Theo hồ sơ vụ án, sau khi ly hôn, bà L. đi bán vé số và gặp ông K. gần 50 tuổi, cũng "nửa đường gãy gánh". Cả hai nhanh chóng nảy sinh tình cảm. Sau một thời gian, bà L. quyết định dọn đến sống chung với ông K.. Khi đến nhà ông K., bà L. phát hiện ông đang sống chung như vợ chồng với bà T.. Cả hai người phụ nữ đều không muốn xa ông và ông cũng không muốn mất ai trong hai người.
Do đó, cả ba thống nhất: Mỗi bà sẽ được đến ăn ở và "tình thương mến thương" với ông K. một ngày. Hôm nay, bà T. được ở với ông K. thì hôm sau đến phiên bà L.. Đặc biệt, hai bà còn giao ước: Không ai được để lại bất cứ đồ dùng cá nhân nào ở nhà ông K..
Thời gian đầu, mọi chuyện diễn ra trật tự, êm thấm. Hai bà cứ vậy lặng lẽ... "giao ca". Cuộc sống một ông hai bà không xảy ra bất cứ rắc rối gì khiến hàng xóm ngạc nhiên. Có người còn khen ông K. giỏi dàn xếp chuyện tình cảm, đặc biệt là khả năng có thể chiều hai người phụ nữ đang trong cái tuổi... "cá hồi".
Thế nhưng, việc đó không duy trì được lâu. Một tối, đến phiên mình, bà L. bắt xe ôm tới nhà ông K.. Đến nơi, bà L. được người hàng xóm báo lại: Đêm qua, bà T. đã xé rách chiếc áo ngủ của bà L. để quên ở nhà ông K.. Tiếc chiếc áo ngủ vừa dành dụm mua được, bà L. nổi cơn tam bành, lấy một lưỡi dao lam và tức tốc đi tìm bà T. "tính sổ".
Gặp bà T. đang ngồi nói chuyện với mấy người trong xóm, bà L. giấu lưỡi dao lam trong tay, đến truy bà T. tại sao dám xé chiếc áo ngủ. Hai người cự cãi rồi xông vào đánh nhau kịch liệt. Thấy bà L. ăn nói chua ngoa, bà T. lao vào chủ động đánh bà L. ngã xuống đất rồi ngồi đè lên người. Ngay lập tức, bà L. vung lưỡi lam khiến bà T. bị nhiều nhát cắt trên mặt.
Sau khi gây án, thấy sự việc nghiêm trọng, bà L. đã bỏ trốn, còn bà T. được đưa vào bệnh viện cấp cứu. Kết luận giám định bà T. bị 3 vết sẹo ở má trái, 1 vết sẹo ở cổ trái, ảnh hưởng thẩm mỹ, tỉ lệ thương tật 20%. Trong phiên xử sơ thẩm, TAND TP.Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu phạt bà L. 2 năm tù về tội cố ý gây thương tích.
Ảnh minh họa.
Cho rằng, tòa bênh vực bà L. nên đã xử mức án thấp, bà T. làm đơn kháng cáo, yêu cầu tòa phúc thẩm tăng hình phạt đối với bà L., đồng thời đòi bồi thường tiền đi thẩm mỹ viện để làm đẹp, tổn thất tinh thần, ngày công lao động trong thời gian điều trị. Theo tính toán của bà T., số tiền bà L. phải bồi thường cho khoản này lên đến gần 500 triệu đồng. Tuy nhiên yêu cầu của bà T. đã bị cấp phúc thẩm bác bỏ và giữ nguyên hình phạt của cấp sơ thẩm.
Chuyên mục Thử tài tranh tụng nêu ra vụ việc trên để bạn đọc cùng trao đổi. Nếu là luật sư, luật gia, theo bạn trong vụ việc này các cấp tòa đã xét xử nghiêm minh, đúng người đúng tội? Trên số báo này, chuyên mục xin giới thiệu bài viết của bạn Hồng Hạnh (Cầu Giấy, Hà Nội) với những nhận định và phân tích về tính pháp lý trong vụ "một ông hai bà" hy hữu này.
Cố ý gây thương tích hay phòng vệ chính đáng?
Đây quả là bi kịch về số phận tình yêu của hai người phụ nữ lỡ bén duyên với một người đàn ông giàu sức mạnh này. Nhiều người khi biết đến vụ án này đều bày tỏ lòng thương cảm với hai con người đã ở cảnh xế chiều mà còn vương nợ tình đến "trận chiến tình" người tàn tạ, kẻ trốn tù lao, đồng thời thầm trách người đàn ông đem mầm mống đến nỗi đau này.
Pháp luật không có quy định cụ thể nào cấm việc nam nữ chưa kết hôn mà sống chung cùng nhau. Vì thế, trong vụ án cụ thể này, không thể quy kết người đàn ông này vào tội gì, kể cả là việc xử phạt hành chính bởi cả ba người đều trong tình trạng "chăn đơn, gối chiếc".
Việc ba người này chưa đăng ký kết hôn mà chung sống cùng nhau, không vi phạm luật hôn nhân gia đình và chấp hành đầy đủ quy định về cư trú thì không bị coi là vi phạm pháp luật. Việc sống chung này không được khuyến khích nhưng cũng không có quy định hạn chế.
Hiện nay, pháp luật chỉ có những quy định về việc vi phạm hôn nhân, chẳng hạn như khoản 2 Điều 4 Luật Hôn nhân và Gia đình cấm người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác; hoặc người chưa có gia đình mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ.
Còn theo khoản 1 Điều 147 Bộ luật Hình sự quy định về tội vi phạm chế độ một vợ, một chồng như sau: "Người nào đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến 1 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm".
Trở lại với vụ án cụ thể giữa bà L. và bà T., trước tiên, cả hai người phụ nữ này bị xử phạt hành chính vì hành vi vi phạm trật tự công cộng. Theo khoản 2, Điều 7, Nghị định số 73/2010/NĐ-CP ngày 12/7/2010, có hiệu lực từ ngày 01/09/2010, cả hai sẽ bị phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng.
Đối với trường hợp của bà L. vì đã có hành vi chuẩn bị hung khí là dao lam và ra tay rạch mặt bà T. nên tòa án khép vào tội cố ý gây thương tích là hoàn toàn phù hợp.
Khoản 1 Điều 104 Bộ luật Hình sự quy định: "Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ thương tật từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm". Ở đây, tỷ lệ thương tật của bà T. là 20%, nên việc xét xử bà L. 2 năm tù cũng được xem là phù hợp.
Tuy nhiên, có người lại cho rằng, tại sao tòa không xem xét áp dụng Điều 106 bộ luật Hình sự về tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng cho bà L. trong trường hợp này. Nếu áp dụng Điều luật này, bà L. sẽ được hưởng mức án nhẹ hơn. Điều này sẽ thể hiện tính chất nhân đạo khi xét xử tội phạm mà vẫn giữ được tính răn đe của pháp luật.
Thậm chí, có người còn cho rằng, có thể bà L. sẽ không bị kết tội bằng việc xem xét yếu tố phòng vệ chính đáng khi bà T. là người chủ động lao vào đánh và vật ngã bà L. xuống đất trước. Trong thế phải chống trả cần thiết, bà L. mới có hành vi khua tay đang cầm dao lam ra phía trước vô ý gây thương tích cho bà T..
Theo khoản 1 Điều 15 Bộ luật Hình sự quy định: "Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của mình hoặc của người khác, mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên. Phòng vệ chính đáng không phải là tội phạm".
Theo tôi, về mặt chủ quan có thể nhận thấy, bà L. đã có ý đồ từ trước và đã thực hiện được mục đích của mình. Về mặt khách quan, đây là hành vi bị xã hội lên án nên việc tòa án quy vào tội cố ý gây thương tích là phù hợp. Tuy nhiên, các cấp tòa cũng nên xem xét, đề cập đến việc bồi thường thiệt hại cho bà T., bởi thực tế xét về mức độ thương tật 20% trên vùng mặt là một sự mất mát lớn với bà T. cả về tinh thần lẫn vật chất. Nếu không, tòa cũng nên đưa ra phán quyết về mức bồi thường thiệt hại kinh tế mà bà T. phải chịu cho khoản viện phí và việc điều trị vết thương do bà L. gây ra (nếu có chứng cứ chứng minh).
Hồng Hạnh
