Mở cửa chạm tường mộ
Phường Phú Lương (quận Hà Đông, Hà Nội ) có 6 thôn (hiện được chia thành 22 tổ dân phố) thì đến nửa địa bàn vẫn còn tồn tại tình trạng mộ phần xây dựng ngay trong khu dân cư. Ken giữa những nếp nhà, lấp ló vài gò mộ to nhỏ khác nhau, nằm im lìm giữa nhịp sống tấp bật, hối hả của dương gian.
Mộ "đứng" bên cổng nhà
Cô Vũ Thị Thúy (48 tuổi), người thôn Thượng Mạo cất dựng mái nhà được 20 năm nay, cũng là bằng ấy thời gian gia đình cô sống chung cùng 4,5 ngôi mộ nằm ngay trong khoảng đất cạnh nhà. Các ngôi mộ đều được xây khang trang, cao ráo, xoay ngang xoay dọc từ mặt đường vào đến sát cửa chính của căn nhà.
“Đây là mộ các cụ trong làng, con cháu họ không cho rời đi đâu, họ bảo động mồ động mả. Sống quen rồi nên cũng chẳng thấy sợ hãi gì, mình chăm làm cỏ, hương khói cẩn thận lại thấy tâm an như được thêm lộc ấy chứ”, cô Thúy vui vẻ nói về những “vị hàng xóm” đặc biệt của mình.
Hầu hết đều là mộ cổ đã có từ trăm năm nay, trải dài từ đầu làng đến cuối ngõ. Nhiều gia đình thậm chí đầu tư xây cất quá quy mô, chiếm một phần không nhỏ diện tích và không gian sinh hoạt của cộng đồng. Có những ngôi mộ rộng trên 3m2, chiều cao thì ngấp ngé nóc nhà, tường bao, gạch ốp nổi bật giữa khu dân cư đông đúc.
Đất Trinh Lương, Thượng Mạo, Bắc Lãm (3 thôn cũ thuộc Phú Lương) vốn có những bãi tha ma rộng thênh thang, kéo dài đến cả cây số. Cùng với quá trình đô thị hóa, người dân ùn ùn đổ ra mua đất ruộng để an cư. Họ chấp nhận xây nhà giữa mênh mông đất bãi, chấp nhận việc sống chung với những ngôi mộ cổ ngổn ngang cả phía trước và phía sau nhà mình.
Xây tường bao cho ngôi mộ choán cả lối đi chung
Là người chứng kiến cả quá trình đổi thay c