Vụ bôi nhọ nhau trên mạng: Không phải xin lỗi trên Facebook do chưa có quy định

Phạt đúng nhưng chưa đủ

Trở lại vụ việc hi hữu, bà Phan Thị Bích Ngọc đã nộp đơn khởi kiện ông Trần Quang Huy (SN 1978), giáo viên cùng bộ môn Văn, trường THPT Thủ Thiêm (quận 2, TP.HCM) đòi “bồi thường thiệt hại về danh dự, nhân phẩm và xin lỗi công khai” vào tháng 7/2017. Tuy nhiên, phải mất 10 tháng sau đó, tòa mới có thể đưa vụ án ra xét xử công khai.

Để tòa thụ lý, nguyên đơn phải mất gần cả năm trời chuẩn bị hồ sơ, chứng cứ liên quan. "Tôi nộp đơn từ tháng 7/2017, sau nhiều lần toà yêu cầu bổ sung, xác nhận các thông tin liên quan, rồi hẹn đến tháng 2/2018 mới mời hoà giải. Sau đó, tòa mời nhân chứng và đưa vụ việc ra xét xử vào ngày 23/4", bà Ngọc nói thêm.

Thực tế, trong phần nghị án, PV ghi nhận HĐXX đã mất rất nhiều thời gian, dù trước đó, thẩm phán chủ tọa phiên tòa đã để cho các bên liên quan đối chất, hỏi và nói hết lời... đến khi không ai còn nói gì thêm. Cuối cùng, tòa tuyên buộc ông Huy đền bù do tổn thất về tinh thần cho bà Ngọc là 10 tháng lương cơ sở và chi phí lập Vi bằng, tổng cộng là hơn 19 triệu đồng, kèm theo án phí.

Bình luận về vụ việc này, luật sư Nguyễn Văn Đức, Giám đốc công ty Luật TNHH MTV Kinh Luân (đoàn Luật sư TP.HCM) cho rằng: “Nội dung đăng trên Facebook Trần Quang Huy về việc bà Ngọc làm lộ đề thi là sai sự thật, có tính chất vu khống. Thực tế, theo kết quả xác minh của ban Giám hiệu Trường THPT Thủ Thiêm thì không có chuyện lộ đề. Hơn nữa, sở GD&ĐT TP.HCM cũng có văn bản “về việc xác minh thông tin lộ đề kiểm tra tại trường THPT Thủ Thiêm” gửi TAND quận 2 khẳng định không có việc lộ đề kiểm tra giữa học kỳ II, môn Ngữ Văn tại trường THPT Thủ Thiêm”.

"Như vậy, các cơ quan đơn vị có thẩm quyền đều khẳng định không có việc lộ đề thi kiểm tra như thông tin đăng trên Facebook của ông Huy. Mặt khác, hành vi đăng Facebook sai sự thật của ông Huy đã xâm phạm đến uy tín, danh dự của bà Ngọc. Thậm chí, ông Huy không chỉ đăng dòng trạng thái mà còn tương tác, bình luận với nhiều nội dung mang tính kích động, bày tỏ thái độ đồng tình với những bình luận có nội dung xúc phạm bà Ngọc. Tất cả lời bình luận trên Facebook của ông Huy và bạn bè ông Huy đều khẳng định, bà Ngọc làm lộ đề thi, từ đó có những lời lẽ mạt sát, xúc phạm. Việc này ông Huy phải chịu trách nhiệm”, luật sư này phân tích thêm.

Tuy nhiên, tòa lại bác yêu cầu của bà Ngọc buộc ông Huy xin lỗi công khai trên tài khoản Facebook vì “pháp luật chưa quy định điều này”. (chỉ buộc ông Huy phải xin lỗi công khai bà Ngọc tại nơi làm việc - trường THPT Thủ Thiêm).

Điều này bà Ngọc cho là chưa hợp lý, vì ông Huy đã, đang và gắn thể (tag) với rất nhiều người, đồng thời lại có những lời lẽ bình luận xúc phạm, do đó cần phải đăng xin lỗi và gắn thẻ những người này.

Đồng quan điểm, luật sư Đức cũng cho rằng: “Phải buộc ông Huy xin lỗi công khai trên Facebook và gắn thẻ với tất cả những tài khoản mà ông Huy đã gắn khi đăng thông tin sai sự thật”.

Khi nào có thể khởi kiện?

Vụ việc này diễn ra trong bối cảnh mà đạo đức nhà giáo đang là vấn đề “nóng hổi” được cả xã hội quan tâm. Nó cũng là bài học cho không chỉ giáo viên mà nhiều người khi dùng Facebook nói riêng và mạng xã hội nói chung không với mục đích tốt đẹp.

Vấn đề dư luận quan tâm tiếp theo là khi nào thì có thể tiến hành khởi kiện ra tòa nếu bị bôi nhọ, xúc phạm danh dự trên mạng xã hội?.

Theo luật sư Đức, về khoa học pháp lý, hành vi xâm phạm đến uy tín, danh dự, nhân phẩm được hiểu là dùng những lời nói, thông tin, cử chỉ, hành động mang tính chất thóa mạ, tính quy chụp, vu khống, đưa thông tin sai sự thật trên mạng xã hội là xúc phạm đến nhân phẩm người khác.

Tại khoản 1 Điều 20 Hiến pháp 2013 quy định, mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể được pháp luật bảo hộ về sức khỏe, danh dự và nhân phẩm”. Điều này cũng được thể chế hóa tại bộ luật Dân sự 2015 trong khoản 1 Điều 34 quy định danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ.

“Người nào có hành vi xâm phạm danh dự nhân phẩm, uy tín của người khác đều bị xử lý, tùy theo tính chất, mức độ và hậu quả xảy ra, hành vi đó có thể bị xử phạt hành chính, bồi thường thiệt hại hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự”, luật sư Đức nhấn mạnh.