Ảnh minh họa.
Tôi thích nhất học Thơ Đường và tiểu thuyết Minh Thanh. Sách vở sẵn đã đành mà phần lớn những thứ đó tôi đã được đọc từ kho sách của một thầy giáo mê sách là bạn với chú tôi cho mượn.
Thầy Lê Đức Niệm dạy không hệ thống như Thầy Nguyễn Văn Khỏa phần Văn học Hy La và Văn học Pháp nhưng tôi thích nghe Thầy bình thơ. Dường như cảm hứng Ly Tao hay nỗi đau của Khuất Nguyên dồn nén trong cảm xúc của Thầy nên những câu thơ Thầy đọc không chỉ còn là thơ nữa. Nó thấm đẫm cuộc đời và cứ như nỗi đau của con người ẩn trong câu chữ vậy. Sau này, khi đã là đồng nghiệp của Thầy, trong một lần Thầy trò tâm sự , Thầy mới nói rằng kiếp nhân sinh đầy nước mắt mà nhiều khi người ta khổ sở, đau đớn đâu phải vì đáng khổ, đáng đớn đau mà do sự đố kị, giày xéo lẫn nhau và trớ trêu của số phận thôi. Rồi Thầy đọc cho tôi nghe bài thơ "Tiếng trùng đêm đông" (bản dịch):
Tiếng trùng đông não hơn thu/ Người ngây thơ mấy, nghe ru cũng sầu/ Ta già nghe chả sao đâu/ Tuổi xanh nghe khéo bạc đầu như chơi.
Và mấy câu này, tôi quên mất trong bài nào rồi:
Khi đi trẻ, lúc về già/ Giọng quê không đổi, tóc đà khác bao/ Trẻ con thấy lạ ra chào/ Hỏi rằng khách ở chốn nào lại chơi?
Thầy bảo: "Mình là dân Nghệ, giọng quê mình dễ nhận. Nhiều người Nghệ ở ngoài này lâu, nói giọng khác. Mình thì vẫn nói giọng quê nhưng cũng có khác nhiều, không đặc sệt Nghệ nữa. Bài thơ ấy viết cho những người như mình đấy. Xa quê lâu, có lúc cũng quên cả quê". Rồi Thầy ngồi nhìn ra xa, không nói gì. Đột nhiên, Thầy hỏi: "Cậu có hay về quê không? Giờ chắc ở quê chỉ còn họ hàng nhưng cũng thỉnh thoảng về cho nó khỏi quên, cậu ạ"
Thế, rồi Thầy lại về. Dáng đi của Thầy vẫn thế. Hơi tung tẩy, khỏe khoắn. Tôi hơi bất ngờ. Lúc nào Thầy cũng vui vẻ, xởi lởi mà sao cũng nhiều tâm tư.
Có
