Mục tiêu của Mỹ và phe đối lập hiện tại luôn tiềm ẩn nguy cơ đụng chạm đến Nga.
Nguy cơ xung đột gián tiếp Nga-Mỹ
Sự leo thang gần đây tại Syria, bao gồm cuộc tấn công của Mỹ tại Deir ez-Zor, làm thiệt mạng nhiều binh sĩ Nga - đang làm tăng dự đoán về khả năng leo thang căng thẳng giữa Nga và Mỹ.
Con số chính xác về binh lính Nga thiệt mạng trong cuộc không kích hôm 7/2 do Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) tiến hành, được tuyên bố trong khoảng từ 10 đến 200 binh lính.
Tuy nhiên, hai tuần sau trận đánh ở Deir ez-Zor, bộ Quốc phòng Nga xác nhận chỉ có "vài chục" công dân của Nga và lính đánh thuê bị giết hoặc bị thương.
Cuộc tấn công đặt ra mức độ căng thẳng mới về sự chạm quân sự trực tiếp giữa hai cường quốc. Dẫu vậy, cả Moscow và Washington đang tìm cách né tránh bùng phát xung đột lớn hơn, theo Al-Monitor.
Trong một phát biểu nối tiếp sau đó, Đại sứ Nga tại Washington Anatoly Antonov đã báo hiệu rằng Nga không muốn tiếp tục đối đầu với Mỹ, “bởi một cuộc xung đột xảy ra đều không có lợi cho bất kỳ bên nào”.
Andrey Sushentsov, chuyên gia tại Câu lạc bộ Thảo luận Valdai, nói với Al-Monitor rằng, ông tin "giảm xung đột" là chủ đề hợp tác duy nhất trong quan hệ giữa Nga và Mỹ.
"Các quan chức cao cấp của Nga gọi đây là "kênh làm việc chắc chắn và đáng tin cậy nhất". Do đó, Sushentsov loại trừ sự cố ở Deir ez-Zor là một hành động khiêu khích, cố ý phá vỡ niềm tin mong manh giữa hai nước”.
Nga đang tìm cách tránh rơi vào tình trạng suy thoái trong mối quan hệ với Mỹ trên chiến trường, bên cạnh một số nhân tố khác như Thổ Nhĩ Kỳ, Iran, Israel, Saudi Arabia, Qatar cũng đang hoạt động tích cực.
Tuy nhiên, vẫn có lý do để lo ngại rằng Moscow và Washington có thể tiếp tục những động thái động chạm vào lằn ranh đỏ xung đột mà hai bên vạch ra.
Đặc biệt khi các mục tiêu chính của Mỹ vào thời điểm này tập trung vào ba mục đích:
Thứ nhất, bảo đảm và biện minh cho sự hiện diện của mình ở Syria dưới cái cớ chống lại những tàn tích của khủng bố IS.
Thứ hai, cách ly chính quyền Assad khỏi nguồn dầu mỏ và khí đốt bằng cách chiếm đóng các cơ sở chủ chốt ở Syria, khiến cho vị thế của người đứng đầu chính quyền Damascus trở nên kém bền vững về lâu về dài.
Và cuối cùng, xây dựng lực lượng chính trị và quân sự nhằm ngăn chặn sự ảnh hưởng của Iran tại Syria cũng như các quốc gia khác.
Không mục đích nào trong số này có thể buộc Mỹ phải đối đầu Nga một cách trực tiếp, nhưng rõ ràng việc Washington thực hiện ít nhất hai trong số những mục tiêu trên có nguy cơ rơi vào cuộc đụng độ gián tiếp với Moscow.
Moscow có thể không nhất thiết phải mua dây buộc mình bằng cách thách thức mục tiêu dài hạn của chính quyền Mỹ trong việc hợp tác với Iran. Tuy nhiên, sự hiện diện của quân đội Mỹ ở Syria đang trở thành sức ép khiến Moscow phải tăng cường lên sức mạnh bảo vệ sự an toàn cho tài sản chính trị và quân sự ở quốc gia Trung Đông.
Cùng với đó, rõ ràng Nga cùng các lực lượng ủng hộ Assad sẽ không để cho các cơ sở dầu khí rơi vào tay người Mỹ.
Nga có thể quay trở lại Syria một lần nữa?
Những diễn biến hiện tại ở Syria không đi đúng hướng Nga mong đợi.
Vụ việc ở Deir ez-Zor là một dấu hiệu khác cho thấy, những diễn biến ở Syria đang không đi theo con đường Moscow hướng tới vào thời điểm cuối năm 2017. Nga đã tìm cách biến cuộc xung đột ở quốc gia Trung Đông từ bao trùm bởi quân sự đổ máu, sang hợp tác chính trị, bao gồm thông qua Hội nghị đối thoại quốc gia Syria được tổ chức tại Sochi tháng trước.
Tổng thống Putin bắt đầu thu hẹp sự hiện diện quân sự ở Syria để tập trung nhiều hơn vào ngoại giao. Nhưng khi tình hình đang xấu đi, Nga nhận thức được sự cần thiết phải khẳng định lại sự hiện diện của mình và hành động để bảo vệ tài sản chính trị và các tài sản khác.
Ngày 22/2, Nga tăng cường sự hiện diện quân sự tại Syria bằng quyết định triển khai tại căn cứ Latakia ít nhất 2 máy bay chiến đấu tàng hình Su-57 mới cùng 4 chiến đấu cơ Su-35, 4 máy bay Su-25 và một máy bay cảnh báo sớm và chỉ huy trên không A-50U.
Có những dự đoán cho rằng, sau những diễn biến vừa qua, Moscow đang cân nhắc đưa một phần lực lượng quay trở lại Syria.
Leonid Nersisyan - Nhà phân tích quân sự và là biên tập viên của tạp chí New Defense Order Strategy, nói với Al-Monitor rằng động thái này có thể theo đuổi hai mục tiêu: Giúp ứng phó với Thổ Nhĩ Kỳ ngay khi quân đội Syria tiến vào Afrin và để tăng cường thêm cho lực lượng không quân Nga trong giai đoạn thử nghiệm Su-57.
"Su-57 đang được triển khai để thử nghiệm trong chiến đấu thực tế. Chiến dịch Syria có thể rất quan trọng trong việc kiểm tra và cải tiến thêm, bao gồm cả công nghệ tàng hình cho máy bay này.
Tuy nhiên, trong tình hình hiện tại, Su-57 có thể sẽ hoạt động một cách cẩn trọng và không có tác động lớn đến các hoạt động của Syria, không giống như các chiến đấu cơ khác", Nersisyan nói thêm.
Nghị sĩ Nga Vladimir Gutenev trước đó nói rằng, việc triển khai Su-57 có thể phục vụ "như một yếu tố ngăn chặn các máy bay láng giềng thường xuyên vi phạm không phận Syria".
Lầu Năm Góc phản ứng trước việc triển khai Su-57 bằng cách nói quyết định này “không đe dọa đến hoạt động quân sự của liên minh do Mỹ đứng đầu và Washington sẽ tiếp tục các chiến dịch giảm xung đột với Nga khi cần thiết”.
Mặc dù sự cố ở Deir ez-Zor đã được cả Nga và Mỹ cố tiết giảm căng thẳng xuống mức tối đa, tuy nhiên những lực lượng bên rìa sẽ là yếu tố không ngờ tới khiến Nga-Mỹ vô tình rơi vào mâu thuẫn.
