Từ những tình tiết thu lượm được đã thôi thúc ông lật lại vụ án để tái điều tra nhằm tìm ra hung thủ, trả lại sự thật về đúng chỗ. Vị giáo sư này đã lờ mờ nhận ra được một vụ xử tử oan sai, mà trong đó tất cả chứng cứ ngoại phạm và sự trùng khớp hiện trường đã vô tình đẩy Carlos DeLuna thành trọng phạm. Nhưng với kinh nghiệm và kỹ năng nghiệp vụ của mình, ông luôn tin rằng Carlos hoàn toàn vô tội và có những điều bí ẩn đằng sau nỗi oan ức của anh ta.
Sau 8 năm dày công nghiên cứu, thu thập chứng cứ, tài liệu liên quan, giáo sư James cùng 12 sinh viên cộng sự của mình đã đưa sự việc ra ánh sáng. Kết quả mà ông đưa ra trong tập tài liệu dài 780 trang mang tên: "Sự trùng tên Carlos: Mổ xẻ một vụ hành quyết sai trái" đã khiến dư luận ngỡ ngàng, thì ra lâu nay Carlos DeLuna là đối tượng bị hành quyết oan, anh đã trở thành người thế mạng cho tên sát nhân Carlos Hernandez trong vụ án cách đây gần 30 năm.
Trong quá trình điều tra, giáo sư James Liebman đã phát hiện và đưa ra kết luận: "Vụ án tồn tại rất nhiều mâu thuẫn, các dấu vết bị bỏ sót quá nhiều, các cơ hội bị bỏ lỡ trong quá trình điều tra, dẫn tới việc nhà chức trách khởi tố Carlos DeLuna phạm tội giết người, dù chứng cứ không chỉ nói rằng anh ta vô tội, mà rõ ràng còn chỉ ra một nhân vật khác tên Carlos Hernandez mới thực sự là thủ phạm. Và mọi thứ trong vụ này đều đã sai lầm- Giáo sư Liebman khẳng định.
Sự giống nhau đến khó tin giữa hung thủ Carlos Hernandez (trái) và người thế mạng Carlos DeLuna (phải).
Vén màn sự thật về người thế mạng
Lật lại hồ sơ vụ án, chứng cứ trong bản lưu của cơ quan điều tra ghi rõ: "Carlos DeLuna bị bắt ngày 4/2/1983 vì tội sát hại dã man nữ nhân viên thu ngân Wanda Lopez trong một cửa hàng ở thành phố Corpus Christi, đông nam Texas. Nạn nhân bị đâm vào vị trí ngực trái bằng một con dao bấm dài khoảng 20cm, gây đứt động mạch chủ và thiệt mạng do mất máu quá nhiều.
Nhưng trong suốt thời gian bị giam giữ cũng như trước khi bị tử hình, DeLuna đều một mực khẳng định rằng thủ phạm chính là Carlos Hernandez một người quen trùng tên. Nhưng theo điều tra thực tế hung thủ thật sự Hernandez không chỉ trùng tên riêng với DeLuna mà còn có những tương đồng đến mức khó tin về: Khuôn mặt, chiều cao và trọng lượng cơ thể tương tự DeLuna. Nếu đứng cạnh nhau ai cũng ngỡ họ là một cặp anh em song sinh.
Thậm chí luật sư của Hernandez khi xem ảnh vẫn nhầm với DeLuna, ngay cả người chị ruột Rose DeLuna của tử tù cũng không tránh khỏi tình huống nhầm lẫn này. Ngoài sự giống nhau về ngoại hình, tên riêng thì thật trùng hợp khi hai nhân vật chính của vụ án lại ở gần nhau trong thời khắc định mệnh. Vì thế, Carlos DeLuna đã phải trả cái giá đắt thay cho người khác và bị hành quyết tại Texas hồi năm 1989 vì vụ giết người mình không hề liên quan.
Song song với quá trình tái hiện và đi tìm câu trả lời cho sự thật thì giáo sư Liebman cố gắng thu thập mọi thông tin về tên sát nhân giấu mặt Carlos Hernandez. Bằng mối quan hệ sẵn có của mình, ông nhờ một thám tử tư ở Corpus Christi tìm hiểu từ A đến Z liên quan đến cái tên Carlos Hernandez.
Chỉ trong ngày hôm sau đã có kết quả qua cô bạn gái cũ của Hernandez, thậm chí cô này còn nhớ rất rõ cả ngày sinh của người yêu cũ của mình nên việc đối chiếu với nhân thân, lí lịch của y ở sổ lưu cảnh sát là việc tương đối dễ dàng.
Dần dà chân tướng thật sự của Carlos Hernandez đã bị bóc trần. Hắn ta nổi tiếng là một kẻ nát rượu, thích dùng vũ lực trong các vụ tấn công, từng bị cảnh sát bắt tới 39 lần và đều được thả vì chưa tới mức truy cứu hình sự hay chưa đủ bằng chứng. Lần bị tạm giam lâu nhất là năm 1979 do bị nghi giết nữ nạn nhân Dalia Sosia tại một trạm xăng, vụ này xảy ra 4 năm trước khi Carlos DeLuna bị bắt giữ.
Và những năm tháng cuối đời, tên Hernander đã phải nhận cái án 10 năm tù về tội sát hại bà hàng xóm Dina Ibanez bằng dao nhọn. Lúc gần đất xa trời vì bệnh xơ gan, hắn ta đã liên tục nhận mình là thủ phạm thực sự trong vụ giết người do hắn gây ra và hắn may mắn đã được DeLuna thế mạng.
Nhưng tất cả không chú ý tới lời nói và hành động của anh ta, bởi vụ án đã xảy ra cách đây quá lâu. Cùng với nhiều chứng cứ cho thấy cảnh sát và văn phòng biện lý tại Corpus Christi đã không làm tròn nhiệm vụ đi tìm sự thật trong khi điều tra vụ án Wanda.
Vậy mà trong phiên tòa xử DeLuna, công tố viên chính nói với thẩm phán rằng cái tên Hernandez: "Chẳng có gì khác ngoài một nhân vật do DeLuna tưởng tượng để nhằm chối tội mà thôi, sự thật và chứng cứ đã quá rõ ràng rồi. Hơn thế nữa, vị giáo sư Liebman đã nhận thấy sự tắc trách và thiếu trách nhiệm của cơ quan thực thi pháp luật, khi đã bỏ qua những tình tiết quan trọng. Họ đã không nhìn thấy sự liên quan đặc biệt giữa hung thủ thật sự Hernandez và người thế mạng tội nghiệp DeLuna.
Tất cả vụ việc được điều tra hết sức sơ sài, mọi chứng cứ buộc tội DeLuna chỉ căn cứ qua lời kể thiếu thuyết phục của một vài nhân chứng tại hiện trường. Người ta cho rằng đã lờ mờ thấy một người gốc Mễ, tên này để ria mép và mặc một chiếc áo sơ mi màu khói chạy ra từ trạm xăng gần nơi xảy ra vụ giết người và điều không may ngẫu nhiên DeLuna là người gốc Mễ. Thực tế là lúc đó, DeLuna vừa mới cạo râu và đang mặc một chiếc áo trắng, không giống như nhận dạng của nhân chứng nhưng tất cả đều vô nghĩa khi những tình tiết vô lý đó cũng bị cơ quan chức năng bỏ qua.
Trước tội danh giết người từ trên trời rơi xuống, DeLuna chỉ biết thanh minh trong vô vọng khi bị áp giải về trụ sở cảnh sát: "Tôi không giết người, nhưng tôi biết ai làm việc này". Chàng thanh niên vô tội này liên tục đưa ra những chứng cứ để biện minh cho sự vô tội của mình: Khi thấy lực lượng cảnh sát đến, tôi đã chạy trốn như một hành động bản năng bởi tôi đang trong thời gian thử thách sau khi mới ra tù và bản thân lúc đó đang say rượu, chứ thực sự tôi hoàn toàn vô tội. Xin hãy tin tôi". Nhưng đó chỉ là lời kêu cứu thất thanh như nguyện cầu vô vọng cuối cùng mà chàng thanh niên 20 tuổi này thốt ra.
Cho đến những ngày tháng cuối cùng của năm 1989, trước khi nhận lệnh án tử hình thì DeLuna vẫn không ngừng cho rằng mình bị oan: "Có thể đến ngày nào đó sự thật sẽ được làm sáng tỏ. Tôi hy vọng điều này đến và mọi người sẽ nhận ra rằng việc hành quyết tôi là không chính xác".
Dù đã minh oan được cho Carlos DeLuna, nhưng trong bản tài liệu "Sự trùng tên Carlos: Mổ xẻ một vụ hành quyết sai trái", giáo sư James Liebman vẫn tỏ thái độ hết sức bất bình và tiếc nuối cho cái chết oan trái của anh ta khi tuổi đời còn rất trẻ. "Thật không may, những khiếm khuyết thuộc về hệ thống đã khởi tố và thi hành án sai với DeLuna - trong đó gồm lời khai nhân chứng có vấn đề, đại diện pháp lý tồi và sai phạm trong quá trình khởi tố mà nhiều người vô tội đã phải chịu hàm oan và đẩy những người vô tội tới cái chết", giáo sư James Liebman cho biết.
May nhờ bản báo cáo điều tra về vụ tử hình DeLuna tại Texas của giáo sư James Liebman cùng đội ngũ sinh viên cộng sự đã minh oan được cho kẻ tử tù Carlos DeLuna. Những tình tiết và kết luận trong bản báo cáo đã gây chấn động dư luận nước Mỹ, đồng thời nó cũng khởi nguyên cho phong trào đòi bãi bỏ án tử hình tại Mỹ. Trước sức ép của dư luận, hiện nay có đến 17 tiểu bang và thành phố của Columbia đã bãi bỏ án tử hình.
| Pháp luật luôn là công cụ để duy trì công lý cho xã hội, công bằng cho tất cả mọi người. Tuy nhiên trên thế giới, có rất nhiều trường hợp bị kết án tử hình oan chỉ vì những sai lầm không đáng có trong hệ thống hành pháp. Không hiếm các vụ án khi mà các phạm nhân bị kết tội oan đã thành người thiên cổ rồi mới được trả lại danh tiếng. Có người được minh oan sau vài năm, thậm chí hàng chục năm hoặc không bao giờ. Và DeLuna chỉ là một trong những người xấu số khi nằm trong danh sách ấy. |
Gia Lê
