Một số nhà nghiên cứu lịch sử nước ngoài có nêu ý kiến cho rằng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp sinh năm 1910 chứ không phải năm 1911 như sách báo của Việt Nam ghi nhận.
Giấy chứng nhận tốt nghiệp tú tài phần 2, khoa Triết học (1934).
Cơ sở để họ đưa ra nhận định trên là một số tài liệu từ những năm 30 của thế kỷ trước liên quan đến sinh viên khoa Luật Võ Nguyên Giáp, trong số này, đáng lưu ý nhất là Học bạ (Situation Scolaire) số 207 của Võ Nguyên Giáp do Trường Cao đẳng Luật Hà Nội (Éscole supérieure de Droit de Hanoi) quản lý.
Học bạ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại trường Cao đẳng Luật Hà Nội (1934 - 1938).
Trong học bạ này, ngoài các điểm số qua các kỳ thi của sinh viên Võ Nguyên Giáp từ 1934 đến 1938, còn ghi rõ: “Võ Nguyên Giáp, bí danh: Võ Giáp, sinh ngày 1/9/1910 tại An Xá (tỉnh Quảng Bình nước An Nam).
Một tài liệu khác là “Giấy chứng nhận” (Certificat) do giáo sư Georges Bernard ký ngày 22/6/1934 chứng nhận Võ Nguyên Giáp tốt nghiệp tú tài phần 2, khoa Triết học, cũng ghi rõ: “Võ Nguyên Giáp, bí danh Võ Giáp sinh ngày 1/9/1910 tại An Xá (Quảng Bình). Ngoài ra còn một tài liệu nữa là tấm bằng cử nhân Luật (Certificat D’ Examen) của sinh viên Võ Nguyên Giáp cũng do giáo sư Georges Bernard ký ngày 28/10/1938, trong đó cũng ghi “Võ Nguyên Giáp, bí danh Võ Giáp sinh ngày 1/9/1910 tại An Xá, Quảng Bình nước An Nam”.
Bằng cử nhân Luật của Đại tướng Võ Nguyên Giáp (1938).
Quả thực, những tài liệu nêu trên có sức thuyết phục nhất định. Chúng tôi đành phải nhờ Trung tướng Phạm Hồng Cư - người anh em đồng hao với Đại tướng Võ Nguyên Giáp - cũng là người đã dành nhiều thời gian tìm hiểu về tiểu sử, cuộc đời của vị tướng huyền thoại để viết một số tác phẩm có giá trị giải đáp.
Trung tướng cho hay về năm sinh của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, ngoài các tài liệu trên, còn có ý kiến của sử gia nước ngoài nêu nhận định Đại tướng sinh năm 1912. Trong quá trình sưu tầm tài liệu, Trung tướng Phạm Hồng Cư cũng rất băn khoăn và đã hỏi kỹ người chị vợ Đặng Bích Hà - phu nhân của Đại tướng.
Vốn là nhà sử học, nên từ lâu, bà Đặng Bích Hà cũng rất quan tâm về vấn đề này, và xác định rằng nguồn thông tin chính xác nhất phải là từ người đã sinh ra Đại tướng.
Thân mẫu của Đại tướng là cụ Nguyễn Thị Kiên - một phụ nữ Việt Nam điển hình, chịu thương, chịu khó, không những đảm đang nuôi dưỡng 7 người con (Đại tướng Võ Nguyên Giáp là con thứ 5), mà còn gánh gạo, ngô, khoai tiếp tế cho các nghĩa sĩ Cần Vương.
Cụ có “đôi mắt thông minh mà tôi chưa từng thấy” (lời của Đại tướng khi nhớ về mẹ mình - trích theo đạo diễn Lương Hồng - PV). Lúc sinh thời, khi nghe con dâu Đặng Bích Hà hỏi về năm sinh của chồng, thì cụ bà đã cho biết rõ ngày sinh (âm lịch) và năm sinh là vào năm Hợi.
Điều này gợi nhớ ngay đến cuộc “Cách mạng Tân Hợi năm 1911” nổi tiếng. Sau khi có thông tin trên, kết hợp với sự tra cứu ngày âm - dương của một nhà khoa học, gia đình đã có được ngày tháng năm sinh chính xác của Đại tướng Võ Nguyên Giáp là 25/8/1911.
Theo Tiền Phong
