Sở Y tế Phú Yên cũng đang xem xét lại toàn bộ quy trình làm việc, lãnh đạo và các bộ phận liên quan tại Trung tâm Y tế dự phòng Tuy Hòa; yêu cầu kiểm điểm và tạm đình chỉ công việc đối với bà Nguyễn Thị Khánh - phó Khoa kiểm soát dịch bệnh, người trực tiếp tiêm vaccin hết hạn; chỉ đạo Trung tâm Y tế dự phòng Phú Yên thành lập đoàn kiểm tra toàn bộ các lô hàng vaccin hiện có tại 9 trung tâm y tế cấp huyện của Phú Yên.

Theo bác sĩ Nhân - giám đốc Sở Y tế Phú Yên, cán bộ chuyên môn đã làm sai trách nhiệm khi không kiểm tra hạn sử dụng của vaccin trước khi tiêm phòng cho khách hàng; yêu cầu Trung tâm Y tế dự phòng Tuy Hòa trả lại tiền mua vaccin cho gia đình học sinh Phan Tấn Thạnh và công khai xin lỗi gia đình, tổ chức thăm hỏi, theo dõi tình trạng sức khỏe bệnh nhân để có biện pháp xử lý kịp thời. Liên quan vụ việc, Trung tâm Y tế dự phòng Tuy Hòa cho hay, đã có 48 người bị tiêm văcxin hết hạn sử dụng…

Cùng ngày, ông Phan Văn Ngọc (ở phường 5, TP.Tuy Hòa) - cha học sinh Phan Tấn Thạnh cho biết gia đình ông vẫn chưa nhận được sự thăm hỏi, trợ giúp nào từ phía những người có trách nhiệm.

GS-TSKH Nguyễn Văn Mẫn - nguyên giám đốc Trung tâm Nghiên cứu sản xuất vaccin và Sinh phẩm y tế (Bộ Y tế) cho biết: “Nếu sử dụng vaccin quá hạn tiêm cho trẻ thì tỷ lệ kháng nguyên trong văcxin giảm, hiệu quả kém. Cần phải theo dõi sức khỏe của trẻ, nếu có hiện tượng gì lạ thì cần phải có can thiệp kịp thời”. TS Nguyễn Văn Bình - Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) khẳng định, việc tiêm vaccin hết hạn cho trẻ là sai. Hiện Cục đã yêu cầu Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Phú Yên báo cáo về toàn bộ sự việc nói trên.

Văcxin hết hạn sử dụng có thể gây biến chứng khi tiêm

Theo các chuyên dịch tễ, văcxin hết hạn dùng có thể gây biến chứng cho người tiêm vì thành phần của thuốc có thể thay đổi.

BS Nguyễn Ngọc Anh Tuấn, trưởng phòng Khám - Tiêm phòng Viện Pasteur TP HCM cho biết, nguyên tắc là văcxin cũng như các loại thuốc nên dùng trong hạn sử dụng, bởi vì người ta ước tính sau khi hết hạn sử dụng một số thành phần trong văcxin và thuốc có thể biến chất.

Văcxin hết hạn có thể gây hại cho người tiêm. Ảnh minh họa

Theo đó, thành phần văcxin biến chất gây ra hai tác dụng. Thứ nhất là tác dụng chính của thuốc tức tác dụng để bảo vệ và phòng ngừa sẽ không còn đủ. Thứ hai, đôi khi những thành phần trong thuốc có thể biến đổi thành những chất khác có tác dụng gây hại cho cơ thể.

Nếu trót tiêm văcxin quá hạn thì nguyên tắc bắt buộc là phải theo dõi, đánh giá hiệu quả và tác dụng của văcxin này như thế nào. Tùy theo loại có thể theo dõi đánh giá được hiệu quả và tác dụng, một số văcxin chưa thể làm được kháng thể.

Với Trivivac ngừa sởi, quai bị, rubella - loại văcxin cháu bé ở Phú Yên tiêm và phát hiện hết hạn sử dụng - hiện tại Việt Nam có thể làm được các xét nghiệm nhưng khá tốn kém. Việc xét nghiệm có thể đánh giá hiệu giá kháng thể sinh ra như thế nào, căn cứ vào kết quả mới quyết định tiếp sẽ xử trí ra sao. "Trong trường hợp tiêm mà văcxin không đủ khả năng phòng bệnh thì phải tiêm lại", bác sĩ Tuấn nói.

Trong khi đó, giáo sư - tiến sĩ khoa học Nguyễn Văn Mẫn, nghiên cứu viên cao cấp Trung tâm nghiên cứu và sản xuất văcxin sinh phẩm y tế, Bộ Y tế cho biết, về nguyên tắc tiêu chuẩn của văcxin có tính đến thời gian có giá trị gây miễn dịch cho người đối với văcxin đó, được quy định bởi ngày cuối cùng, năm cuối cùng văcxin đó không còn giá trị nữa.

Cũng theo giáo sư, tiêm văcxin quá hạn không tạo được miễn dịch vì bản chất chất kháng nguyên đến lúc đó không còn đủ tiêu chuẩn để gây miễn dịch nữa. Còn những tác hại khác có thể có thì do điều kiện bảo quản, chất lượng văcxin..

Phú Sang (t/h)