Câu chuyện dựng tượng vua Hùng thời gian qua đang trở thành tâm điểm quan tâm của dư luận. Nhưng việc dựng thế nào, tạo hình ra sao để vua Hùng thực sự “thuần Việt” đang là một câu hỏi khó. Thực tế không chỉ riêng tượng vua Hùng đang gây tranh cãi, mà trước đây khi chúng ta dựng tượng vua Lý Thái Tổ, những ý kiến trái chiều cũng đã nổ ra. Nhiều người cho rằng, tượng này có nét hao hao giống một ông vua phong kiến điển hình. Chiếc mũ của vua Lý Thái Tổ đội giống với đời Hán (bên Trung Quốc) hơn là đời Lý (ở Việt Nam). Quần áo cũng như vậy, nó khá xa lạ so với trang phục của ta đầu thế kỉ X.
Thậm chí trước đây khi dựng tượng vua Quang Trung, người ta đã dựng theo bức tranh mà vua Càn Long cho họa lại khi vua đi sứ Trung Quốc. Tuy nhiên thực tế chỉ ra rằng, người đi sứ không phải vua Quang Trung mà chỉ là kẻ đóng thế và bức tranh kia được vẽ dựa theo quan điểm của người Trung Quốc. Cuối cùng bức tượng đó phải bỏ và dựng lại theo mẫu phác họa dựa trên hình mẫu con người Quang Trung qua các cứ liệu sử sách ghi lại.
Ngoài ra, việc thiếu ý tưởng, thiếu tư liệu lịch sử khiến cho nhiều bức tượng na ná giống nhau cũng không thiếu. Tượng Trần Hưng Đạo nhang nhác giống tượng Quang Trung, tượng Nguyễn Trãi không khác mấy so với tượng Nguyễn Du vốn không có gì xa lạ với dư luận.
Mẫu phác thảo tượng vua Hùng được trưng bày lấy ý kiến nhân dân dịp giỗ Tổ vừa qua (nguồn: Internet)
Rõ ràng, những nguyên nhân khách quan đã được nhiều người chỉ ra nhưng vấn đề làm thế nào để khắc phục những khó khăn đó.
Trao đổi với PV NDT, nhà điều khắc Trần Thanh Nam (ủy viên Ban chấp hành hội Mỹ thuật TP.HCM) cho biết: “Ở Việt Nam hiện nay chỉ có hoàng đế Quang Trung và danh thần Nguyễn Trãi là có một chút cứ liệu hình ảnh để dựa vào đó chúng ta có thể dựng tượng. Còn đa phần các danh nhân xưa đều không có hoặc có rất ít tư liệu. Riên