Quyết định giữa mất mát và hành trình kích hoạt chiến dịch y khoa 2.000km
Ngày 14/11, Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ công bố hoàn tất chuỗi lấy – ghép đa tạng từ người hiến chết não đầu tiên của vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Sự kiện không chỉ đánh dấu bước tiến quan trọng của y tế khu vực mà còn mở ra câu chuyện hiếm gặp về nghị lực, kỹ thuật và lòng nhân ái.
8 ngày trước, vào chiều 4/11, anh L.M.P. (35 tuổi, quê Sóc Trăng) được đưa đến Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ trong tình trạng cực kỳ nguy kịch sau tai nạn giao thông. Thang điểm Glasgow chỉ 5, huyết áp sụt giảm, hô hấp suy kiệt, đa chấn thương nặng.
Khoa Cấp cứu lập tức kích hoạt quy trình hồi sức tối đa: đặt nội khí quản, điều chỉnh huyết động, phối hợp hội chẩn liên chuyên khoa để tìm mọi cơ hội cứu bệnh nhân.
Hơn 40 nhân viên y tế tham gia phẫu thuật lấy tạng từ người hiến chết não.
Dẫu vậy, những nỗ lực ấy vẫn bất thành. Đến ngày thứ tám, tình trạng tri giác của anh P. xuống mức thấp nhất – Glasgow 3 điểm. Các bác sĩ kết luận cơ hội hồi phục không còn. Và cũng chính lúc ấy, câu chuyện thay đổi.
Trong phòng tư vấn gia đình, khi được giải thích về tình trạng không thể cứu chữa, cha mẹ và người thân anh P. sụp xuống vì đau đớn.
Nhưng trong bi kịch ấy, họ đưa ra quyết định khiến tất cả ê-kíp rơi nước mắt: hiến mô và tạng của anh để cứu những bệnh nhân khác. Chấp nhận mất mát để trao cơ hội sống. đó là khoảnh khắc mở ra một chiến dịch y khoa quy mô lớn chưa từng xảy ra ở vùng đất này.
Ngay lập tức, bệnh viện báo cáo lên Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia. Hội đồng xác định chết não được kích hoạt với đầy đủ quy trình pháp lý, trong khi các bác sĩ Hồi sức dồn toàn lực để giữ tạng hoạt động ổn định. Gần như song song, các nhóm chuyên gia từ Bệnh viện Chợ Rẫy (Tp.HCM), Trung ương Quân đội 108 và Bệnh viện Nhi Trung ương được điều động về Cần Thơ.
Một cuộc hội chẩn mở rộng kéo dài hàng giờ, thống nhất thời điểm phẫu thuật lấy tạng vào 10 giờ ngày 13/11. Hơn 40 chuyên gia và nhân viên y tế từ bốn bệnh viện lớn phối hợp thành một ê-kíp liên viện – quy mô hiếm thấy tại ĐBSCL. Quy trình lấy tạng được triển khai theo chuẩn quốc tế, chính xác đến từng phút: lấy tim, gan, hai thận, sau đó giác mạc.
5 đơn vị tạng được lấy thành công, mở ra hành trình sinh tử kéo dài hơn 24 giờ tiếp theo – nơi mỗi phút đều quyết định sự sống của bệnh nhân đang chờ ghép.
Cuộc chuyển vận 2.000 km và dấu ấn y tế chưa từng có
Khi tạng được đưa ra khỏi phòng mổ, cuộc chạy đua mới thực sự bắt đầu. Các đội vận chuyển lập tức nhận tạng, phân chia theo tuyến ghép và kích hoạt lộ trình di chuyển.
Xe cấp cứu phóng đi trong đêm dưới sự hỗ trợ mở đường của cảnh sát giao thông Cần Thơ. Mọi thứ được tính bằng giây, bởi tim và gan phải đến bàn mổ trong “giờ vàng”.
Xe cứu thương bệnh viện với sự hỗ trợ xe dẫn đoàn của CSGT Công an Tp.Cần Thơ chuyển các tạng ra sân bay quốc tế Cần Thơ.
Quả tim cùng phần gan đầu tiên được chuyển thẳng ra Hà Nội bằng chuyến bay khẩn cấp của Vietnam Airlines. Chặng bay dài hơn 2.000km trở thành mắt xích quan trọng của toàn bộ chiến dịch. Ở đầu kia đất nước, các ê-kíp phẫu thuật tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã sẵn sàng, liên tục cập nhật từng mốc thời gian để đảm bảo đồng bộ quy trình ghép.
Phần gan thứ hai được điều phối đến Bệnh viện Nhi Trung ương để ghép cho một bệnh nhi đang trong tình trạng nguy kịch. Giác mạc được chuyển cho Bệnh viện Chợ Rẫy. Riêng hai quả thận được giữ lại Cần Thơ để thực hiện ghép ngay trong ngày.
Tại Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ, 2 ca ghép thận được tiến hành song song. Đây là ca ghép thứ 15 và 16 của bệnh viện kể từ tháng 4/2024, nhưng lần đầu tiên nguồn tạng đến từ người hiến chết não – một bước tiến vượt bậc về kỹ thuật, đánh dấu khả năng bệnh viện làm chủ quy trình phức tạp vốn chỉ triển khai ở các trung tâm lớn.
Đến thời điểm công bố, tình trạng sức khỏe của cả năm bệnh nhân ghép tạng đều ổn định và chuyển biến tích cực; giác mạc trong giai đoạn chuẩn bị ghép. Những phần cơ thể của anh P. đang tiếp tục sống, tiếp tục đập, tiếp tục thở trong cơ thể năm con người khác – một sự hồi sinh không thể định giá.
Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ đã hỗ trợ chu toàn hậu sự, đưa tro cốt anh P. về Sóc Trăng. Lãnh đạo bệnh viện gửi lời tri ân sâu sắc đến gia đình người hiến, những người đã biến mất mát thành phép màu cứu sống.
Tập thể nhân viên y tế tri ân người hiến tạng trước khi thực hiện phẫu thuật lấy tạng.
BS.CKII Phạm Thanh Phong, Phó Giám đốc chuyên môn Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ khẳng định, thành công của chiến dịch này là cột mốc lịch sử của y tế ĐBSCL. Không chỉ cứu người, ca hiến – ghép tạng lần đầu từ người chết não còn minh chứng cho năng lực sẵn sàng bước lên các kỹ thuật cao hơn như ghép gan và ghép tim ngay tại Cần Thơ thời gian tới.
Bệnh viện cũng ghi nhận sự phối hợp nhịp nhàng của Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia, Vietnam Airlines, các đơn vị chuyên môn và lực lượng chức năng. Không có sự kết nối liên tục ấy, sẽ không thể có cuộc chạy đua tốc độ, chính xác và nhân văn đến vậy.
Thanh Lâm
