Liên quan tới cuộc chiến kéo dài 7 năm tại Syria, hai nguyên thủ dường như đã điều chỉnh một số vấn đề liên quan tới quan điểm và chính sách của mỗi nước về cuộc chiến này. Theo tờ Newsweek, hội nghị lần này một phần là dấu hiệu cho thấy Tổng thống Trump ủng hộ chính sách có khả năng đảo ngược quan điểm của chính quyền Washington từ trước tới nay liên quan tới xung đột Syria.
Tại cuộc gặp lần này, các hãng truyền thông lớn đặc biệt quan tâm tới việc Tổng thống Trump phủ nhận cuộc điều tra khả năng Nga đứng sau giúp đỡ ông giành chiến thắng trong kỳ bầu cử năm 2016. Tuy nhiên, cuộc gặp lần này được tờ Newsweek đánh giá là điểm tựa giúp Washington và Moscow xích lại gần nhau hơn, chung tay giải quyết xung đột ở Syria.
Tại cuộc họp báo ngay sau hội nghị thượng đỉnh, ông Donald Trump không tuyên bố bất kỳ khả năng liên kết quân sự nào với Nga, nhưng xác nhận rằng lực lượng quân đội của cả hai nước “rất hòa hợp” và “hợp tác tốt ở Syria và nhiều nơi khác”.
Kamal Alam, một nhà nghiên cứu tại viện Các Quân chủng Thống Nhất Hoàng gia Anh cho hay “ngay từ lúc đầu, Syria chắc chắn trở thành vấn đề quan trọng khi hai người quyết định gặp mặt”, trong đó ông Trump buộc phải chịu nhượng bộ trong đàm phán và thừa nhận chiến thắng của Nga và Tổng thống Syria Bashar al-Assad, bỏ mục tiêu ban đầu của Washington ở Syria là thay đổi lãnh đạo chính quyền Damascus.
“Mục tiêu thay đổi chính quyền (Syria) bây giờ đã hoàn toàn bị chôn vùi, không còn khả năng nào khác nữa”, chuyên gia nhận định.
Thượng đỉnh Nga-Mỹ diễn ra gần 7 năm sau khi cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama nói với toàn thế giới rằng “đã tới lúc Tổng thống Syria Assad phải bước xuống”, trong một tuyên bố vào tháng 8/2011. Nhiều tháng trước đó, các cuộc bạo loạn, nổi dậy đã diễn ra ở Syria nhằm chống lại chính quyền, khiến nhiều người thiệt mạng. Washington cáo buộc chính quyền Damascus giết hại dân thường vô tội và bắt đầu tài trợ vũ khí, huấn luyện và hỗ trợ tài chính cho các phiến quân mà nước này gọi là “ôn hòa”.
Trước khi trở thành Tổng thống, ông Trump từng lên tiếng chỉ trích công khai chính sách Syria của chính quyền Obama. Ông Trump cũng từng gọi là các phiến quân đối lập Syria là “khủng bố” và thậm chí cho rằng nhóm phiến quân do Mỹ hậu thuẫn có liên quan tới tổ chức al-Qaeda thực hiện vụ tấn công kinh hoàng ngày 11/9/2001.
Sau đó, tới năm 2015, Mỹ chuyển hướng ưu tiên sang tấn công Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) ở Syria. Mục tiêu lúc đó của chính quyền Washington ở Syria chỉ là những phần tử Hồi giáo cực đoan chứ không phải chính quyền Damascus.
Cũng vào thời điểm năm 2015, khi ông Trump bắt đầu có định hướng đi theo con đường chính trị, ông đã bắt đầu ủng hộ cách tiếp cận thân thiện của Mỹ với Nga, quốc gia đang hỗ trợ chính quyền Assad và đồng minh Iran chống thánh chiến trên toàn Syria. Lúc này, quan hệ giữa ông Obama và ông Putin vẫn đang căng thẳng sau vụ Nga sáp nhập Crimea vào lãnh thổ. Nga-Mỹ càng nhiều mâu thuẫn hơn do những khác biệt quan điểm liên quan tới Syria.
Khi ông Trump bất ngờ giành chiến thắng trong kỳ bầu cử và trở thành Tổng thống Mỹ cũng là lúc nguy cơ Washington ngừng hỗ trợ cho phe đối lập xuất hiện. Tuy nhiên, một liên minh Nga-Mỹ vẫn không hề hình thành tại Syria. Nguyên nhân là ông Trump dính vào tin đồn có liên hệ với chính quyền Nga để giành được chiến thắng, do đó khoảng cách giữa ông và Moscow cũng trở nên lớn hơn. Lúc này, Mỹ chủ yếu hỗ trợ lực lượng người Kurd, được biết đến dưới cái tên Lực lượng Dân chủ Syria.
Cho tới nay, chính quyền Donald Trump dường như đã không còn mấy “mặn mà” với mục tiêu buộc ông Assad phải ra đi. Theo một số nguồn tin, các chỉ huy quân sự của Mỹ đã gửi một thông điệp tới Tổng thống Syria Bashar al-Assad thông qua Nga rằng “chúng tôi sẽ rút quân ra khỏi căn cứ al-Tanf và ở phía Bắc nước này nếu Iran rút quân khỏi Syria”.
Như vậy, Washington đã không còn theo đuổi mục tiêu ban đầu, mà khả năng đã chấp nhận chiến thắng của ông Assad cùng với sự hỗ trợ của Nga sau những gì mà họ làm được trên chiến trường. Đã tới lúc Washington và Moscow cùng tìm ra một giải pháp chung để kết thúc cuộc chiến dai dẳng kéo dài gần 10 năm qua tại Mỹ, dù việc làm đó có thể không có lợi đối với Mỹ nhằm gia tăng tầm ảnh hưởng ở khu vực Trung Đông.
Giới quan sát kỳ vọng rằng hội nghị thượng đỉnh Trump-Putin sẽ là bước tiến tích cực cho các tiến trình chính trị tại Syria nếu thực sự hai “ông lớn” chịu bắt tay và nhượng bộ lẫn nhau.
Xem thêm: Chuyện bên lề hội nghị Nga-Mỹ và cái nháy mắt ẩn ý của ông Trump