Tàu chiến Việt Nam và thế giới đặt tên theo quy tắc nào?

Tàu chiến Việt Nam và thế giới đặt tên theo quy tắc nào?

Thứ 3, 24/09/2013 | 17:26
0
Đến nay, cả sáu tàu ngầm Kilo Việt Nam đang đặt Nga đóng đều đã được đặt tên theo 6 địa danh: Hà Nội, Hải Phòng, TP.HCM, Đà Nẵng, Khánh Hòa và Bà Rịa Vũng Tàu. Trong khi đó, hai soái hạm Gerpard 3.9 được đặt tên theo hai vị hoàng đế: Đinh Tiên Hoàng và Lý Thái Tổ. Vậy việc đặt tên tàu chiến trên thế giới được đặt theo quy tắc nào?

Cho đến trước khi 6 con tàu chiến khủng nói trên được định danh, các tàu chiến trong biên chế Hải quân Nhân dân Việt Nam thường được đặt theo ký hiệu, bắt đầu bằng hai chứ số HQ…, tiếp đến là các số hiệu. Ví dụ, HQ-505.

Quân sự - Tàu chiến Việt Nam và thế giới đặt tên theo quy tắc nào?

Tàu HQ 505

1. Tuy nhiên, việc đặt tên theo danh từ riêng đã từng được chính quyền Sài Gòn trước đây áp dụng cho từng lớp, loại tàu chiến. Chẳng hạn, các khu trục hạm, tuần dương hạm (theo cách tự phong) đặt theo tên các danh tướng, đặc biệt là các danh tướng đời Trần: Như khu trục hạm Trần Hưng Đạo, Trần Khánh Dư; Tuần dương hạm Trần Quang Khải, Trần Nhật Duật, Trần Bình Trọng, Trần Quốc Toản, Phạm Ngũ Lão… và một số danh tướng đời trước như tuần dương hạm Lý Thường Kiệt, tuần dương hạm Ngô Quyền.

Các hộ tống hạm được đặt theo các địa danh là nơi diễn ra các trận đánh lẫy lừng trong lịch sử, như: Hộ tống hạm Chi Lăng, Chi Lăng, Hà Hồi, Ngọc Hồi, Vạn Kiếp, Nhật Tảo…

Các tàu tuần duyên được đặt tên các hòn đảo. Ví dụ tuần duyên hạm Hoàng Sa, Phú Quý, Tô Châu, Phù Du, Thái Bình, Trường Sa, Duyên hải, Hòn Trọc, Nam Du, Kiến vàng, Kéo ngựa (Kiệu ngựa?)…

Các tàu (xuồng) tuần duyên được đặt tên các cá nhân; một số chiếc được đặt theo các chận đánh như Tây Kết, Tụy Động, Vân Đồn, Vạn Kiếp…

Các hải vận hạm (LSM) được đặt theo tên các con sông như: Hát giang, Lam giang, Ninh giang, Hương giang, Tiền giang, Hậu giang…

Các tàu vận tải quân sự (LST) được đặt theo các cảng biển: Cam Ranh, Đà Nẵng, Vũng Tàu, Thị Nại, Quy Nhơn, Nha Trang.

Các tàu trợ chiến (logitics support được đặt theo) tên các địa danh (Mỹ Tho, Cần Thơ, Vĩnh Long).

Quân sự - Tàu chiến Việt Nam và thế giới đặt tên theo quy tắc nào? (Hình 2).

Tàu ngầm Kilo Hà Nội

2. Gần đây, đình đám nhất là con tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc. Ban đầu, chiếc tàu này được đặt tên theo một danh tướng (Shi Lang). Tháng 7 năm ngoái, Trung Quốc đã dự định đặt tên mới cho tàu sân bay này, trong khi ý kiến trong dân chúng muốn tàu mang tên Mao Trạch Đông, Bắc Kinh hoặc Thi Lang... 

Ông La Viện - Phó Tổng thư ký Hội Khoa học quân sự Trung Quốc và Phó Chủ tịch Hội đồng Xúc tiến văn hóa chiến lược Trung Quốc - từng nêu ý đặt tên tàu là Điếu Ngư để “nhấn mạnh quan điểm về chủ quyền” với quần đảo tranh chấp với Nhật Bản. 

Nhưng cuối cùng được đặt theo tên một địa phương – Liêu Ninh. Như vậy, từ nay về sau, các tàu sân bay Trung Quốc được đặt tên theo tên các tỉnh.

Tên của các tàu hải quân ở Trung Quốc thường được đặt theo quy luật nhất định. Tàu tuần tra đặt tên theo tỉnh hành chính hoặc khu tự trị; tàu khu trục và tàu chiến đặt tên thành phố theo kích cỡ từ lớn đến vừa; tàu ngầm đặt theo tên các huyện lỵ; tàu tiếp nhiên liệu theo tên hồ; tàu đổ bộ theo tên núi, tàu rà phá mìn theo tên khu tự trị, còn tàu đổ bộ bộ binh theo tên sông. Các lớp (Type) tàu ngầm lại được đặt theo các triều đại phong Kiến, ví dụ lớp Hán, lớp Hạ, lớp Thương…

3. Mỹ là lực lượng Hải quân có đội ngũ tàu chiến hùng hậu nhất thế giới cũng có cách đặt tên riêng.

Theo truyền thống, tên gọi cho tàu của Hải quân sẽ được Bộ trưởng Hải quân Mỹ lựa chọn và công bố, dưới sự chỉ đạo của Tổng thống và các quy tắc do Quốc hội đề ra.

Trong suốt thế kỷ 19, luật pháp Mỹ chỉ định rất rõ ràng nhiệm vụ này cho Bộ trưởng Hải quân, nhưng dẫn chiếu này đã biến mất từ Đạo Luật Mỹ năm 1925. 
Ngày nay, trong Chương 10 Đạo Luật Mỹ (U.S.C 10), quy định về vai trò, nhiệm vụ và tổ chức của các đơn vị thuộc Bộ Quốc Phòng, không nói rõ về việc ai có thẩm quyền đặt tên mới cho tàu Hải quân.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Hải quân vẫn khăng khăng bảo lưu quyền tuyệt đối này, dù trong điều 7292 Chương 10 về đặt tên tàu của Hải quân, chỉ nói đến việc Bộ trưởng Hải quân được đổi tên những tàu mua cho Hải quân.

Trong quá trình thảo luận việc lựa chọn tên, Hải quân Mỹ trích dẫn từ các nguồn luật trên và tuyên bố như sau:

“Cùng nhiều vấn đề khác, quy trình và thực tiễn liên quan đến việc đặt tên tàu thực sự là sản phẩm của tiến hoá và truyền thông hơn là quy trình lập pháp. Như chúng ta đã thấy, những tên gọi cho những con tàu mới được quyết định riêng bởi Bộ trưởng Hải quân. Thư ký có thể dựa trên nhiều cơ sở để đưa ra quyết định cuối cùng.

Mỗi năm, Trung tâm Lịch sử Hải quân sưu tập những gợi ý về tên tàu (tên chính và lựa chọn thay thế), gửi cho Tư lệnh Hải quân. 

Những gợi ý này là kết quả của việc tìm kiếm trong lịch sử của Hải quân và các gợi ý của các thành viên, cựu chiến binh và công chúng. 

Các bản ghi tên tàu tại Trung tâm Lịch sử Hải quân phản ánh những nguồn tên phong phú đã từng được dùng trong quá khứ, đặc biệt là từ sau Thế chiến thứ I.

Những gợi ý về tên gọi của tàu do nhiều nhân tố quy định, như tên các nhóm cho từng loại tàu đang được đóng, tên theo địa lý, tên từ những con tàu trước, tên do cá nhân, nhóm gợi ý, tên những vị lãnh đạo hải quân, thành viên quá cố nhưng được vinh danh về chiến tích trong thời chiến và thời bình.

Tại bước cuối, sau khi cân nhắc các mức độ khác nhau của chỉ thị, Tư lệnh Hải quân sẽ ký bản ghi nhớ những cái tên cho chương trình đóng tàu năm đó, gửi tới Bộ trưởng Hải quân.

Trên cơ sở đó, vị thư ký này cân nhắc trong thời gian phù hợp để chọn tên cho những con tàu riêng biệt và công bố chúng. Dù vậy, việc đặt tên này thường hoàn thành trước khi con tàu được đặt tên thánh.

Quy tắc đặt những cái tên riêng cho từng loại tàu Hải quân đã phát triển qua thời gian. Ví dụ, đối với tàu ngầm tấn công, từng được đặt tên theo các loài cá, sau đó là thành phố và gần đây là theo các bang. Trong khi, các tàu tuần dương, lúc đầu đặt tên theo thành phố, dần dần theo bang và gần đây là theo các trận đánh.

Phát ngôn của Hải quân Mỹ từng tuyên bố: “Dù chúng tôi đã cố gắng hệ thống hoá việc đặt tên tàu, nhưng giống như các thể chế khác là đối tượng của sự thay đổi tiến hóa, nguồn và tên gọi cho tàu Hải quân không tránh được xu hướng này”.

Tuy nhiên, không phải là không có ngoại lệ. Nhiều nhà quan sát đã nhận thấy sự phá cách trong việc đặt tên. Ví thử như 3 chiếc tàu ngầm tấn công thuộc lớp Seawolf (SSN-21), bao gồm Seawolf (SSN-21), Connecticut (SSN-22) và Jimmy Carter (SSN-23). Các tên gọi tương ứng lần lượt với một loài cá, một bang và một Tổng thống, thể hiện cách đặt tên chẳng có nguyên tắc gì cả.

Tuy nhiên, có thể tổng kết cách đặt tên cho các loại tàu do Hải quân như sau:

Tàu sân bay: đặt tên theo các vị Tổng thống Mỹ. 11 trong số 12 tàu sân bay gần đây đặt tên theo Tổng thống Mỹ (9 chiếc) và thành viên của Quốc hội (2 chiếc). 

Chỉ có chiếc thứ 12, gần đây nhất, Nimitz (CVN-68) đặt theo tên của vị Đô đốc Chester Nimitz, người chỉ huy Mỹ và liên quân ở Thái Bình Dương trong Thế chiến II. Ông mất vào năm 1966, cùng năm với việc Quốc Hội thông qua kế hoạch ngân sách FY1967, mang về chiếc CVN-68.

Tàu ngầm tấn công: đặt tên theo các bang, ví dụ như tàu ngầm lớp Virginia (SSN-774). Chỉ có ngoại lệ duy nhất đối với chiếc tàu thứ 12 trong lớp này, khi Bộ trưởng Hải quân Donald Winter thông báo chiếc SSN-785 đặt tên cựu Thượng nghị sĩ John Warner.

Tàu khu trục thường được đặt tên theo các vị lãnh đạo hải quân và những vị anh hùng. 

Tường Bách

18 thủy thủ kẹt trong tàu ngầm Ấn Độ đã chết

Thứ 5, 15/08/2013 | 08:17
Hải quân Ấn Độ hôm nay xác nhận toàn bộ 18 thủy thủ không kịp thoát ra ngoài tàu ngầm nổ và cháy đã thiệt mạng.

Cháy tàu ngầm Kilo Ấn Độ, 18 người mắc kẹt

Thứ 4, 14/08/2013 | 15:18
Các hãng thông tấn cho hay một tàu ngầm của hải quân Ấn Độ bốc cháy và chìm ở hải cảng Mumbai vào sáng sớm thứ Tư 14/8.

Tàu ngầm Kilo 636 thứ ba của VN sắp được hạ thủy

Thứ 3, 24/09/2013 | 17:46
Hãng Interfax-AVN dẫn nguồn tin trong ngành công nghiệp đóng tàu Nga cho biết, thân tàu ngầm thứ ba thuộc dự án 636, được chế tạo tại "Nhà máy đóng tàu Admiralty" (Saint-Peterburg) dành cho Hải quân Việt Nam, sẽ được hạ thủy vào cuối tháng Tám này.

Điểm yếu chết người của tàu ngầm Kilo 636

Thứ 3, 24/09/2013 | 17:56
Vũ khí nào cũng có những điểm yếu nhất định. Kilo 636 cũng không phải là ngoại lệ. Quan trọng là khắc phục điểm yếu của mình và đánh vào điểm yếu của kẻ địch.

Trung Quốc không dám coi thường tàu ngầm Kilo của Việt Nam

Thứ 7, 27/07/2013 | 20:05
"Tàu ngầm lớp Kilo Việt Nam mua của Nga rất thích hợp cho chống hạm, săn ngầm ở Biển Đông, được gọi là lỗ đen đại dương, không thể coi thường" - Báo Tân Hoa Xã, Trung Quốc bình luận.

Tàu ngầm Kilo sẽ tự bơi về Việt Nam

Thứ 6, 05/07/2013 | 14:33
Hai tàu ngầm phi hạt nhân Kilo của Việt Nam sẽ tự bơi về nước mà không cần tàu vận tải chuyên dụng chở chuyển giao.

'Mãnh hổ' Kilo Việt Nam ra uy thế nào?

Thứ 2, 24/06/2013 | 22:02
Mục tiêu của tàu ngầm bao gồm tàu sân bay, tàu đổ bộ, tàu vận tải, tàu ngầm, tàu tuần dương, tàu khu trục, các chiến hạm chống ngầm... Và đương nhiên cả các khu căn cứ hải quân, hải cảng, mục tiêu cố định trên mặt đất.
Cùng chuyên mục

Hơn 4.600 thanh niên Hải Phòng và Quảng Ninh lên đường nhập ngũ

Chủ nhật, 25/02/2024 | 17:04
Các địa phương trên địa bàn Tp.Hải Phòng và tỉnh Quảng Ninh đồng loạt tổ chức lễ giao nhận quân năm 2024 trong sáng 25/2.

Hải Phòng: Cặp song sinh tình nguyện nhập ngũ vì yêu màu áo lính

Chủ nhật, 25/02/2024 | 11:41
Yêu màu áo lính và mong được cống hiến cho Tổ quốc, cặp song sinh ở huyện Vĩnh Bảo, Tp.Hải Phòng tình nguyện nhập ngũ dù một người được tạm hoãn nghĩa vụ quân sự.

Chuyên gia nêu hậu quả nếu Ukraine phản công thất bại trước Nga

Thứ 6, 09/06/2023 | 15:11
Ukraine đã dành 6 tháng để chuẩn bị cho thời điểm này. Nhưng phía Nga cũng có ngần ấy thời gian để củng cố các vị trí phòng thủ của mình và điều thêm lực lượng đến.

2 thanh niên không chấp hành lệnh gọi nhập ngũ bị phạt 125 triệu đồng

Thứ 3, 28/02/2023 | 20:28
Dù nằm trong danh sách và có lệnh gọi nhập ngũ nhưng Nghiêm Văn C. và Chu Mạnh H. không chấp hành lệnh gọi nhập ngũ của cơ quan chức năng.

Hà Nội: Bất ngờ siêu cơ Su-30MK2 bay lượn trên bầu trời

Thứ 6, 04/11/2022 | 20:08
Ngày 4/11, nhiều tiêm kích Su-30MK2 và trực thăng họ Mi thao diễn trên bầu trời Thủ đô.
     
Nổi bật trong ngày

Nga tấn công chính xác, tàu tuần tra Ukraine bốc cháy dữ dội

Thứ 3, 19/03/2024 | 13:55
Hình ảnh từ video được công khai cho thấy, tàu tuần tra của Ukraine đang di chuyển trên sông Southern Bug thì bị tấn công.

Trong nỗ lực tấn công xuyên biên giới, trực thăng Ukraine bị 9K333 Verba Nga bắn hạ

Thứ 2, 18/03/2024 | 10:55
Quân đội Nga đã bắn hạ một máy bay trực thăng của lực lượng Kiev ở khu định cư Lukashevka thuộc vùng Sumy của Ukraine.

“Dấu giày” của quân NATO ở Ukraine và “vùng đệm” bảo vệ nước Nga

Thứ 2, 18/03/2024 | 10:35
Phát biểu trước những người ủng hộ và phóng viên, ông Putin cho biết ông muốn Tổng thống Pháp Macron ngừng tìm cách làm trầm trọng thêm cuộc chiến ở Ukraine.

Đoàn xe quân sự Ukraine bị tấn công, xe bọc thép nổ tung, chìm trong lửa

Thứ 2, 18/03/2024 | 14:45
Theo hướng Zaporozhye, quân đội Nga đã tiến hành cuộc tấn công nhằm vào một đoàn xe quân sự Ukraine.

Pháp đứng về phía Ba Lan trong “cuộc chiến” với nông sản Ukraine

Thứ 3, 19/03/2024 | 14:33
Sự thay đổi này sẽ khiến Ukraine tổn thất 1,2 tỷ Euro, một mức thiệt hại lớn đối với một quốc gia đang vật lộn để giành được mọi sự giúp đỡ có thể.