Syria: Sắp đương đầu với “ổ khủng bố” ở Idlib, Thổ Nhĩ Kỳ "cầu cứu" ông Putin?

Ankara đang tập trung vào nhiều vấn đề ở Syria, khi các sự kiện không đi theo “hướng mà Thổ Nhĩ Kỳ mong muốn”, theo phát biểu của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan. Một khu vực mà Ankara đang ngày càng quan tâm đó là Idlib, nơi “bất cứ điều gì có thể xảy ra vào bất kỳ lúc nào”, theo ông Erdogan.

Đối đầu với chính quyền Assad?

Tuần trước, Tổng thống Syria Bashar al-Assad nhấn mạnh rằng Idlib, nơi nằm dưới sự kiểm soát của lực lượng đối lập, sẽ là mục tiêu tiếp theo của quân đội Syria khi nhiệm vụ của quân Chính phủ ở phía Nam đã gần như hoàn thành.

“Hiện tại Idlib là mục tiêu của chúng tôi, nhưng sẽ không chỉ dừng ở Idlib”, ông Assad cho biết và nhấn mạnh rằng Idlib là ưu tiên số một, cùng với các vùng do phiến quân đối lập chiếm đóng ở xung quanh.

Thổ Nhĩ Kỳ đã triển khai các đơn vị quan sát tại vùng chống xung đột ở Idlib hồi đầu năm nay theo một thỏa thuận được ký tại Astana, Kazakhstan vào năm ngoái giữa Moscow, Ankara và Tehran.

Nhiệm vụ chính của các đơn vị này là ngăn chặn xung đột giữa các phiến quân đối lập và quân đội Syria.

Nhưng nhiều người tin rằng việc triển khai này cũng là một phần nỗ lực của Ankara nhằm giành được chỗ đứng quân sự trong khu vực để đẩy lực lượng các Đơn vị Bảo vệ nhân dân người Kurd (YPG) ra khỏi Bắc Syria. YPG được coi là “kẻ thù truyền thống” của chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ, bị Ankara gọi là tổ chức khủng bố.

Ankara cũng đang theo dõi chặt chẽ những tuyên bố của các quan chức Syria trên truyền thông. Điều đó cho thấy quân đội Syria đang tích cực chuẩn bị cho một chiến dịch đột kích lớn ở Idlib trong những tuần tới.

Ông Erdogan đã cảnh báo rằng cuộc tấn công này có thể “hoàn toàn phá hủy hiệp ước Astana”.

Ankara cũng lo lắng rằng cuộc tấn công vào Idlib sẽ kích hoạt một dòng người tị nạn mới vào thời điểm mà nước này hy vọng khu vực sẽ được ổn định để cho hồi hương khoảng 3,5 triệu người Syria đang ở Thổ Nhĩ Kỳ.

Tìm đến Nga

Ankara đang nỗ lực tìm đến Moscow để ngăn chặn một chiến dịch tấn công nhằm vào Idlib. Nói chuyện với các phóng viên, ông Erdogan cho biết ông đã thảo luận vấn đề này với Tổng thống Nga Putin trong cuộc họp của họ bên lề hội nghị thượng đỉnh BRICS.

Tuy nhiên, mức độ mà Ankara có thể dựa vào Moscow nhằm tác động lên chính quyền Tổng thống Assad hiện vẫn chưa rõ, bởi Nga cũng coi Idlib là “ổ khủng bố”.

“Tình hình Idlib hiện rất khó khăn, bởi đây là nơi tập trung đông các chiến binh và khủng bố”, Alexander Kinshchak, Đại sứ Nga tại Syria cho biết.

“Cụ thể hơn, từ khu vực này, các máy bay không người lái bay về Khmeimim (căn cứ quân sự Nga ở tỉnh Latakia), gây ra mối đe dọa cho chúng tôi”, ông nói.

Sedat Ergin, một nhà bình luận chính sách đối ngoại cho tờ Hurriyet, thừa nhận rằng Thổ Nhĩ Kỳ đang ở trong một tình thế khó khăn, nhưng cho hay tình trạng của Nga cũng không kém phần phức tạp.

“Ông Putin không thể bỏ qua những đề nghị của Ankara vì lợi ích chính trị và kinh tế lớn của Moscow ở Thổ Nhĩ Kỳ. Ông ấy không muốn mất những quan hệ tốt đẹp đã đạt được với Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng cũng không thể để chính quyền Assad mất đà thắng lợi trên chiến trường”, ông Ergin nói.

“Thổ Nhĩ Kỳ hiện đang trải qua một cuộc chia tay lịch sử với phương Tây. Ông Putin cũng không muốn thực hiện các bước đi để đẩy Ankara trở lại vòng tay phương Tây”, ông nói thêm.

Ông Ergin cho biết Moscow đang tìm kiếm một sự cân bằng “tinh tế” nhất giữa Ankara và Damascus để giải quyết sự bế tắc này. Dù khó khăn là vậy nhưng chuyên gia tin rằng Tổng thống Nga sẽ tìm ra giải pháp.

Trong bối cảnh Ankara ngày càng quan ngại về vị thế của mình tại Syria thì ông Erdogan tuần trước tiết lộ rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tổ chức một hội nghị thượng đỉnh vào ngày 7/9 tới với Pháp, Đức và Nga để thảo luận về xung đột Syria và các vấn đề trong khu vực khác.

Với những diễn biến khó lường ở Syria và tình thế éo le cho Ankara hiện nay thì điều chắc chắn duy nhất là Idlib sẽ là cơn đau đầu lớn cho Thổ Nhĩ Kỳ.

Đây hoàn toàn không phải là điều mà Ankara mong muốn vào thời điểm có rất nhiều diễn biến khác ở Syria khiến họ phải lo lắng, chẳng hạn như đường lối chính trị của người Kurd tại Syria được thể hiện thông qua các cuộc đàm phán với chế độ Assad với Nga làm trung gian.

Xem thêm: Tiết lộ lý do khiến Nga xóa trắng nợ cho nhiều nước