Chủ tịch Tập Cận Bình cho biết đẩy mạnh hợp tác là sự lựa chọn duy nhất cho Trung Quốc và Mỹ, trong cuộc điện đàm đầu tiên với tổng thống đắc cử Donald Trump hôm thứ Hai.
Trong cuộc gọi, ông Tập nói với tân tổng thống của nước Mỹ - người từng chỉ trích mạnh mẽ Trung Quốc trong suốt chiến dịch vận động tranh cử vừa qua rằng: "Cả hai nên gặp nhau trong một ngày sớm nhất" để thảo luận về quan hệ song phương, Tân Hoa Xã đưa tin.
Trước đó nhà lãnh đạo Bắc Kinh đã gửi một thông điệp chúc mừng đến Donald Trump sau chiến thắng đầy bất ngờ của đảng Cộng hòa hôm 9/11.
Các nhà quan sát đánh giá Bắc Kinh đã cảnh giác về khả năng bất ổn trong quan hệ Trung-Mỹ trong nhiệm kỳ của Trump, và muốn thiết lập liên lạc với tổng thống mới càng sớm càng tốt.
Trong chiến dịch tranh cử của mình, Trump tuyên bố sẽ áp đặt mức thuế 45% đối với hàng xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ.
Ngay cả thỏa thuận hợp tác về biến đổi khí hậu - điều từng được coi là vấn đề hiếm hoi hai bên tìm được nói chung - cũng đang đối mặt với sự không chắc chắn khi Trump đã tuyên bố sẽ hủy bỏ Hiệp định Paris được hai nước ký kết hồi tháng 12 năm ngoái.
Trong cuộc gọi ngày hôm qua, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói với Trump rằng ông đề cao mối quan hệ Trung-Mỹ và mong muốn hai quốc gia cần tiếp tục mở rộng hợp tác.
"Hợp tác là sự lựa chọn duy nhất đối với Trung Quốc và Mỹ", SCMP dẫn lời ông Tập nói trong cuộc điện đàm. "Thời điểm hiện tại là cơ hội quan trọng và là tiềm năng to lớn cho sự hợp tác Trung-Mỹ. Cả hai bên cần tăng cường phối hợp để đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế hai nước cũng như kinh tế toàn cầu".
Ông Tập và Donald Trump tuyên bố sẽ "giữ liên lạc chặt chẽ, xây dựng mối quan tốt và gặp nhau vào một ngày sớm nhất để trao đổi quan điểm về các vấn đề hai bên cùng quan tâm, cũng như phát triển quan hệ song phương", Tân Hoa Xã đưa tin.
Một ngày trước khi cuộc điện đàm diễn ra, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị cho biết Trung Quốc đã sẵn sàng để thúc đẩy hơn nữa quan hệ với Mỹ.
Ông Vương đánh giá sự đồng thuận giữa hai đảng Cộng hòa và đảng Dân sẽ làm sâu sắc thêm quan hệ Trung-Mỹ.
Nhận định về cuộc điện đàm đầu tiên giữa ông Tập Cận Bình và Donald Trump - Yuan Zheng, chuyên gia nghiên cứu nước Mỹ tại Học viện Khoa học xã hội Trung Quốc nói: "Cuộc điện đàm cho thấy giới lãnh đạo Trung Quốc muốn hiểu về Donald Trump càng sớm càng tốt, tại thời điểm mà hầu hết các nhà lãnh đạo thế giới đều lo ngại liệu nhà tỷ phú có thực sự là một Tổng thống có trách nhiệm trong 4 năm tới ở Nhà Trắng hay không".
Fu Mengzi, chuyên gia nghiên cứu quan hệ Trung-Mỹ tại Viện Quan hệ Quốc tế đương đại Trung Quốc cho rằng cuộc điện đàm của ông Tập với Donald Trump là một dấu hiệu cho thấy Trung Quốc muốn bước vào giai đoạn chuyển tiếp với chính phủ mới của Mỹ càng nhanh càng tốt.
"Chính quyền của Trump có ít điểm giống với chính quyền cũ và cá tính độc đáo của ông sẽ mang lại sự thay đổi về chính sách ngoại giao của Mỹ", Fu nói.
Quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ đã trở nên nhạt màu sau những căng thẳng dưới thời Tổng thống Barack Obama. Cả hai cường quốc đụng độ nhau xoay quanh kế hoạch "xoay trục châu Á" được Mỹ đưa ra trong thời gian gần đây. Chính sách này được được cho là nhằm kìm hãm tầm ảnh hưởng đang lan rộng của Trung Quốc ở khu vực này.
Bên cạnh các vấn đề chi phối kinh tế, tấn công mạng, Mỹ-Trung còn xung khắc ở Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), một thỏa thuận thương mại bao gồm rất nhiều quốc gia ở châu Á - Thái Bình Dương nhưng không có Trung Quốc.
Trump đang cho thấy ông có thể sẽ làm giảm đi những khiêu khích đối với Bắc Kinh khi tỏ ra không quan tâm đến TPP. Giới quan sát cũng lo ngại chính quyền của Trump có thể sẽ dừng lại các tương tác ở châu Á - điều có thể giúp Bắc Kinh rảnh tay hơn trong việc phô trương sự bành trướng của mình trong khu vực.
Tuy nhiên một số nhà phân tích lạc quan cho rằng, sẽ còn quá sớm để dự đoán một chính sách thực tế của Trump khi ông còn chưa chính thức bước vào Nhà Trắng. Và ngay cả khi Mỹ giảm sự hiện diện của mình ở khu vực châu Á Thái Bình Dương, nó cũng không hẳn là một cơ hội chiến lược đối với Bắc Kinh.
Cố vấn của Trump từng tiết lộ chính quyền mới sẽ thúc đẩy hơn nữa khả năng quân sự của Mỹ - một động thái mà Bắc Kinh có thể không muốn phải nhìn thấy. "Mỹ xem mình là người cầm giữ cán cân sức mạnh ở châu Á, và có thể sẽ vẫn quyết tâm bảo vệ các đồng minh trước sự càn lấn của Trung Quốc", James Woolsey, một cố vấn an ninh quốc gia nói trên SCMP.
Quốc Vinh