Abraham Lincoln (12/2/1809 - 15/4/1865) là vị Tổng thống thứ 16 của nước Mỹ, tại nhiệm từ năm 1861 đến 1865. Ông là người có công lớn trong việc xóa bỏ chế độ nô lệ tại nước này. Ngoài ra, ông còn là người có phong cách diễn thuyết tuyệt vời với những lí lẽ và luận điểm đầy thuyết phục với bài diễn văn nổi tiếng nhất trong lịch sử nước Mỹ - bài diễn văn Gettysburg. Tuy nhiên, vị Tổng thống vĩ này đại lại bị ám sát trong lần đi xem hòa nhạc, cái chết của ông đã khiến cả nước Mỹ rơi vào tang tóc.
Tài năng và thành tựu kiệt xuất
Trước khi trở thành Tổng thống, Lincoln từng là một luật sư hàng đầu tại bang Illinois, ông cũng là một thành viên của Viện dân biểu Hoa Kỳ. Là một người phản đối kịch liệt sự mở rộng của chế độ nô lệ ở Hoa Kỳ và chủ trương xóa bỏ chế độ này, những cuộc tranh luận của ông với lãnh đạo đảng Dân chủ Stephen Douglas năm 1858 khiến ông được cả nước Mỹ biết tới. Lincoln đã giành được vị trí ứng viên Tổng thống đảng Cộng hòa năm 1860 và sau đó được bầu làm Tổng thống vào năm đó.
Ông đã tiến hành cuộc Nội chiến Hoa Kỳ (1861 - 1865) chống lại giai cấp chủ nô ở miền Nam, kết quả là chiến thắng của quân miền Bắc và nô lệ được giải phóng. Lincoln cũng ban hành chính sách ruộng đất, thực hiện nhiều cải cách có tính dân chủ.
Trong bối cảnh cuộc chiến Nam - Bắc (1861-1865) có thể bùng nổ bất cứ lúc nào. Phe phản chiến chỉ trích ông vì từ chối nhượng bộ vấn đề nô lệ. Ngược lại, phe giải phóng nô lệ trong đảng Cộng hòa lại chỉ trích ông vì đã tiến hành giải phóng nô lệ quá chậm. Dù gặp những thử thách này, nhưng ông thường lôi kéo được ý kiến quần chúng nhờ những bài phát biểu thuyết phục của mình.
Kết thúc cuộc nội chiến, Lincoln đã có quan điểm rất ôn hòa về tái thiết, tìm kiếm sự tái đoàn kết quốc gia thông qua một chính sách tái hòa hợp độ lượng. Lincoln nổi tiếng nhất phải kể tới vai trò gìn giữ Hợp chủng quốc và chấm dứt chế độ nô lệ tại Hoa Kỳ với bản Tuyên ngôn Giải phóng và việc sửa đổi lần thứ mười ba Hiến pháp Hoa Kỳ.
Tuy nhiên, với Abraham Lincoln có sự nghiệp chính trị oai hùng bao nhiêu thì đường tình duyên của ông lại trắc trở, lận đận bấy nhiêu. Trong 60 năm của cuộc đời, có ba người phụ nữ đã đến với ông.
Abraham Lincoln trong một lần diễn thuyết trước đám đông.
Tình duyên lận đận
Người phụ nữ đầu tiên đến với ông là Ann Rutledge. Đó là cô gái mắt xanh khá mảnh mai, là con một ông chủ tiệm rượu bang Illinois. Abraham Lincoln khi ấy là luật sư, thường xuyên đến nhà thăm Ann. Theo lời người bạn đồng nghiệp của Lincoln, Ann là cô gái mà Lincoln yêu thương nhất trong đời. Tuy nhiên, cô đã vĩnh viễn lìa bỏ cuộc đời, bỏ Lincoln mà đi vì căn bệnh thương hàn. Lincoln đã vô cùng đau đớn tưởng chừng không chịu nổi. Sau khi đưa tang người tình, ông còn có ý định tự tử theo. Nếu điều đáng tiếc này xảy ra thì suýt nữa chế độ nô lệ ở miền Nam nước Mỹ bị kéo dài thêm vì cô gái đoản mệnh Ann Rutledge. Ít ai ngờ rằng vị Tổng thống vĩ đại nhất nước Mỹ này lại si tình đến vậy, vì theo bà Sarah Bush Johnston mẹ kế của Lincoln - thì ông vốn dĩ không thích con gái lắm.
Năm 28 tuổi, Lincoln gặp cô gái mắt xanh thứ hai là Mary Owen. Cô nàng vốn là con một chủ trang trại giàu có bang Kentucky. Hai người quen nhau trong một lần Owen thăm người chị gái ở New Salem, Illinois nơi Lincoln ở. Kể từ đó, cả hai thường xuyên thư từ và tìm hiểu nhau. Ba năm sau, Owen trở lại New Salem, nhưng lần này cô gái trẻ trung, tao nhã, mảnh dẻ ngày nào giờ đã trở thành một người béo mập và bị gãy mất... vài chiếc răng.
Ngoài ra, không hiểu vì lý do gì, mà khi gặp mặt, cô nàng thường xuyên gièm pha dáng vẻ nông dân quê mùa của Lincoln. Không chịu được sự xúc phạm, chính vị Tổng thống tương lai của nước Mỹ đã chủ động viết thư cắt đứt quan hệ. Kể từ đó, hai người tuyệt nhiên không gặp mặt nữa. Sau này, khi nhớ lại những tháng ngày đã qua, Lincoln luôn cho mình là may mắn vì chưa dại dột trói buộc đời mình với cô nàng vừa béo, vừa thô, vừa xấu lại còn không có răng như ông vẫn châm biếm.
Thời gian sau, Abraham Lincoln quen Mary Todd - cô gái xinh đẹp nhất vùng Springfield, bang Illinois, trong một buổi khiêu vũ. Đến năm 1842, hai người tổ chức hôn lễ tại nhà Ninian Edward - chị gái của cô dâu. Khi ấy, Licoln 33 tuổi, còn Mary 23. Sinh năm 1812, Mary là con gái một thống đốc ngân hàng. Xuất thân giàu có đã giúp cô có điều kiện học tập trong những ngôi trường danh giá. Giống với nàng Owen không răng, Mary khá mập nhưng bù lại, cô rất thông minh, xinh đẹp và được nhiều người quý mến. Cuộc sống của cả hai diễn ra êm đềm, hạnh phúc. Sẽ chẳng có gì đáng nói nếu vị đệ nhất phu nhân của Mỹ không bị bệnh rối loạn thần kinh. Nguyên nhân là do cuộc Nội chiến Nam - Bắc. Trong khi Lincoln cầm quân để dẹp yên quân đội liên minh miền Nam thì anh em trai của Mary lại là người chiến đấu vì vùng đất ấy.
Cùng là người trong gia đình phải cầm vũ khí chống lại nhau trên chiến tuyến, một bên là chồng, một bên là anh em - điều này khiến Mary thực sự bị ức chế đến mức không chịu được. Bà cũng bị dư luận nghi ngờ là gián điệp đứng trong phe ủng hộ miền Nam, chống lại chồng mình. Tiếp sau đó, con trai của bà qua đời.
Cú sốc đó khiến Mary mắc chứng rối loạn thần kinh. Kể từ đó, Mary trở thành một con người khó chịu, hay gây sự, thường xuyên cãi nhau với chồng và ghen tuông vô lối. Có những chuyện rất đơn giản, nhưng bà sẵn sàng mắng nhiếc không thương tiếc đức lang quân của mình. Thông cảm cho vợ, Lincoln không còn cách nào khác là lặng lẽ bỏ đi hoặc kiềm chế để sóng yên, bể lặng.
Abraham Lincoln, Tổng thống thứ 16 của Hoa Kỳ.
Cuộc sống cứ thế trôi qua cho đến năm 1865, Lincoln bị ám sát. Lại một lần nữa Mary chịu đựng sự mất mát tinh thần và chấn động tâm lý. Bất hạnh dồn dập, khổ đau như đeo bám người phụ nữ tội nghiệp khi bà mất thêm một cậu con trai nữa. Mary mắc bệnh hoang tưởng và luôn sợ hãi vì nghĩ rằng luôn có âm mưu ám sát bà. Mười bảy năm sau, Mary qua đời ở tuổi 70. Bà được chôn cất cạnh chồng tại nghĩa trang Oale Ridge.
Cả Hoa Kỳ tiếc thương
Ngày 14 / 4 /1865, Tổng thống Abraham Lincoln cùng phu nhân và 2 vị khách đã tới rạp hát Ford tại Thủ đô Washington D.C để tham dự buổi trình diễn vở hát Người bà con Mỹ của chúng ta (Our American Cousin). Khoảng hơn 10h đêm, John Wilkes Booth, một trong những kịch sĩ danh tiếng nhất, đã dùng súng lục bắn từ phía sau vào đầu Lincoln. Bị trúng đạn, Lincoln nằm bất tỉnh. Gia đình ông và một số nhân viên cao cấp vây quanh ông, tìm cách cứu chữa nhưng lực bất tòng tâm. Abraham Lincoln qua đời lúc 7h 22 phút sáng ngày 15/4/1865.
Cái chết của Tổng thống Lincoln đẩy Hoa Kỳ rơi vào sự tang tóc. Con tàu chở xác ông về sinh quán Springfield ở tiểu bang Illinois chạy chậm chạp qua các đám đông đứng dọc hai bên đường ray xe lửa. Ngay cả dân chúng miền Nam, là miền thua trận, cũng đau buồn để tang ông, một người nhẫn nại, can đảm, thẳng thắn, viễn quan cao rộng mang đến sự hòa hợp. Người đã dám đương đầu và chiến thắng với cuộc nội chiến đẫm máu toàn diện mà Hoa Kỳ chưa từng trải qua.
Vụ ám sát Lincoln năm 1865 là vụ ám sát Tổng thống Hoa Kỳ đầu tiên, khiến ông trở thành bất tử trong trái tim với hàng triệu người dân Mỹ vì lý tưởng thống nhất quốc gia. Chưa có vụ ám sát nào có sức chấn động quốc gia lớn như việc Tổng thống đời thứ 16 của Hoa Kỳ bị sát hại. Lincoln ấp ủ nhiều dự định sau khi tái đắc cử Tổng thống nhiệm kì hai để khôi phục đất nước bị tàn phá sau nội chiến nhưng những điều đó không bao giờ trở thành hiện thực.
| Tổng thống kiệt xuất của Hoa Kỳ Lincoln thường được ca tụng vì tài năng lãnh đạo của ông trong cuộc nội chiến, giải phóng nô lệ. ông cũng đã chứng minh khả năng khi thay thế các tướng lĩnh kém tài bằng những người giỏi giang hơn. Lincoln đã tìm ra vị tướng xuất chúng Ulysses S. Grant. Lincoln cũng đã giúp Hoa Kỳ tránh khỏi cuộc chiến với Vương quốc Liên hiệp Anh và Ireland vào năm 1861. Các nhà sử học đã có ý kiến rằng, Lincoln có tầm ảnh hưởng lâu dài trên chính trị và các định chế xã hội Hoa Kỳ, đặc biệt ông đã đặt ra tiền lệ cho việc tập trung hóa quyền lực ở mức độ cao hơn vào tay Chính phủ Liên bang và giảm bớt quyền lực các cá nhân bên trong Chính phủ Liên bang. Ông luôn được xếp hạng là một trong những Tổng thống kiệt xuất của Hoa Kỳ vì tất cả những dấu ấn lãnh đạo kiệt xuất đó. |
Hồng Nhung
