Những tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc và việc xây đảo nhân tạo trái luật ở Biển Đông một lần nữa lại là chủ đề nóng bỏng trong cuộc gặp giữa các nhà lãnh đạo châu Á tại Hội nghị Đông Nam Á diễn ra ngày 20/8 vừa qua ở Kuala Lumpur (Malaysia).
Như thường lệ, Trung Quốc đã khước từ mọi nỗ lực nhằm đạt được một thỏa thuận đa phương để chấm dứt những căng thẳng ở Biển Đông. Ông Masahiro Matsumura, Giáo sư chính trị quốc tế tại Đại học Momoyama Gakuin (Nhật Bản) nhận định, lập trường này đang đe dọa chính lợi ích của Bắc Kinh.
Tàu tác chiến ven bờ USS Fort Worth của Mỹ tuần tra trên Biển Đông.
Theo Giáo sư Masahiro Matsumura, Trung Quốc rõ ràng đang tiếp tục tăng cường các biện pháp nhằm đảm bảo vị thế bá chủ ở Biển Đông . Nhằm củng cố chủ quyền phi lý trong khu vực, Bắc Kinh đã tiến hành các hoạt động cải tạo trên các rạn san hô ở quần đảo Trường Sa (thuộc chủ quyền của Việt Nam - PV).
Trung Quốc cũng đưa vũ khí cùng các máy bay và tàu chiến tới khu vực, đe dọa tự do hàng hải. Đây là điều mà Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã kiên quyết lên tiếng phản đối tại Kuala Lumpur.
Bên cạnh lời nói, Mỹ đã tiến hành những hoạt động cụ thể nhằm giám sát Trung Quốc ở Biển Đông. Hoa Kỳ khẳng định quan điểm tiếp tục tiến hành tuần tra trên không và trên biển, trong vùng biển và vùng trời mà Bắc Kinh đơn phương tuyên bố chủ quyền.
Mỹ cũng đàm phán về việc tăng cường hợp tác quân sự với Nhật Bản và Australia, nhằm kiềm chế Trung Quốc. Mặc dù Mỹ không công khai ủng hộ Philippines kiện Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc, đơn kiện rõ ràng đã nhận được những phản ứng tích cực từ phía Mỹ và đồng minh.
Giáo sư Matsumura cho rằng Mỹ, Nhật Bản, các nước Đông Á và Tây Thái Bình Dương có trách nhiệm đảm bảo tuyến đường biển trong khu vực được thông suốt và hòa bình. Biển Đông bấ
