặn sự chuyển hướng của Ankara sang Moscow bằng mọi giá, chuyên gia Dalay kết luận.

"Biển lặng trước giông tố": Mua S-400 từ Nga sẽ là "sai lầm chí tử" của Thổ Nhĩ Kỳ?

Thứ 3, 16/07/2019 | 09:00
Mặc dù S-400 là vũ khí rất tinh vi khi có thể bắn hạ máy bay chiến đấu tàng hình - nhưng chúng không thể tạo thành một mạng lưới phòng thủ tích hợp cho Thổ Nhĩ Kỳ.

"Sức mạnh không đủ", liên minh TT Putin- TT Assad khó thấy "ánh sáng chiến thắng" ở Idlib?

Thứ 2, 15/07/2019 | 13:00
Hai tháng không kích dữ dội của lực lượng Chính phủ Syria và Nga đã không mang lại sự tiến bộ lớn nào ở Idlib. Tình hình hiện tại đã phơi bày giới hạn sức mạnh của Syria và Nga.
Cùng tác giả

Các nước trên thế giới áp dụng EPR ra sao?

Chủ nhật, 26/09/2021 | 06:00
Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) được áp dụng thành công từ cuối những năm 1980 tại các quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc, Pháp, Đức...

Vì sao các thương hiệu lớn đổ xô đi sản xuất... tiếng cười?

Thứ 3, 29/06/2021 | 16:22
Hài độc thoại trở thành phương thức quảng cáo mới để các công ty như JD.com, Meituan, Alibaba thu hút người tiêu dùng thế hệ Z.

Vụ chặn tàu khu trục: "Gậy nhỏ" của Anh khó đấu "chiến ý lớn" của Nga?

Chủ nhật, 27/06/2021 | 10:00
Hành động mạo hiểm của tàu HMS Defender với Nga được cho là đã có tính toán từ trước, nhưng cách tiếp cận của Anh bị coi là “miệng to nhưng gậy nhỏ”.

Thả bom chặn tàu khu trục: Nga "rắn" là có ý đồ, Anh hành động kỳ lạ?

Thứ 7, 26/06/2021 | 10:00
Nga đã hành động "rắn" hơn mức cần thiết khi tuyên bố thả bom chặn tàu khu trục Anh nhưng hành trình "nhạy cảm" của tàu HMS Defender cũng được cho là mạo hiểm.

Xe ô tô điện Mitsubishi giá chỉ 400 triệu đồng sắp đổ bộ thị trường Đông Nam Á

Thứ 6, 25/06/2021 | 16:39
Dựa vào những chính sách trợ giá và tối ưu chi phí sản xuất, Mitsubishi sẽ ra mắt mẫu xe điện cỡ nhỏ có giá khoảng 18.000 USD ở Đông Nam Á vào năm 2023.
Cùng chuyên mục

Hàng nghìn người thiệt mạng vì mưa lũ, Pakistan cầu cứu thế giới

Chủ nhật, 28/08/2022 | 17:28
Lũ quét do mưa gió mùa lớn gây ra trên phần lớn Pakistan đã khiến hàng nghìn người thiệt mạng, khoảng 1500 người bị thương và phải di dời.

Tình báo Anh: Nga sắp “mất nhuệ khí”, Ukraine sẽ "lật ngược tình thế"?

Thứ 6, 22/07/2022 | 19:00
Lãnh đạo Tình báo Anh nhận định, Nga sẽ ngày càng gặp khó khăn trong việc bổ sung nhân lực vài tuần tới và điều đó sẽ tạo cơ hội cho người Ukraine phản công.

Mục tiêu của Nga không dừng lại ở miền Đông Ukraine?

Thứ 5, 21/07/2022 | 15:47
Giới chức Nga tuyên bố, các mục tiêu quân sự của Nga ở Ukraine hiện đã vượt ra ngoài khu vực Donbass ở miền Đông và xác nhận các cuộc đàm phán đã đóng băng.

Ukraine tuyên bố quyết tâm “phải thắng Nga trước mùa Đông”

Thứ 4, 20/07/2022 | 16:00
Giới chức Ukraine mới đây tuyên bố, nước này phải thắng Nga trước mùa Đông để ngăn Moscow giành được lợi thế lâu dài.

Nga - Ukraine “đấu khẩu” căng thẳng, hòa đàm liệu có “chết yểu”?

Thứ 3, 19/07/2022 | 19:00
Giới chức Nga-Ukraine liên tục cáo buộc lẫn nhau gây cản trở cho cuộc đàm phán hòa bình nhằm tìm kiếm giải pháp chấm dứt xung đột, trong bối cảnh chiến sự vẫn chưa c
     
Nổi bật trong ngày

"Cá mập ma" với hình dáng kỳ dị được phát hiện ở Thái Lan

Thứ 4, 27/03/2024 | 05:57
Một loài cá mập với cái đầu đồ sộ, đôi mắt to và những chiếc vây giống như có lông vừa được phát hiện ở biển Andaman, ngoài khơi Thái Lan.

Câu chuyện “giảm thiểu rủi ro” của Đức và EU đối với Trung Quốc

Thứ 4, 27/03/2024 | 13:52
Sự phụ thuộc quá mức vào Trung Quốc chủ yếu là vấn đề của Đức, không phải vấn đề của châu Âu.

Khoảnh khắc tên lửa dẫn đường Nga tấn công, hệ thống P-18 của Ukraine nổ tung, bốc cháy dữ dội

Thứ 5, 28/03/2024 | 13:55
Hai video vừa được công khai cho thấy, tên lửa Nga tấn công chính xác, hai hệ thống radar giám sát trên không và cảnh báo sớm P-18 của Ukraine nổ tung.

Sau trận chiến kéo dài, Nga vào Krasnoe, Ukraine nỗ lực phản công

Thứ 5, 28/03/2024 | 09:55
Lá cờ của Lực lượng Dù Nga đã được treo ở thị trấn Krasnoe, phía tây nam Artyomovsk.

Chính phủ “thân phương Tây” thất bại, Bulgaria nguy cơ phải bầu cử sớm

Thứ 4, 27/03/2024 | 06:00
Quá trình đàm phán chuyển giao quyền lực giữa 2 khối chính trị lớn nhất Bulgaria đã trở thành cuộc tranh cãi mang tính đảng phái về các vấn đề.