Sự tăng giá vùn vụt của Bitcoin và một số đồng tiền ảo khác như Ripple, Stellar, Ethereum,… đã thu hút giới đầu tư một cách mạnh mẽ. Những dự án tiền điện tử ăn theo các đồng tiền ảo này cũng phát triển theo, được gọi tắt là ICO.
ICO (Intial Coin Offering) là một dự án huy động vốn để nhà phát triển tiền ảo đa cấp bán ra đồng coin của mình thông qua Bitcoin hoặc Ethereum cho các nhà đầu tư. Có 2 loại ICO là ICO thuần chủng có ứng dụng điện tử rõ ràng và có mục tiêu giải quyết 1 vấn đề cụ thể. Loại thứ 2 là ICO đa cấp (ICO MLM), được xây dựng trên blockchain nhưng hoạt động trên mô hình cho vay và tính lãi suất.
Nhà sản xuất đồng coin MLM bán coin cho người mua, người mua cho nhà sản xuất vay lại với lãi suất cao trong khi danh tính của nhà sản xuất đều được ẩn đi. Vì thế, nguy cơ lừa đảo từ ICO MLM là rất cao. Đã có nhiều trường hợp có những công ty lập ra dự án ICO MLM, phát hành tiền ảo để gọi vốn sau đó ôm tiền chạy trốn.
Tiền ảo đa cấp đang đe dọa các nhà đầu tư Việt.
Báo cáo của Similarweb cho biết Việt Nam nằm trong top các nước có lượt truy cập vào các trang tiền ảo MLM của tháng 12/2017. Ở những trang MLM như Bitdeal, Poly, iFan,… lượng người Việt truy cập còn nằm ở top 1. Ở những trang MLM nổi tiếng hơn như Bitconnect, Firstcoin,… Việt Nam xếp ở top 5.
Có nhiều loại tiền ảo MLM được nghi do chính người Việt tạo ra. Nhà đồng sáng lập trang Bitcoin.vn, ông Dominik nói: "Về vấn đề ICO, đến 99% là tôi không tin tưởng. Trong buổi sinh hoạt cộng đồng câu lạc bộ Bitcoin ở Sài Gòn hay Hà Nội, nhiều tổ chức đề nghị chúng tôi giới thiệu một vài ICO nhưng chúng tôi đều từ chối. Các công ty ICO đều kiểm soát hoàn toàn số lượng, một khi biến mất thì toàn bộ số tiền cũng biến mất”.
Công an Việt Nam đã triệt phá nhiều đường dây lừa đảo huy động vốn bằng tiền ảo. Tuy nhiên, rất nhiều buổi hội thảo, tọa đàm trá hình để gọi vốn đa cấp với lợi nhuận khủng được hứa hẹn lên tới 30 – 60%/tháng vẫn diễn ra, thậm chí đã về tới tận các vùng nông thôn.
