Theo thống kê, khoảng 24.000 người thiệt mạng dưới lưỡi tầm sét mỗi năm. Bên cạnh đó có đến 240.000 người bị thương vì sét đánh, nhưng may mắn vẫn sống sót. Tuy nhiên, dù thoát chết, vài chục năm sau các nạn nhân chưa chắc sống yên thân do ảnh hưởng lâu dài của cú sét. Trên thực tế, mỗi cú đánh của “thiên lôi” có thể mang theo cả chục ngàn volt điện tích, nên những người sống sót thường bị tổn hại thần kinh nghiêm trọng, dẫn đến trục trặc về nhận thức, chẳng hạn như mất trí nhớ, mất khả năng tập trung và tệ nhất là thay đổi tính cách.
“Nhiều thói quen hằng ngày, như nơi để chìa khóa, nơi cất đồ, những vấn đề đòi hỏi xử lý đa nhiệm, bị xóa khỏi đầu óc của họ”, NBC News dẫn lời tiến sĩ Dr. Mary Ann Cooper, Giám đốc Chương trình nghiên cứu chấn thương do sét đánh (Đại học Illinois, Chicago). Bà cho hay những người này không còn hiểu các câu nói đùa, hoàn toàn mất khả năng hòa đồng với xã hội.
Russ Chapman là một ví dụ điển hình. Vào năm 1999, ông đang đi ngang bãi giữ xe ở Littleton, bang Colorado, thì bị trúng sét. Kể từ đó, Chapman liên tục bị mất việc vì luôn quên phải đến chỗ làm. Không những thế, ông chẳng nhớ phải ăn uống đúng bữa, và mắc nhiều bệnh như nhức đầu kinh niên, khó ngủ và động kinh. Nói tóm lại, nạn nhân bị sét đánh mất khả năng hành xử bình thường.
Do vậy, cách tốt nhất để tránh lâm vào tình trạng trên là làm sao không bị "trời đánh". Cơ quan Quản lý các tình trạng khẩn cấp liên bang của Mỹ (FEMA) khuyên mọi người đừng ra ngoài sau khi tia chớp cuối cùng tắt hẳn khoảng 30 phút. Bụi cây, hầm trú ẩn, trạm chờ xe buýt và các cấu trúc tương tự không thể đảm bảo an toàn, chưa kể là có thể trở thành mục tiêu ưa thích của sét. Thay vào đó, tìm ngay một tòa nhà với kết nối điện và hệ thống ống nước, có tác dụng dẫn dòng điện tránh khỏi con người. Bên cạnh đó, ngồi trong xe an toàn hơn khi ở ngoài trời, đặc biệt không phải loại xe bỏ mui được. Khung kim loại của xe ít nhiều bảo vệ được người bên trong, nhưng lưu ý là hành khách không nên đụng vào bất cứ phần kim loại nào của xe.
Cần nhớ rằng bánh xe cao su và giày/dép nhựa không bảo vệ được người mang trước cơn thịnh nộ của thiên nhiên. Trên thực tế nhiều nạn nhân là nông dân trên đồng ruộng, người lái máy cày trên bánh xe cao su. Nếu mắc kẹt trong rừng khi bão sét ập đến, nên trú ngay ở khu đất thấp, bên dưới tán lá rậm rạp của các cây nhỏ. Tránh cây cao, do sét có khuynh hướng đánh vào những vật thể cao nhất trong khu vực. Nếu đang ở khu đất trống, đến ngay vùng đất thấp, giống như thung lũng hoặc hẻm núi. Nếu trên thuyền, hãy vào bờ ngay lập tức. Và nếu cảm thấy tóc giống như bị dựng đứng, có nghĩa là sét đang chuẩn bị giáng xuống. Đến lúc không thể chạy đi đâu được nữa, hãy ngồi chồm hổm ngay tức khắc, dùng tay che tai (để giảm thiểu nguy cơ mất thính giác), và cuối cùng gập đầu vào giữa hai chân. Đừng nằm thẳng trên mặt đất, vì tốt nhất nên hạn chế tối đa việc tiếp xúc đất. Nếu bị sét đánh, phải nhờ sự hỗ trợ càng nhanh càng tốt.
Một cơn sét chứa trung bình 300 triệu volt điện tích, đủ sức thắp sáng đèn huỳnh quang 100 watt trong vòng 1 năm, theo Cơ quan Thời tiết quốc gia Mỹ. Tại nước này, khoảng 100 người thiệt mạng mỗi năm vì sét, trong khi khoảng 1.000 ca bị thương. FEMA ước tính xác suất trúng sét của người Mỹ trung bình là 1/600.000.
Theo Thanh niên
