Năm ngoái, trong chuyến thăm 6 ngày tới Bắc Kinh, ông Jang Song-thaek đã ký kết những hiệp ước lớn về kinh tế, bao gồm việc phát triển khu vực Rajin-Sonbong và khu vực kinh tế nằm trên các đảo trên sông Yalu gần biên giới với Trung Quốc.
Ở khu vực kinh tế này, Trung Quốc, nước đồng minh chính và đối tác thương mại chính của của Triều Tiên, đang hoạt động tích cực nhất.
Người dân Triều Tiên theo dõi thông tin về vụ trừng phạt Jang Song-thaek.
Trong số các “tội ác ghê tởm” của Jang được nêu ra có tội cho nước ngoài thuê khu đất ở vùng kinh tế thương mại Rajin- Sonbon trong thời gian 50 năm.
Bình luận về khả năng xuất hiện yếu tố Trung Quốc ảnh hưởng đến số phận bi thảm của chính trị gia Triều Tiên, chuyên gia Konstantin Asmolov từ Viện nghiên cứu Viễn Đông nhận xét: “Vấn đề này chưa rõ ràng bởi có rất nhiều tín hiệu hoàn toàn trái ngược.
Các nguồn tin ở Trung Quốc có phản ứng rất khác nhau về vụ xử tử Jang Song-thaek. Có nguồn tin cho rằng, Jang Song-thaek đã thực thi chính sách thân Trung Quốc quá mức. Những nguồn khác cho rằng, Jang Song-thaek đã nắm giữ trong tay toàn bộ thương mại với Trung Quốc để tư lợi. Ông ta đã kiểm soát thương mại với Trung Quốc, vì thế cần theo dõi những bước đi tiếp theo của Trung Quốc”.
Giáo sư Andrei Lankov từ Seoul nghi ngờ rằng, Trung Quốc có thể tác động để Kim Jong Un xử tử Jang Song-thaek.
Ông nói: “Điều đó không đúng sự thật. Cáo buộc chống lại Jang Song-thaek rõ ràng là nhằm chống lại Trung Quốc. Triều Tiên nói rõ rằng, ông Jang đã bán các tài nguyên quí giá cho cường quốc nước ngoài. Như vậy ông ta chỉ có thể bán cho Trung Quốc, vì ông giám sát hoạt động kinh tế đối ngoại với Trung Quốc.
Hơn nữa, trên thực tế Trung Quốc là bạn hàng nước ngoài duy nhất mua tài nguyên thiên nhiên của Triều Tiên. Jang Song-thaek bị mất các vị trí vì ông ta quá tích cực làm việc với Trung Quốc”
“Vì vậy, tôi không nghĩ rằng, Trung Quốc có thể vận động hành lang hoặc hoan nghênh quyết định xử tử Jang Song-thaek”, ông này nói.
Jang Song-thaek gặp ông Hồ Cẩm Đào trong chuyến thăm Trung Quốc năm ngoái.
Một giả thuyết khác về vụ xử tử chú dượng của Kim Jong Un là, Jang Song-thaek đã “nổ súng” vào “bộ tham mưu” cũ. Ông ta đã loại bỏ những nhân vật có ảnh hưởng thuộc thế hệ cũ để củng cố quyền lực của mình. Vì thế có thể dự đoán rằng, Triều Tiên không thể tránh khỏi chiến dịch thanh trừng.
Chuyên gia Konstantin Asmolov nhận định: “Có khả năng ông Kim Jong-un đã đi đến kết luận chỉ có các vụ hành quyết hàng loạt mới có thể cứu đất nước. Đến nay, giả thuyết phổ biến nhất là vụ xử tử Jang Song-thaek đã giáng đòn mạnh vào nỗ lực thành lập những gia tộc riêng, ở đây nói về các nhóm tham nhũng chứ không phải khác biệt trong hệ tư tưởng. Hành động như vậy sẽ được coi là cuộc tấn công vào sự thống nhất của đảng, xúc phạm cá nhân nhà lãnh đạo và sẽ bị trừng phạt bằng án tử hình”.
Ngày 13/12, người phát ngôn Hồng Lỗi của Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói rằng việc xử tử ông Jang Song-thaek là chuyện nội bộ của Triều Tiên.
Trung Quốc bày tỏ “hy vọng được chứng kiến sự ổn định, phát triển kinh tế và người dân được sống hạnh phúc tại Triều Tiên".
Khi được hỏi liệu việc ông Jang Song-thaek bị xử tử có ảnh hưởng đến quan hệ kinh tế giữa hai nước, ông Hồng Lỗi cho rằng sự phát triển của các mối liên kết thương mại Trung-Triều mang đến lợi ích chung cho cả hai nước. Trung Quốc khẳng định sẽ tiếp tục đẩy mạnh hợp tác thực tế với Triều Tiên trong lĩnh vực thương mại và các lĩnh vực khác.
Trong khi đó theo tờ Bưu điện Hoa Nam, giới chức Bắc Kinh đang rất quan ngại về vụ việc.
Thời còn 'mặn nồng' của Kim Jong -un và Jang Song-thaek:
Linh An (tổng hợp)
