Trong thời gian 1978 - 1979, băng cướp của Toọng là nỗi kinh hoàng của người dân cũng như hành khách qua lại TP Vinh.
Ngày 13/2/1979, các trinh sát thành Vinh đã tóm gọn Toọng tại chợ Vinh
Tên cướp hai tay hai súng
Tiếp chuyện chúng tôi, Trung tá Nguyễn Thanh Huyền - nguyên Phó trưởng Công an TP. Vinh, nhớ lại: Những năm đầu đất nước giải phóng, an ninh trên địa bàn thành phố hết sức phức tạp. Nhiều băng đảng giang hồ cộm cán nổi lên. Tại các điểm nóng như bến xe, ga tàu, chợ Vinh... tình trạng móc túi, trấn lột, cướp giật xảy ra như cơm bữa. Nhưng băng cướp do Toọng cầm đầu là băng cướp nguy hiểm và liều lĩnh nhất. Chúng tập trung cả một nhóm đầu gấu khắp khu vực Bắc miền Trung, chuyên sử dụng vũ khí nóng cướp giật ngay giữa lúc đông người.
Kể về tướng cướp Toọng, Trung tá Huyền không thể quên được những vụ cướp mang đặc trưng tính cách của y hồi đó. Khoảng 18h30' ngày 12/01/1979 trên đường Phan Bội Châu (đoạn nối liền Quốc lộ 1A với ga Vinh), một thanh niên đột nhiên từ trong hẻm lao ra chĩa súng vào đầu một hành khách đi đường rồi ép người này vào gốc cây. Sau tiếng quát lớn: "Tiền, vàng, hành lý có giá trị, đưa tao hết. Nếu không tao bắn vỡ sọ!". Tuy rất run sợ nhưng vị khách vẫn cố điềm tĩnh trả lời: "Tôi chỉ là một giáo viên nghèo thôi, chẳng có gì để đưa anh cả".
Tên tướng cướp rút ra thêm một khẩu súng ngắn thứ hai rồi bắn liền 3 phát chỉ thiên để hăm dọa. Tiếng nổ đoàng... đoàng... đoàng khiến nạn nhân dường như mất khả năng tự vệ. Ngay lập tức, toàn bộ 60 đồng giấu trong túi quần cùng chiếc đồng hồ hiệu Senko đeo trên tay và chiếc cặp đựng hành lý của người đi đường này bị tên cướp lấy sạch. Tên cướp liều lĩnh đó chính là Toọng.
Nhận được tin báo, Công an TP Vinh lập tức đến ngay hiện trường nhưng tên cướp đã biến mất dạng vào bóng tối. Theo mô tả của nạn nhân (là Phó hiệu Trưởng trường Đại học Sư phạm Vinh) cộng với những phân tích từng tình tiết cụ thể, các đồng chí trong tổ trinh sát Công an thành phố phán đoán đó có thể là Toọng chứ không ai khác. Tên tướng cướp này thoắt ẩn, thoắt hiện, rất táo bạo và liều lĩnh, chuyên dùng 2 khẩu súng ngắn để thực hiện những vụ cướp chớp nhoáng chỉ trong vòng chưa đầy 5 phút. Giám đốc Công an tỉnh Nghệ Tĩnh giao nhiệm vụ cho lực lượng Công an TP Vinh phải lùng bắt bằng được tên tướng cướp nguy hiểm này.
Trong lúc đang rà soát các đối tượng cộm cán trên địa bàn thì các trinh sát nhận được tin báo từ quần chúng nhân dân: Tại khu vực chợ Vinh xuất hiện 3 tên khả nghi. Trong đó có một tên đeo kính đen có dắt 2 khẩu súng ngắn bên hông, rất giống Toọng. Ngay lập tức 15 cán bộ chiến sĩ trong tổ trinh sát TP Vinh có mặt tại hiện trường.
Một khẩu súng tướng cướp "Người không mang họ" sử dụng
Khi biết chắc chắn đó là Toọng - một tướng cướp lì lợm chuyên mang súng bên mình và sẵn sàng bắn xả đạn lúc có bất trắc xảy ra, Trung tá Nguyễn Thanh Huyền (tổ trưởng tổ trinh sát) đã chỉ đạo các đồng chí trong tổ chia thành 4 mũi chặn bắt phía bên ngoài chợ, đề phòng tình huống xấu ảnh hưởng đến tính mạng của lực lượng và quần chúng.
Cuộc đấu súng nghẹt thở ở chợ Vinh
Tổ công tác thống nhất phương châm đánh án theo kiểu "rung chà cho cá nhảy". Mũi thứ nhất gồm 3 người, do Thiếu tá Nguyễn Văn Bình chỉ huy, chặn đón ở cổng phụ phía sau chợ. Mũi thứ hai có 4 người do Trung tá Phạm Hồng Quang chỉ huy, chặn trước cổng chính ra vào chợ. Mũi thứ ba do 2 đồng chí trinh sát trẻ mặc đồng phục đi vào trung tâm chợ giả vờ lùng sục đánh động đối tượng. Riêng mũi thứ tư, do đồng chí Nguyễn Thanh Huyền trực tiếp chỉ huy cùng 5 trinh sát giỏi võ khác mặc thường phục đón lõng ở con hẻm phía bên hông chợ.
Thấy bóng các chiến sĩ công an, Toọng tìm cách cải trang. Y tháo kính đen, mặc chồng bộ quần áo màu nâu sờn bạc lên bộ quần áo màu cà ri đang mang trên người rồi trà trộn vào đám đông tìm cách tẩu thoát. Sau một lúc loay hoay tìm hướng, y đã chạy ra phía tây của chợ rồi nhún chân bật mạnh lên bức tường xây bao quanh. Trong thế bí, y tiếp tục leo lên nóc nhà bên cạnh rồi chạy trên mái nhà và rút súng bắn liền nhiều phát về phía lực lượng công an, hòng tìm đường tẩu thoát.
Trung tá Nguyễn Thanh Huyền (nguyên Phó trưởng Công an TP Vinh) - người trực tiếp chỉ đạo cuộc vây bắt Toọng ở chợ Vinh
Trước sự lì lợm, ngoan cố của Toọng, các trinh sát buộc phải nổ súng. Toọng bị dính một viên đạn vào bả vai, máu tuôn xối xả. Mặc dù vậy, hắn chỉ khựng lại trong giây lát rồi nhanh như một con sóc, từ trên mái nhà, nhảy vọt xuống con đường nhỏ phía bên ngoài chợ. Nhưng, khi y vừa tiếp đất thì Toọng bị mũi trinh sát thứ tư của đồng chí Huyền áp sát.
Mặc dù đã dính một viên đạn, mất nhiều máu nhưng Toọng vẫn cho thấy võ thuật điêu luyện và sức mạnh vốn đã làm nên "tên tuổi" của hắn trong giới giang hồ lâu nay. Lợi dụng lúc đối tượng đang chao đảo trước bước chân để lấy thế cân bằng đứng dậy thì hai trinh sát trẻ giỏi võ của đội là Phạm Thanh Tùng và Nguyễn Đức Lâm nhào tới ôm chặt nhằm quật ngã hắn xuống đất. Nhưng Toọng đã dồn hết sức bình sinh, co bụng lại và bằng một cái vặn lưng nhanh như xé vải, hắn đã quẳng hai chiến sĩ trinh sát lăn xoài ra bên cạnh. Cả 4 chiến sĩ khác đồng loạt xông lên, Toọng lùi lại mấy bước.
Các chiến sỹ công an lập tức vọt thẳng đến tấn thế trước mặt Toọng không cho hắn có cơ hội chạy thoát. Toọng xoay người tung ra một đòn đá chéo chí tử nhưng trinh sát Huyền đã tránh được. Hắn nhảy bổ tới tung tiếp đòn đá thứ hai nhằm hạ gục đối phương nhưng lập tức một đòn đá khác bạt ngang vào giữa chân khiến cả người hắn lảo đảo suýt ngã.
Đó là cú đá đầy dũng mãnh của thiếu tá Phạm Văn Bình vừa kịp đến hỗ trợ. Ngay lúc ấy, nhiều đồng chí trong tổ trinh sát từ ba mũi truy bắt khác cũng vừa kịp đến vây quanh. Trước họng súng của các chiến sĩ công an, Toọng buộc phải thúc thủ tra tay vào vòng số 8. Tướng cướp Toọng bị áp giải đi giữa "rừng" đòn gánh giơ lên đòi đánh của người dân chợ Vinh.
Thanh Anh - Xuân Hồng
