Vì sao đề xuất cho bắn người chống người thi hành công vụ?

Bộ Công an đề xuất người thi hành công vụ nếu thấy hành vi chống đối sẽ gây hậu quả nghiêm trọng về tính mạng, sức khỏe, tài sản của bản thân và người khác thì được nổ súng trực tiếp vào người và phương tiện vi phạm.

Những ngày qua dư luận người dân cả nước xôn xao trước dự thảo nghị định quy định các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý hành vi chống cán bộ thi hành công vụ được bộ Công an đưa ra lấy ý kiến người dân. Trong dự thảo nghị định đưa ra ý kiến lần này, dư luận người dân đặc biệt quan tâm đến vấn đề vì sao lại có đề xuất cho bắn người chống cán bộ thi hành công vụ. Người dân đặt ra câu hỏi, liệu đề xuất này  có vô hiệu hoáá được hành vi chống cán bộ thi hành công vụ hoặc có kịp thời ngăn chặn được hậu quả có thể xảy ra?

Con số cảnh báo

Theo dự thảo tờ trình của bộ Công an, từ năm 2002 đến tháng 6/2012, tình trạng chống người thi hành công vụ đang diễn biến vô cùng phức tạp, các vụ chống đối có mức độ nguy hiểm ngày càng cao. Tình trạng trên xảy ra ở hầu hết các địa phương trong cả nước, trên nhiều lĩnh vực. Trong đó, các lĩnh vực như đảm bảo trận tự an toàn giao thông, bảo vệ rừng, quản lý biên giới, cửa khẩu, đấu tranh phòng chống tội phạm. Bộ Công an cho rằng vấn đề trên đang là thực trạng nhức nhối, nếu không có biện pháp ngăn chặn thì các vụ chống đối người thi hành công vụ sẽ ngày càng tăng.

Nhận định trên của bộ Công an trong dự thảo tờ trình là hoàn toàn chính xác khi từ năm 2002 đến tháng 6/2012, trên địa bàn cả nước đã xảy ra 8.513 vụ chống người thi hành công vụ, với 13.706 đối tượng vi phạm. Trong số lượng này, số vụ việc xử lý hình vụ là 6.882 và với 11.131 đối tượng, số vụ việc xử lý hành chính là 1.594 với 2.811 đối tượng. Đặc biệt, bộ Công an chỉ rõ trên 90% số vụ chống người thi hành công vụ là chống lại lực lượng công an. Thực trạng này chủ yếu xảy ra ở lĩnh vực đảm bảo trật tự an toàn giao thông, trật tự công cộng, đấu tranh phòng chống tội phạm xâm hại trật tự an toàn xã hội, tội phạm ma túy và giải quyết các vụ việc về an ninh trật tự ở cơ sở.

Hành vi chống người thi hành công vụ xảy ra thường xuyên

Bộ Công an cho rằng, tình trạng chống người thi hành công vụ nêu trên không chỉ thể hiện ý thức coi thường pháp luật của một bộ phận không nhỏ những người vi phạm pháp luật. Hành vì còn gây ảnh hưởng đến kỷ cương phép nước, đến hiệu quả trong công tác quản lý Nhà nước và gây nhiều thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe của người thi hành công vụ. Đánh giá về thực trạng chống người thi hành công vụ thời gian qua ở nhiều khía cạnh, bộ Công an cho rằng, có nhiều nguyên nhân nhưng nguyên nhân chính là chưa có quy định đầy đủ, đồng bộ về các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý hành vi chống người thi hành công vụ.

Để giải quyết hiệu quả thực trạng trên, bộ Công an đã chủ trì, phối hợp với bộ Quốc phòng, bộ Tư pháp, bộ Tài chính, bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, bộ Thông tin và Truyền thông, bộ Giao thông - Vận tải, bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tòa án Nhân dân tối cao và các bộ, ngành liên quan tổ chức tổng kết 10 năm công tác phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý hành vi chống người thi hành công vụ và tổ chức nghiên cứu xây dựng dự thảo nghị định này.

Áp dụng trong một số trường hợp cụ thể

Theo tìm hiểu của PV, trong dự thảo Nghị định này có nhiều nội dung khiến dư luận người dân hết sức chú ý là bộ Công an đề xuất quy định cho phép nổ súng trong một số trường hợp chống người thi hành công vụ. Bên cạnh đó, còn có một số nội dung đáng chú ý khác như: Người thi hành công vụ không được vi phạm đạo đức nghề nghiệp, tham nhũng, tiêu cực, trục lợi cá nhân, hách dịch, cửa quyền, tác phong, lời nói, ứng xử không đúng mực; xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của người khác hay vi phạm các quy định về nổ súng hoặc vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng.

Bộ Công an cho biết, biện pháp nổ súng chỉ được áp dụng trong một số trường hợp cụ thể và sau khi áp dụng các biện pháp khác không mang lại hiệu quả. Dự thảo nghị định này đưa ra nhiều biện pháp như giải thích cho người dân vi phạm biết rõ họ đã vi phạm pháp luật, cưỡng chế, khám người, phương tiện vi phạm. Đối với các trường hợp tụ tập đám đông chống đối người thi hành công vụ thì tiến hành các biện pháp nhằm giải tán, ngăn chặn, bao vây, khống chế, cô lập đối tượng cầm đầu xúi giục. Nếu có dấu hiệu của tội phạm ít nghiêm trọng, người thi hành công vụ được sử dụng vũ lực, công cụ hỗ trợ và các phương tiện kỹ thuật được trang bị để khống chế, bắt giữ người có hành vi chống đối.

Vụ Pháp Chế - bộ Công an (cơ quan chủ trì soạn thảo) cho biết dự thảo nghị định cũng nêu rõ ở một số trường hợp, nếu nhận thấy hành vi chống người thi hành công vụ sẽ gây hậu quả nghiêm trọng về tính mạng, sức khỏe, tài sản của người thi hành công vụ hoặc của người khác hoặc có dấu hiệu của một tội phạm nghiêm trọng, rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng thì người thi hành công vụ được sử dụng công cụ hỗ trợ, phương tiện kỹ thuật hoặc nổ súng trực tiếp vào người và phương tiện vi phạm để phòng vệ, tấn công, vô hiệu hóa. Nếu hành vi chống người thi hành công vụ vượt quá khả năng giải quyết hoặc trường hợp có nhiều người cùng thực hiện thì cán bộ thi hành công vụ có thể yêu cầu các lực lượng vũ trang nhân dân nơi gần nhất hoặc các cơ quan, tổ chức, cá nhân khác phối hợp, hỗ trợ.

Theo ông Trần Vi Dân, phó vụ trưởng vụ Pháp chế, bộ Công an: Đề xuất này của bộ Công an xuất phát từ tình hình thực tế và có cơ sở. Dự thảo này đang lấy ý kiến, còn trong giai đoạn bước đầu nên chưa cụ thể hóa những trường hợp nguy hiểm được nổ súng. Ban soạn thảo sẽ căn cứ các ý kiến đóng góp để bổ sung cụ thể. Tuy nhiên, về mặt nguyên tắc, không cho phép người thi hành công vụ lợi dụng quyền hạn của mình để xâm phạm trái pháp luật quyền lợi hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Tại dự thảo nghị định đã quy định rõ những hành vi nghiêm cấm đối với người thi hành công vụ.         

T.Nguyện