Một bộ phim tài liệu được phát hành trong tháng 7/2013 sẽ tiết lộ số phận bi thảm của phi công Không quân Mỹ Harry Moore – người được cho rằng đã trở thành tù nhân chiến tranh của Liên Xô sau khi máy bay chiến đấu của ông bị bắn rơi ở Chiến tranh Triều Tiên trong 6 thập kỷ trước đó.
“Điểm mấu chốt của bộ phim là tiết lộ về những gì có thể đã xảy ra với Harry”, ông Hope Manna – nhà sản xuất của bộ phim “Keeping the Promise Alive” trả lời hãng thông tấn RIA Novosti qua điện thoại từ Idaho cho biết.
Bộ phim sẽ được phát hành dưới dạng đĩa DVD vào cuối tháng 7/2013 với trọng tâm đặt vào góa phụ Moore cùng những người anh em của cố phi công Harry Moore nhằm làm rõ sự thật về số phận viên phi công này.
Phi công Mỹ Harry Moore đã mất tích tại Triều Tiên năm 1951.
Vào năm 2002, quân đội Mỹ đã thông báo cho gia đình Moore về việc một Ủy ban hợp tác Mỹ-Nga đã tìm được một số bằng chứng cho thấy ông Moore vẫn còn sống sau trận không chiến vào năm 1951 với máy bay chiến đấu Liên Xô tại Chiến tranh Triều Tiên. Ông Moore có thể đã bị quân đội Liên Xô bắt giữ và thẩm vấn.
Vào năm 1953, Không quân Mỹ đã thông báo với gia đình ông Moore rằng viên phi công đã hi sinh trong trận chiến. Sau đó, góa phụ Lois Moore và anh trai Bob Moore đã cưới trong năm 1954.
“Chúng tôi ở đây, kết hôn được 48 năm dựa trên giả thuyết là Harry đã hi sinh”, ông Bob Moore trả lời RIA cho hay, “Tất nhiên, điều này sẽ gây ra những chấn động mạnh cho chúng tôi”.
Mỹ chưa bao giờ chính thức thừa nhận việc tù nhân chiến tranh Mỹ vẫn bị Liên Xô giam giữ mặc dù Ngoại trưởng John Kerry từng thừa nhận trong một báo cáo trước thượng viện năm 1992 (khi đó ông John Kerry là thượng nghị sĩ) về việc Tổng thống Nga Boris Yeltsin cho biết rất nhiều tù binh trong thế chiến 2, chiến tranh Triều Tiên và tù binh chiến tranh lạnh đã bị bắt và giam giữ tại Liên Xô.
“Tổng thống Yeltsin thừa nhận việc một số người Mỹ bị giam tại Liên Xô sau Thế chiến 2 cũng như một số bị bắt giữ vào chiến tranh Triều Tiên và chiến tranh Lạnh”, ông Kerry nói trong bản báo cáo.
Ủy ban Nga-Mỹ về tù nhân chiến tranh được thành lập vào năm 1992 bởi ông Yeltsin và George Bush cho biết trong một bản báo cáo năm 2010: “Có khả năng lớn là các tù nhân chiến tranh Mỹ trong chiến tranh Triều Tiên đã được chuyển tới Liên Xô”.
Bộ phim về Harry Moore sẽ ra mắt cuối tháng 7/2013.
Bức thư gia đình Moore nhận được từ Lầu Năm Góc vào năm 2002 chứa những bằng chứng cho thấy khả năng lớn là ông Harry Moore đã bị bắt giữ sau khi chiếc F-51 bị MiG-15 của Liên Xô bắn rơi trong nhiệm vụ trinh sát tại Triều Tiên vào ngày 1/6/1951.
Các nhà nghiên cứu Mỹ đã tìm kiếm trong các tài liệu của quân đội Nga và phát hiện báo cáo chiến đấu của Liên Xô trùng khớp với vụ của ông Moore. Viên phi công Liên Xô được phỏng vấn cho biết máy bay của ông Moore đã hạ cánh an toàn tại bờ biển của một hòn đảo trên vịnh Triều Tiên. Tuy nhiên, viên phi công này không biết về những gì xảy ra tiếp theo với viên phi công Mỹ. Cựu phi công Liên Xô, Igor Shaysha cho biết ông có nghe về một cuộc thẩm vấn viên phi công Mỹ được đại tá Gary của Liên Xô thực hiện.
Trong một cuộc phỏng vấn khác, một người tên Nikolai Belyakov cũng có thông tin trùng khớp về cuộc thẩm vấn của đại tá Gary.
Ông Bob Moore cho biết ông và Lois đã quyết định hợp tác cùng Manna và Kellie Allred để sản xuất bộ phim tài liệu này 2 năm trước sau khi những nỗ lực tìm kiếm tài liệu về số phận Harry Moore đi vào ngõ cụt.
Bộ phim được công chiếu ở Virginia vào tháng 6 và dự định công chiếu vào 8/8/2013 tại Washington. Bộ đĩa DVD sẽ được bán ra vào ngày 27/7/2013 – kỷ niệm 60 năm ngày ký hiệp định đình chiến chiến tranh Triều Tiên.
Ông Bob hi vọng bộ phim sẽ khiến cho Mỹ và Nga tăng cường các nỗ lực giải mã số phận của ông Harry Moore cũng như các quân nhân Mỹ khác bị bắt giữ và chuyển tới Liên Xô.
Hoàng Nguyễn (theo Rian)
