Thưa ông, vụ đứa trẻ sơ sinh mất tích tại Bệnh viện Phụ sản TW vừa được tìm thấy, nhiều người vẫn gọi đây là vụ "bắt cóc trẻ em". Vậy xin ông cho biết Bộ luật hình sự quy định như thế nào về tội bắt cóc và bắt cóc trẻ em?
Về mặt thuật ngữ thì không có điều luật nào có tên là “tội bắt cóc trẻ em”! Theo quy định của Bộ luật hình sự từ năm 1999, hiện nay đã được sửa, đổi bổ sung năm 2009 có một số điều luật quy định về hành vi bắt giữ người trái phép như Điều 120 quy định về “Tội mua bán, đánh tráo hoặc chiếm đoạt trẻ em”; Điều 134 quy định về “Tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản”; Điều 123 quy định về “Tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật”; hay tội mua bán người được quy định tại Điều 119 v.v..
Đối với thuật ngữ bắt cóc chỉ có Điều 134 là quy định “Tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản”. Theo quy định của điều luật này chúng ta cần lưu ý dấu hiệu tội phạm về mặt khách quan để cấu thành tội phạm này đòi hỏi người phạm tội có hành vi bắt cóc con tin và hành vi đe dọa chủ tài sản. Hành vi bắt cóc con tin là hành vi bắt giữ người trái phép.
Luật sư Võ Xuân Đạt
Người bị bắt có thể là trẻ em hoặc người lớn có quan hệ tình cảm thân thiết với chủ tài sản. Việc bắt giữ có thể được thực hiện bằng những thủ đoạn khác nhau. Tuy nhiên những thủ đoạn này không có ý nghĩa về mặt định tội. Hành vi bắt cóc được thực hiện nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản. Bắt cóc được coi là thủ đoạn để có thể thực hiện được việc chiếm đoạt.
Nếu không nhằm mục đích chiếm đoạt mà nhằm mục đích khác thì hành vi bắt cóc không cấu thành tội này. Để đạt được mục đích chiếm đoạt người phạm tội có hành vi tiếp theo hành vi bắt cóc con tin là hành vi đe dọa người thân của con tin. Việc người phạm tội có đạt được mục đích đó hay không, có đe dọa được hay không, không có ý nghĩa về định tội danh. Tội này hoàn thành ngay từ khi người phạm tội có hành vi bắt cóc và hành vi đe dọa chủ tài sản.
Về mặt chủ quan của tội phạm thì lỗi của người phạm tội là lỗi cố ý, mục đích của người phạm tội là mục đích chiếm đoạt tài sản. Hình phạt cao nhất của tội này là tù chung thân, ngoài ra hình phạt bổ sung được quy định cho tội này là phạt tiền từ mười triệu đồng đến một trăm triệu đồng, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản, phạt quản chế hoặc cấm cư trú từ một năm đến năm năm.
Theo quan điểm của ông thì hành vi của người phụ nữ giả y tá, bác sỹ lấy cắp đứa bé đi tại Bệnh viện Phụ sản TW vừa rồi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội gì?
Việc định tội danh phải có kết luận của cơ quan điều tra chúng ta bước đầu mới có thể định tội danh được. Đối với người phạm tội, kết luận họ phạm tội gì chúng ta phải căn cứ vào Bản án cuối cùng của Tòa án. Đối với vụ án trên với những thông tin có được tôi chưa thể kết luận là người phụ nữ đó phạm tội gì được. Với những thông tin tôi biết được qua báo chí thì tôi đang suy nghĩ tới theo hướng xác định tội của cô ta theo Điều 120 hoặc Điều 134. Tuy nhiên tôi đặc biệt tôi đang lưu tâm tới Điều 120 về Tội mua bán, đánh tráo hoặc chiếm đoạt trẻ em.
Nếu đủ căn cứ cấu thành tội, thì hình phạt dành cho tội ở đây như thế nào? Trách nhiệm của những người có liên quan tiếp tay cho hành vi của người bắt cóc được xử lý như thế nào?
Nếu như có đủ dấu hiệu cấu thành tội này thì Điều 120 quy định hình phạt cao nhất hình phạt tù chung thân (Khoản 2 Điều 120), ngoài ra Điều 120 còn quy định hình phạt bổ sung cho tội này là phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm hoặc phạt quản chế từ một năm đến năm năm.
Đối với những người có liên quan thì có thể chịu trách nhiệm hình sự với vai trò là đồng phạm hoặc tội che giấu tội phạm hoặc tội không tố giác tội phạm theo quy định của Bộ luật Hình sự tùy theo hành vi phạm tội thực tế của họ.
Trân trọng cảm ơn luật sư!
Thanh Nga (thực hiện)
| Phối hợp đưa tin trên chuyên mục. Chuyên mục Người đưa tin Luật sư có sự phối hợp, hợp tác của Công ty luật Kosy, địa chỉ: Số 59, Láng Hạ, Ba Đình, Hà Nội - Điện thoại: (04) 35 149 943 - Fax: (04). 35 149 943. Bài vở cho chuyên mục, xin vui lòng gửi đến email: luatsu@nguoiduatin.vn. |
