Tìm về hương vị bình an trong những chén trà ngày Xuân

Tìm về hương vị bình an trong những chén trà ngày Xuân

Nguyễn Thành Nhân
Thứ 3, 01/02/2022 | 17:00
0
Hơn 20 năm rong ruổi khắp mọi miền đất nước để tìm hiểu về trà, nghệ nhân Viên Trân gắn bó với những loại trà ngon khắp mọi miền đất nước như để níu kéo hương vị xưa

 

Thưa nghệ nhân Viên Trân, vì đâu bà có sự gắn bó với trà?

Tôi sinh ra và lớn lên trong một gia đình quý tộc phong kiến, trong một môi trường mà việc uống trà và trà cực ngon, cực thượng hạng là điều không bao giờ thiếu trong nhà.

Bản thân từ bé đã được chứng kiến trà được làm như thế nào, làm sao để cho hương, cho hoa cho thấm vào trà, để trở thành một loại cực phẩm hương trà của miền Nam. Vì thế, từ nhỏ, tôi đã được nuôi dưỡng niềm say mê với các loại trà ướp hương. Tôi coi đó là truyền thống của gia đình.

Đối với tôi, sự sâu sắc và tinh tế của trà đã dạy mình cách lắng nghe cuộc sống. Trà đôi khi chính là cứu cánh của cuộc đời phiền muộn… Chén trà chính là người bạn chân tình nhất, chính là người mình có thể san sẻ nỗi lòng vào trong tách trà.

Đây còn là một kiểu giải buồn rất tốt vì trong chén trà có ấm, có lạnh, có nóng, có thơm và có không thơm, có tàn phai, có nhạt nhòa, và cũng có lúc nó thăng hoa rực rỡ.

Văn hoá - Tìm về hương vị bình an trong những chén trà ngày Xuân

Nghệ nhân Viên Trân đã có hơn 20 năm sưu tầm, nghiên cứu về trà Việt.

Theo bà, trong trà Việt có cách pha trà thống nhất không?

Có nhiều người hỏi tôi ở đâu dạy cách pha trà Việt chuẩn nhất, tôi trả lời rằng Việt Nam không có một công thức pha trà nào là chuẩn, người uống thích như thế nào thì pha như thế đó thôi.

Như khi nấu nước pha trà, người Việt đặt ấm lên bếp rồi thảnh thơi làm những việc gì đó, khi nào nước réo lên thì rót ra ấm. Còn trong cách pha trà của một số nước khác, khi nước nấu thì phải ngồi canh chừng và mở nắp ra xem nước sôi mắt cua hay mắt cá để phù hợp với từng loại trà.

Mặt khác, nếu như gia đình nào giàu có thì mua trà ngon giá cao, ấm chén đắt tiền, cách pha, cách uống nhẹ nhàng.

Gia đình trung lưu mua ấm chén rẻ tiền hơn còn gia đình nghèo không có ấm thì pha vào bất cứ dụng cụ nào có thể và uống theo cách mình cho là sảng khoái nhất là được. Do vậy, theo tôi ở Việt Nam không có quy chuẩn nào cho cách pha trà cả, chỉ có cách pha làm sao cho ngon, hợp với khẩu vị mỗi người mà thôi.

Đối với bà, thời điểm nào trong ngày là lúc thích hợp để uống trà?

Một chén trà đặc biệt là một chén trà ướp với hoa mộc vào buổi sáng sớm, trời còn hơi mát mẻ, nắng vừa chiếu ngang tàn cây. Bạn cầm một chén trà hoa mộc, hương thơm nó tỏa lên. Nó tạo ra một cái niềm êm đềm cho buổi sáng đó và nó làm cho bạn cảm thấy cân bằng với suốt cả ngày.

Bạn cứ uống theo cách mình muốn mà đừng để bị tác động bởi suy nghĩ người khác. Nhiều người ngại uống trà buổi sớm, vì cứ sợ không có thời gian. Bạn có thể uống trà lúc vội, nhưng nếu được, nên duy trì mỗi sáng. Đây là một thói quen tốt. Uống trà cũng là lúc ngắm nhìn cuộc sống, để mình được thư giãn, lắng lại.

Thật ra, chỉ cần mươi mười lăm phút cho trà. Thí dụ như nhấm nháp một chén trà ướp với hoa mộc vào buổi sớm, hương thơm tỏa lên mang theo sự êm đềm, góp năng lượng tích cực giúp cho bạn cảm thấy cân bằng, có cảm giác như được thiền nhẹ đầu ngày.

Khi bước chân ra khỏi nhà, đối diện với những vất vả, bận bịu của công việc, cuộc sống, nghĩ về hương trà buổi sáng, dễ gợi cho mình cảm giác bình an, giúp thêm thăng bằng mà xử lý mọi việc thấu đáo hơn, sống trọn một ngày ít hoặc không căng thẳng.

Vậy, đâu là điều đặc biệt trong cách thưởng thức trà của người Việt?

Trong dân gian vẫn truyền đạt câu: nhất thủy, nhì trà, tam pha, tứ ấm, ngũ quần anh (nước, trà, cách pha, ấm chén, bạn uống trà) khi nói về 5 yếu tố để có một bình trà ngon.

Mọi người thường có suy nghĩ khi uống trà là phải đủ khay đủ tách, chén, dĩa, bày biện này nọ cầu kỳ. Rồi mời mọc trang trọng. Là do chúng ta ít tiếp xúc với trà, thấy người khác bày biện cầu kỳ, rồi hình ảnh trên truyền thông thường tô điểm đẹp lung linh, nên nghĩ vậy.

Thực ra người Việt uống trà không cần phải tô vẽ như thế, càng không đặt nặng tính hình thức bề nổi, nếu không muốn nói ngược lại. Ngồi cùng buổi trà với nhau, là lúc ông bà cha mẹ, anh chị em, bạn bè, người thân bên nhau cùng uống trà để tâm tình, kể lể chuyện trò.

Lúc này, người đối ẩm là chính, trà lúc đó chỉ là phụ, nhưng thật cần thiết. Người ta sẽ không bận tâm nhiều đến chuyện trà ngon hay dở, đậm hay nhạt, cách bạn chế, bạn rót ra sao mà sẽ nhớ nhiều về việc mình đã có một người bạn trà như thế nào. Thậm chí từ chuyện bên bàn trà, người ta có thể tìm ra tri kỷ.

Là người miền Nam, chắc hẳn bà có tìm hiểu về sự khác biệt này?

Đúng vậy, cách uống trà của người Việt cũng khác nhau giữa các vùng miền. Người miền Nam uống cả loại trà không ướp hương giống như miền Bắc, nhưng là loại trà qua luộc và sấy.

Cho nên trà xanh của miền Nam không có cái vị đặc trưng hoa lan, không có vị đặc trưng của sương sớm, không có vị đặc trưng của rừng núi giống như trà ở Phú Thọ, trà Hà Giang hay ở Cao Bằng.

Ở trà miền Nam ngược lại có cái gì đó êm đềm, hơi tản mát, hơi nhè nhẹ và dìu dịu. Chính những điều đó làm cho tâm hồn trở nên mềm mại hơn, hơi buồn buồn và hoài cổ, mang cho cho chúng ta chút gì đó xa xôi, viễn mộng.

Trà miền Nam cũng mang trong mình đời sống thăng trầm đi qua cùng lịch sử, cũng có cả một văn hóa, nghệ thuật trà song song với trà miền Bắc. Trà mỗi vùng miền đều có những nét riêng tuyệt vời.

Văn hoá - Tìm về hương vị bình an trong những chén trà ngày Xuân (Hình 2).

Truyền thống gia đình đã nuôi dưỡng niềm say mê với trà cho nghệ nhân Viên Trân.

Vậy cách uống trà đá của người Tp.HCM có được xem là nghệ thuật uống trà không, thưa bà?

Người Việt uống trà từ Bắc tới Nam nhưng hầu như chỉ ở khu vực phía Nam, bên cạnh việc uống trà quen thuộc, thịnh hành và du nhập nhẹ nhàng đến mức thành phổ biến trong đời sống bình dân nhất, là thức uống trà đá. 

Thời tiết luôn nóng, với rất nhiều người, sau khi ăn bữa cơm bình dân, uống một ly trà đá thì còn gì dễ chịu hơn. Đây là sản phẩm nước sẽ được mọi người hân hoan mời nhau, tặng nhau đằng sau những sản phẩm ăn chính, một cách rất là vui vẻ mà không phải bận tâm điều gì ở cả người mời và được mời vì chi phí quá rẻ.

Gắn bó với trà đã giúp ích cho cuộc sống của bà như thế nào?

Tôi xem trà là người bạn chân thành nhất với mình với những trạng thái uống trà khác nhau. Khi vui, tôi muốn uống trà ướp hương hoa lài.

Khi cảm thấy tâm hồn mình nhẹ nhàng, nói vui là đương trong cảnh giới thiền, lựa chọn của tôi sẽ uống một loại trà đặc biệt của miền Bắc là trà đọt nõn, không ướp bất cứ hương thơm gì, cho nước vào cũng không đắng, chỉ tỏa vị nhè nhè, mang tới cảm xúc bồng bềnh.

Khi nào thấy thực sự buồn thì sẽ tìm tới trà ướp hương hoa ngâu, liên quan tới tháng Bảy âm lịch mưa ngâu đằng đẵng. Khi nào thực sự mệt mỏi và chẳng muốn nghĩ gì nữa, chỉ muốn nghỉ ngơi thì tôi sẽ uống một ly trà đá để mang tới sự sảng khoái.

Cảm ơn bà!

Thói quen uống trà cực hại đối với cơ thể

Thứ 2, 31/08/2020 | 09:35
Trà là một thức uống khá phổ biến trong đời sống của người Việt Nam. Tuy nhiên, một số thói quen uống trà ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe mỗi người.

Giật mình với những tác hại đáng sợ khi chúng ta uống quá nhiều trà

Thứ 7, 23/05/2020 | 09:00
Khi uống quá nhiều trà sẽ có thể khiến cơ thể thiếu sắt, giảm nồng độ kali, mất nước, người luôn trong trạng thái lo âu, mất ngủ.

Uống trà nụ tam thất mỗi ngày, không sợ gì ung thư

Thứ 6, 12/10/2018 | 11:43
Nhắc đến tam thất thì có rất nhiều người biết đến loại cây này với bộ phận chính dùng làm thuốc là củ tam thất. Nhưng hiện nay không có mấy người biết được rằng tác dụng của nụ hoa tam thất để chữa bệnh cũng tốt không kém gì củ của nó.
Cùng tác giả

Tp.HCM: Vướng mắc pháp lý ảnh hưởng nguồn cung dự án bất động sản

Thứ 5, 28/03/2024 | 22:05
Từ đầu năm 2024 đến nay, trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh chỉ có 1 dự án nhà ở được chấp thuận chủ trương đầu tư.

59 phường, xã, thị trấn tại Tp.HCM đã lập tổ bắt chó thả rông

Thứ 5, 28/03/2024 | 21:35
Tp.HCM có hơn 183.700 con chó, mèo được nuôi tại hơn 106.000 hộ gia đình. Để quản lý, hiện có 59/312 phường, xã, thị trấn đã thành lập tổ bắt chó thả rông.

Tp.HCM: Hóa đơn tiền điện trong tháng 3 của người dân sẽ tăng mạnh

Thứ 5, 28/03/2024 | 21:13
Lượng sử dụng điện tăng sẽ dẫn đến hóa đơn tiền điện của người dân TpHCM trong tháng 3 cao hơn các tháng trước, cũng là dự báo cho các tháng tiếp theo.

Tp.HCM: Bế giảng lớp bồi dưỡng người phát ngôn năm 2024

Thứ 2, 25/03/2024 | 19:45
Sau một tuần tổ chức, gần 100 học viên là thủ trưởng các sở, ban, ngành, lãnh đạo các quận, huyện và Tp.Thủ Đức đã được trau dồi kỹ năng phát ngôn.

Đẩy mạnh chế biến sâu, nâng cao giá trị cho hạt điều xuất khẩu

Thứ 6, 22/03/2024 | 14:45
Đẩy mạnh chế biến sâu để xuất khẩu hạt điều là cách để các doanh nghiệp tận dụng hiệp định thương mại, gia tăng giá trị cho ngành hàng này.
Cùng chuyên mục

Từng vỡ nợ nghìn tỷ, xế chiều bệnh tật, sức khỏe hiện tại của đạo diễn Phước Sang thế nào?

Thứ 5, 28/03/2024 | 19:08
Thông tin Phước Sang bị đột quỵ lần 3 nhận được sự quan tâm của dư luận.

BTC Miss World Business Vietnam nói gì về tuyển thí sinh đến 60 tuổi?

Thứ 5, 28/03/2024 | 19:04
Ông Nguyễn Duy Mạnh, Trưởng BTC Miss World Business Vietnam lý giải về tiêu chí tuyển chọn thí sinh cao từ 1m50, độ tuổi từ 20-60 tuổi.

Chuyện gì xảy ra với nhan sắc của Hoa hậu Ngọc Châu?

Thứ 5, 28/03/2024 | 15:24
Hoa hậu Ngọc Châu từng được ví là "búp bê châu Á", hiện tại bị fan sắc đẹp chỉ ra nhiều điểm khác lạ trên gương mặt.

Tuyên Quang: Người Dao trên vùng cao Lâm Bình làm du lịch

Thứ 5, 28/03/2024 | 15:15
Những năm gần đây, nhiều đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng cao Tuyên Quang đã biết khai thác thế mạnh văn hóa bản địa để phát triển kinh tế bằng dịch vụ, du lịch.

Đà Nẵng tổ chức chương trình nghệ thuật Tháng 3 hoan ca

Thứ 5, 28/03/2024 | 15:15
Theo Sở Văn hóa và Thể thao thành phố Đà Nẵng, tối 29/3, tại Công viên Apec (quận Hải Châu) sẽ diễn ra chương trình nghệ thuật miễn phí.
     
Nổi bật trong ngày

Hà Nội xem xét kỷ luật 8 tổ chức, 28 đảng viên vụ cháy chung cư mini

Thứ 4, 27/03/2024 | 16:57
Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội thực hiện quy trình kiểm điểm trách nhiệm, xem xét hình thức kỷ luật 8 tổ chức Đảng, 28 đảng viên liên quan vụ cháy chung cư mini.

Dự báo thời tiết ngày 28/3/2024: Hôm nay có nắng nóng gay gắt?

Thứ 5, 28/03/2024 | 05:00
Tin tức dự báo thời tiết mới nhất trong hôm nay (28/3). Cập nhật tin tức dự báo thời tiết nhanh và chính xác nhất trên Người Đưa Tin.

Bản tin 28/3: Nhiều ngành sức khỏe "khát" thí sinh

Thứ 5, 28/03/2024 | 06:00
Nhiều ngành sức khỏe "khát" thí sinh; Phẫu thuật thành công ung thư đường tiêu hóa cho cụ bà 95 tuổi...

Lập chợ cho phụ nữ đơn thân tại Cần Thơ: Dân mạng hào hứng tranh luận

Thứ 5, 28/03/2024 | 18:37
Giám đốc Sở Công Thương Cần Thơ Hà Vũ Sơn cho biết đang liên hệ với chủ đầu tư về việc thành lập chợ dành cho phụ nữ đơn thân.

Nhiều hoạt động văn hoá diễn ra tại sự kiện “Tây Ninh–khúc hát tự hào"

Thứ 4, 27/03/2024 | 17:21
UBND tỉnh Tây Ninh sẽ tổ chức các hoạt động bắn pháo hoá, trình diễn nghệ thuật 3D nhằm chào mừng 49 năm ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước.