Từ bao đời nay, chiếc nỏ gỗ như một vật dụng thân thuộc, gần gũi theo người Ca Dong lên núi, băng rừng săn bắn chim muông. Trong những năm tháng bom, đạn rực lửa, những chiến binh Tây Nguyên với cây nỏ trong tay thoắt ẩn, thoắt hiện khiến kẻ thù bao phen khiếp vía kinh hồn.
Đối với đồng bào người Ca Dong (xã Ngọc Tem, huyện Kon Plong, tỉnh Kon Tum), chiếc nỏ gỗ như “vị thần” hộ mệnh luôn kề vai sát cánh bảo vệ họ nơi đại ngàn.
Dù đã già nhưng ông A. Lược vẫn đam mê làm nỏ
Men theo con đường đất đỏ uốn mình quanh sườn đồi chúng tôi tìm gặp già A. Lược (82 tuổi, ở thôn Điek Not) - pho sử sống của làng. Già A. Lược ngồi trầm ngâm trong góc nhà, đôi chân yếu ớt, mắt đã mờ run lên theo hồi gió thổi bần bận vì lạnh.
Tuy nhiên, khi chúng tôi nhắc đến chiếc nỏ gỗ “huyền thoại” đôi mắt già bỗng sáng rực, tinh anh lạ thường. Già nhổm dậy, lom khom, đôi tay run rẩy với lấy chiếc nỏ treo ở góc nhà. Khẽ đưa tay vuốt nhẹ kỉ vật, già trầm ngâm nhớ về kí ức một thời đau thương, mất mát.
Già kể: “Ngày trước, kẻ thù tràn đến Tây Nguyên với vũ khí hủy diệt hung hãn đốt làng, giết người không ghê tay. Để chống chọi với kẻ thù xâm lăng các bậc tiền bối người Ca Dong chế ra chiếc nỏ gỗ đứng lên giữ đất, giữ làng. Để hạ gục được những tên địch to lớn, người Ca Dong đã lấy thứ chất độc từ lá ngón tẩm vào đầu mũi tên một phát hạ gục kẻ thù.
Ngày đó, cái nỏ quý lắm, không chỉ diệt giặc chiếc nỏ còn giúp bà con mình không bị đói, sua đuổi thú dữ. Chính vì vậy, bao đời nay người Ca Dong làng mình coi chiếc nỏ như vị thần hộ mệnh thể hiện sự thị uy, sức mạnh và lòng dũng cảm bất khuất của người Ca Dong”.
Ông A Đa duy người dân trì nghề làm nỏ hơn 20 năm nay</