Trụ sở công ty Tuấn Lộc
Tay không làm BOT
Thanh tra Chính phủ đã công bố hàng loạt sai phạm tại dự án BOT Thái Nguyên - Chợ Mới. Theo quy hoạch phát triển giao thông được phê duyệt thì tuyến đường Thái Nguyên - Chợ Mới (Bắc Kạn) có chiều dài 28 km nhưng bộ GTVT quyết định đầu tư đã phê duyệt quy mô đầu tư lớn hơn nhiều so với quy hoạch, cụ thể là phê duyệt chiều dài tới 40,7 km. Dự án được phê duyệt bao gồm cả việc cải tạo nâng cấp mở rộng km 93 đến km 100 quốc lộ 3 cũ.
“Theo quy định về quản lý hệ thống giao thông thì việc cải tạo nâng cấp đoạn tuyến quốc lộ 3 phải thực hiện bằng nguồn quỹ bảo trì đường bộ. Tuy nhiên, Bộ Giao thông Vận tải đã phê duyệt ghép vào dự án BOT (xây dựng - kinh doanh - chuyển giao) là không đúng quy định hiện hành”, Thanh tra Chính phủ khẳng định.
Cơ quan thanh tra khẳng định, nội dung quyết định đầu tư ghép việc cải tạo, nâng cấp 7 km quốc lộ 3 với đầu tư xây dựng mới đường Thái Nguyên - Chợ Mới và sẽ đặt thu phí ở hai nơi là không hợp lý.
Do khi dự án đi vào khai thác, việc thu tăng mức phí đối với người sử dụng dịch vụ trên đoạn tuyến quốc lộ 3 để bù đắp vốn đầu tư đoạn Thái Nguyên - Chợ Mới, trong khi họ không sử dụng dịch vụ trên tuyến đường này là sai nguyên tắc xác định giá, phí hàng hoá, dịch vụ và các khoản thu theo quy định tại khoản 1 điều 33 Nghị định 108/2009.
Kết luận Thanh tra Chính phủ cũng nêu việc lập, phê duyệt tổng mức đầu tư trong đó có một số hạng mục và khoản chi phí áp dụng sai định mức, đơn giá hoặc lựa chọn phương án chưa hợp lý, làm tăng tổng mức đầu tư trên 100 tỷ đồng.
Đối với việc lựa chọn nhà đầu tư, ký kết hợp đồng, theo Thanh tra Chính phủ, dự án đầu tư xây dựng công trình đường Thái Nguyên - Chợ Mới được thực hiện chỉ định thầu lựa chọn nhà đầu tư. Nhà đầu tư được lựa chọn là liên danh Cienco 4, Công ty Cổ phần Tuấn Lộc và Công ty Cổ phần Trường Lộc.
“Hình thức chỉ định nhà thầu không đúng với quy định tại khoản 5 điều 11 Nghị định số 108/2009 của Chính phủ. Văn bản của nhà đầu tư đăng ký thực hiện dự án chậm, ngoài thời hạn được đăng trên báo và không đúng theo mẫu quy định. Hồ sơ yêu cầu thực hiện dự án không đúng quy định về hiệu lực của hồ sơ đề xuất, hiệu lực của khoản bảo đảm dự thầu và khoản bảo đảm thực hiện hợp đồng. Lựa chọn nhà đầu tư khi cam kết của tổ chức tín dụng cho vay vốn chưa đầy đủ các tiêu chí theo quy định”, kết luận thanh tra nêu rõ.
Về năng lực nhà đầu tư, các thành viên liên danh chưa đáp ứng đầy đủ điều kiện theo yêu cầu đối với nhà đầu tư; khả năng huy động vốn chủ sở hữu cho dự án của Cienco 4 khó khăn. Theo báo cáo tài chính, nợ phải trả 4.800 tỷ đồng; tài sản ngắn hạn chỉ có trên 3.000 tỷ đồng.
Đáng chú ý, việc huy động vốn thực hiện dự án, liên danh các nhà đầu tư góp được 350 tỷ đồng, thì Cienco 4 góp toàn bộ số vốn điều lệ của doanh nghiệp dự án, các công ty Tuấn Lộc và Trường Lộc không thực hiện góp vốn, sai với cam kết hợp đồng.
Cũng tại dự án này, Thanh tra Chính phủ phát hiện nhà đầu tư triển khai lựa chọn nhà thầu thực hiện dự án trước thời điểm được cấp giấy chứng nhận đầu tư và hợp đồng dự án chính thức ký không đúng với quy định của Nghị định 108/2009. Dự toán, phê duyệt kế hoạch đấu thầu không đúng thẩm quyền. Quyết định phê duyệt kế hoạch đấu thầu trước khi được Bộ Giao thông Vận tải chấp thuận là chưa đúng quy định.
“Nhà đầu tư không thực hiện đúng quy trình quản lý chất lượng, không kiểm tra chất lượng các loại vật liệu như cát, đá, đất đắp, xi măng, sắt thép… Thực tế một số điểm đã thi công mái taluy, nhà thầu không thi công lớp đá dăm trước khi xây mái taluy, sai thiết kế kỹ thuật thi công”.
Một số nội dung lập, duyệt dự toán áp dụng hàm lượng nhựa chưa phù hợp, không đúng hướng dẫn của Bộ Giao thông Vận tải. So với dự án tương tự (Pháp Vân - Cầu Giẽ) về đơn giá vận chuyển cát, đá đã áp sai lệch cự ly từ mỏ đến trạm trộn bê tông nhựa và đơn giá vật liệu đến trạm trộn; tính cước vận chuyển theo quy định của địa phương chênh lệch với định mức của Bộ Xây dựng. Từ đó đã dẫn tới dự toán phê duyệt chênh lệch tăng giá trị trên 73,5 tỷ đồng.
Ngoài ra còn xác định giá trị nghiệm thu thanh toán áp dụng giá vật tư, xăng, dầu, cát vàng, xi măng… không đúng tại thời điểm thi công làm tăng giá trị trên 3 tỷ đồng.
Tuấn Lộc, Trường Lộc là ai?
Dù không góp vốn, dùng tay không để tham gia liên danh, công ty Tuấn Lộc và công ty Trường Lộc có “thân thế” ra sao mà lại được hưởng ưu đãi như vậy?
Công ty Tuấn Lộc được thành lập vào năm 2005 do doanh nhân trẻ Trần Tuấn Lộc (doanh nhân trẻ thế hệ 8x, quê ở Nam Đàn, Nghệ An) điều hành và giữ chức Chủ tịch Hội đồng quản trị. Năm 2014, doanh nghiệp này tăng vốn điều lệ 950 tỷ đồng, đến tháng 7/2017, công ty Tuấn Lộc đã tăng lên con số 3.000 tỷ đồng.
Ngoài dự án BOT Thái Nguyên – Chợ Mới, Doanh nghiệp này đã tham gia thực hiện nhiều dự án lớn như Dự án đầu tư Khu Công nghiệp Nhơn Trạch 6 – Đồng Nai; Dự án đầu tư xây dựng Khu Công Nghiệp Tuấn Lộc- Khu Kinh tế Đông Nam – tỉnh Nghệ An, Dự án cầu Sài Gòn 2, Dự án Đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, đặc biệt là dự án BOT Trung Lương – Mỹ Thuận giai đoạn 1 với tổng mức đầu tư lên tới 14,6 nghìn tỷ đồng.
Bên cạnh đó, Tuấn Lộc cũng đã cùng với các đối tác góp vốn vào thành lập Công ty Cổ phần Cấp nước Sài Gòn – Pleiku, để đầu tư sản xuất nước sạch. Dự án xây dựng mới hệ thống cấp nước tại xã Biển Hồ, công suất giai đoạn đầu là 30.000 m3/ngày, giai đoạn đến năm 2020 là 40.000 m3/ngày, tổng vốn đầu tư trên 231,5 tỷ đồng.
Còn Công ty Trường Lộc được thành lập từ năm 2003, với các cổ đông sáng lập gồm các ông Nguyễn Đăng Hùng (1968), Nguyễn Đăng Hiếu (1975), Nguyễn Văn Hiền và vợ ông Hiền là bà Hà Thanh Vân.
Hiện nay, vốn điều lệ của Trường Lộc là 200 tỷ đồng, các ông Nguyễn Đăng Hùng và Nguyễn Đăng Hiếu đã thoái vốn khỏi đây. Trong khi người anh trai Nguyễn Văn Hiền và vợ vẫn nắm giữ gần 94%, tương đương 187,5 tỷ đồng vốn góp tại Trường Lộc.
Ngoài dự án BOT Thái Nguyên – Chợ Mới, công ty Trường Lộc còn là thành viên trong liên danh đầu tư dự án đầu tư và xây dựng đường Hòa Lạc – Hòa Bình. Dự án này cũng bị Thanh tra Chính phủ chỉ ra hàng loạt sai phạm. Điển hình là việc chỉ định thầu cho nhà đầu tư không đủ năng lực. Nhà đầu tư đem vốn thực hiện dự án cho các thành viên trong liên danh vay lại.
Thủy Tiên
