Những sai phạm vừa qua trong ngành y gây bức xúc trong dư luận, với tư cách là người làm trong nghề, ông nhìn nhận vấn đề đó ra sao?
Có thể khẳng định rằng, những vụ việc xảy ra vừa rồi sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới tâm lý người bệnh và những đối tượng cần được chăm sóc sức khỏe. Bởi trên thực tế, có một số sự việc rất đáng tiếc, không đáng xảy ra nếu như chúng ta có suy nghĩ thật kín kẽ. Trong khi đó, vấn đề hành nghề, chuyên môn, khám chữa bệnh ra sao đều được quy định chặt chẽ và được cụ thể hóa trong quy chế chuyên môn của bệnh viện (ban hành theo các thông tư, văn bản hướng dẫn của bộ Y tế-PV), kể cả quy chế về tổ chức, về mặt pháp lý, hoạt động bệnh viện. Đến nay, những quy định này vẫn hợp lý và đang được vận hành. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra ở chỗ, vận hành những cái đó như thế nào cho hợp lý, phù hợp với từng bệnh viện riêng biệt.
Từ trước đến nay, các sai phạm chính là do con người. Ở mỗi vụ việc xảy ra phần lớn là do trình độ, khả năng nhận thức còn hạn hẹp, không làm tròn trách nhiệm và có những trường hợp biết nhưng lại làm liều, không lường trước được hậu quả xảy ra. Xuất phát từ việc họ không quán triệt quy chế, không đủ kinh nghiệm chuyên môn..., nên đã gây ra những lỗi rất hớ hênh.
Cũng có những trường hợp, dù biết sai quy định chuyên môn nhưng vẫn cố tình làm; Cách thức làm việc quan liêu không cần kiểm tra xem những vật tư tiêu hao y tế có nguồn gốc ở đâu, được bảo quản theo đúng quy trình hay không? Đó cũng là những nguyên nhân vô cùng nguy hiểm tạo ra những sự cố không mong muốn và gây nguy hại tới sức khoẻ, tính mạng người bệnh cũng như uy tín của ngành y.
TS. Ngô Xuân Sinh.
Vậy làm gì để khắc phục những sự cố đáng tiếc trên. Lực lượng thanh tra, kiểm tra y tế đã thực sự "tròn vai" trong nhiệm vụ của mình, thưa ông?
Vai trò của nhà quản lý bệnh viện, cơ sở hết sức quan trọng. Bởi lẽ, muốn cơ sở đạt chất lượng tốt phải có đội ngũ cán bộ nhân viên giỏi về chuyên môn nghiệp vụ, có thái độ giao tiếp ứng xử thân thiện với người bệnh và người nhà bệnh nhân. Muốn đảm bảo thì phải thực hiện kiểm tra định kỳ. Không được thì phải đào tạo, tập huấn nhằm nâng cao trình độ chuyên môn (không thể để những người yếu, kém trình độ làm việc sẽ gây hậu quả rất lớn-PV), giúp cán bộ, nhân viên có điều kiện làm việc tốt nhất. Ngoài ra, còn phải duy trì mối quan hệ khăng khít từ dưới khoa, phòng tới phòng kế hoạch-tổng hợp, kế tiếp là ban lãnh đạo bệnh viện. Nếu như bệnh viện không "chuẩn", có sự lỏng lẻo thì còn cấp trên như bộ Y tế, sở Y tế, lực lượng thanh tra chuyên ngành vào cuộc chấn chỉnh những sai phạm đó.
Thực tế vấn đề này rất lỏng lẻo, mọi việc chỉ dừng ở mức độ làm lấy lệ. Nếu không khắc phục vấn đề này sẽ rất nguy hiểm, bởi lẽ có kiểm tra mới có thể định hướng, giúp cơ sở khắc phục những sai phạm, khiếm khuyết. Ngoài ra, có các giải pháp răn đe, ngăn ngừa, xử lý các vi phạm một cách kịp thời, nhanh gọn.
Phải chăng vấn đề y đức đang ngày càng xuống cấp và chúng ta cần phải thanh lọc những "con sâu", thưa ông?
Về y đức có sai phạm, xuống cấp là do cơ chế thị trường. Mỗi một cá nhân nào đó khi không làm chủ được mình họ nghĩ có bằng cấp sẽ lợi dụng cái đó để kiếm tiền nhiều hơn. Hiện nay, những người như vậy không phải tất cả nhưng cũng không phải ít. Do vậy, cần có sự điều chỉnh hài hòa lợi ích nhóm chẳng hạn như lợi ích người bệnh, lợi ích chủ đầu tư, cơ sở và lợi ích của người lao động. Đối với cơ sở y tế, Nhà nước cần có sự đảm bảo mức tối thiểu cho mỗi cán bộ, nhân viên y tế để họ có thể yên tâm công tác, cống hiến cho xã hội. Nếu không, sẽ là những mầm mống rất dễ phát sinh ra những tiêu cực, gây ảnh hưởng xấu tới sự phát triển của xã hội. Đối với thế hệ bác sỹ tương lai, chúng ta có thể nhắc nhở, đào tạo về vấn đề y đức ngay từ khi còn ngồi ghế nhà trường.
Để những vụ việc xảy ra trong khoảng thời gian dài, liệu người đứng đầu cơ sở có biết và có chịu trách nhiệm ra sao về việc thuộc cấp mình gây nên?
Điều đầu tiên cần phải hỏi liệu người cầm lái con tàu đó đã đúng mức, gương mẫu chưa? Nếu họ làm được điều đó thì mới có sức thuyết phục nhân viên. Ngay tại bệnh viện, diễn biến như thế nào, họ thừa sức biết. Thực ra họ có thực sự quan tâm hay không, hay chỉ qua loa, xử lý mọi việc chung chung. Và tất nhiên, mọi việc xảy ra trong đơn vị, cơ sở mình thì người đứng đầu ít nhiều sẽ bị liên đới chịu trách nhiệm.
Xin cảm ơn ông!
BTV