Cách thức Mỹ cân bằng chính sách “Một Trung Quốc” trong lịch sử

Cách thức Mỹ cân bằng chính sách “Một Trung Quốc” trong lịch sử

Thứ 6, 17/02/2017 | 19:52
0
Mỹ đã rất tế nhị khi luôn cân bằng chính sách "Một Trung Quốc" trong những thập niên qua cho đến khi Tổng thống Donald Trump đe dọa quy tắc này.

Chính sách “Một Trung Quốc” là nguyên tắc chỉ có một nhà nước Trung Quốc duy nhất, trong đó Trung Quốc đại lục, Hong Kong, Macau và Đài Loan tất cả đều thuộc về Trung Quốc. Việc chấp nhận hay từ chối nguyên tắc này là một nhân tố quan trọng trong quan hệ với nước Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa.

Tiêu điểm - Cách thức Mỹ cân bằng chính sách “Một Trung Quốc” trong lịch sử

Mỹ đã rất tế nhị khi luôn cân bằng chính sách "Một Trung Quốc" trong những thập niên qua.

Chính sách “Một Trung Quốc” được thực hiện khá cứng rắn, trong đó Trung Quốc đồng nghĩa với Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa yêu cầu tất cả các quốc gia muốn thiết lập quan hệ ngoại giao với mình phải công nhận chính sách này và không được duy trì quan hệ ngoại giao cấp nhà nước với Đài Loan (tự nhận là Trung Hoa dân quốc).

Việc công nhận chỉ có “Một Trung Quốc” cũng là một điều kiện tiên quyết mà Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa đặt ra trong khi đàm phán với chính quyền Đài Loan. 

Về cơ bản chính sách “Một Trung Quốc”: là sự công nhận trên phương diện ngoại giao quan điểm của Trung Quốc rằng chỉ có duy nhất một quốc gia Trung Quốc, còn Đài Loan là một phần của Trung Quốc.

Theo chính sách này, ngay cả Mỹ cũng không ngoại lệ khi có quan hệ chính thức với Trung Quốc thay vì có quan hệ với Đài Loan, nơi mà Trung Quốc luôn coi là một tỉnh ly khai và rồi sẽ có một ngày trở về với Trung Hoa đại lục.

Chính sách thừa nhận quan điểm “Một Trung Quốc” không những là nền tảng then chốt trong quan hệ Trung - Mỹ mà còn là nền tảng cho việc hoạch định đường lối chính sách ngoại giao của Mỹ đối với Trung Quốc. Mặc dù vậy, Washington vẫn duy trì một mối quan hệ không chính thức nhưng gắn bó với Đài Loan, gồm cả việc tiếp tục bán vũ khí cho Đài Bắc.

Chính sách này có từ năm 1949, vào lúc cuộc nội chiến ở Trung Quốc kết thúc. Quốc dân đảng thất bại, chạy về Đài Loan và lập chính phủ riêng, trong khi nhà nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tại đại lục cũng được thành lập mà sau này được quốc tế công nhận rộng rãi.

Kể từ đó đến nay, Trung Quốc vẫn nhất quán theo đuổi vấn đề chủ quyền đối với Đài Loan và tuyên bố sẵn sàng dùng vũ lực nếu Đài Loan tuyên bố độc lập một cách chính thức. Tuy nhiên, trong những năm gần đây Trung Quốc cũng duy trì chính sách ngoại giao mềm dẻo hơn với hòn đảo này.

Lúc đầu, chính phủ nhiều nước bao gồm cả Mỹ đều công nhận sự  tồn tại của Đài Loan. Nhưng về sau, làn gió ngoại giao đã đổi hướng khi Trung Quốc và Mỹ cùng có nhu cầu phát triển quan hệ với nhau trong những năm đầu thập niên 1970. Đi theo xu hướng trên, nhiều nước cũng bắt đầu cắt đứt quan hệ với Đài Bắc để lập quan hệ với Bắc Kinh.

Sau nhiều năm có quan hệ nồng ấm hơn, Mỹ chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao với Bắc Kinh vào năm 1979 dưới thời Tổng thống Jimmy Carter. Điều này đồng nghĩa với việc Washington phải cắt đứt quan hệ với Đài Loan và đóng cửa đại sứ quán tại Đài Bắc.

Cùng năm, Quốc hội Mỹ cũng thông qua Luật Quan hệ với Đài Loan (Taiwan Relations Act), theo đó vẫn đảm bảo giành sự ủng hộ nhất định cho hòn đảo này. Về cơ bản, điều luật quy định Mỹ phải giúp Đài Loan tự vệ - điều lý giải cho lý do Mỹ tiếp tục bán vũ khí cho Đài Loan cho đến tận ngày nay.

Mỹ tiếp tục duy trì sự hiện diện không chính thức ở Đài Bắc thông qua Viện Mỹ ở Đài Loan, một cơ sở tư nhân qua đó Mỹ thực hiện các hoạt động ngoại giao.

Sau nhiều năm, Mỹ vẫn là đồng minh an ninh quan trọng nhất của Đài Loan. Tuy nhiên đa số các nước trên thế giới, thậm chí cả Liên Hợp Quốc, không công nhận Đài Loan là một nước độc lập.

Về phía Mỹ, nước này hưởng lợi từ mối quan hệ chính thức với Trung Quốc - đối tác cho vay và thương mại lớn nhất của mình trong khi vẫn lặng lẽ tiếp tục ủng hộ Đài Loan.

Chính sách “Một Trung Quốc” là một động thái cân bằng rất tế nhị mà Mỹ đã luôn duy trì những thập niên qua, cho đến khi Tổng thống Donald Trump khiến phía Bắc Kinh “sửng sốt” với cuộc điện đàm với nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn hồi tháng 12/2016.

Quốc Vinh

Cùng tác giả

Các nước trên thế giới áp dụng EPR ra sao?

Chủ nhật, 26/09/2021 | 06:00
Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) được áp dụng thành công từ cuối những năm 1980 tại các quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc, Pháp, Đức...

Vì sao các thương hiệu lớn đổ xô đi sản xuất... tiếng cười?

Thứ 3, 29/06/2021 | 16:22
Hài độc thoại trở thành phương thức quảng cáo mới để các công ty như JD.com, Meituan, Alibaba thu hút người tiêu dùng thế hệ Z.

Vụ chặn tàu khu trục: "Gậy nhỏ" của Anh khó đấu "chiến ý lớn" của Nga?

Chủ nhật, 27/06/2021 | 10:00
Hành động mạo hiểm của tàu HMS Defender với Nga được cho là đã có tính toán từ trước, nhưng cách tiếp cận của Anh bị coi là “miệng to nhưng gậy nhỏ”.

Thả bom chặn tàu khu trục: Nga "rắn" là có ý đồ, Anh hành động kỳ lạ?

Thứ 7, 26/06/2021 | 10:00
Nga đã hành động "rắn" hơn mức cần thiết khi tuyên bố thả bom chặn tàu khu trục Anh nhưng hành trình "nhạy cảm" của tàu HMS Defender cũng được cho là mạo hiểm.

Xe ô tô điện Mitsubishi giá chỉ 400 triệu đồng sắp đổ bộ thị trường Đông Nam Á

Thứ 6, 25/06/2021 | 16:39
Dựa vào những chính sách trợ giá và tối ưu chi phí sản xuất, Mitsubishi sẽ ra mắt mẫu xe điện cỡ nhỏ có giá khoảng 18.000 USD ở Đông Nam Á vào năm 2023.
Cùng chuyên mục

Hàng nghìn người thiệt mạng vì mưa lũ, Pakistan cầu cứu thế giới

Chủ nhật, 28/08/2022 | 17:28
Lũ quét do mưa gió mùa lớn gây ra trên phần lớn Pakistan đã khiến hàng nghìn người thiệt mạng, khoảng 1500 người bị thương và phải di dời.

Tình báo Anh: Nga sắp “mất nhuệ khí”, Ukraine sẽ "lật ngược tình thế"?

Thứ 6, 22/07/2022 | 19:00
Lãnh đạo Tình báo Anh nhận định, Nga sẽ ngày càng gặp khó khăn trong việc bổ sung nhân lực vài tuần tới và điều đó sẽ tạo cơ hội cho người Ukraine phản công.

Mục tiêu của Nga không dừng lại ở miền Đông Ukraine?

Thứ 5, 21/07/2022 | 15:47
Giới chức Nga tuyên bố, các mục tiêu quân sự của Nga ở Ukraine hiện đã vượt ra ngoài khu vực Donbass ở miền Đông và xác nhận các cuộc đàm phán đã đóng băng.

Ukraine tuyên bố quyết tâm “phải thắng Nga trước mùa Đông”

Thứ 4, 20/07/2022 | 16:00
Giới chức Ukraine mới đây tuyên bố, nước này phải thắng Nga trước mùa Đông để ngăn Moscow giành được lợi thế lâu dài.

Nga - Ukraine “đấu khẩu” căng thẳng, hòa đàm liệu có “chết yểu”?

Thứ 3, 19/07/2022 | 19:00
Giới chức Nga-Ukraine liên tục cáo buộc lẫn nhau gây cản trở cho cuộc đàm phán hòa bình nhằm tìm kiếm giải pháp chấm dứt xung đột, trong bối cảnh chiến sự vẫn chưa c
     
Nổi bật trong ngày

Nơi đáng sợ nhất hành tinh, hơn cả tam giác quỷ Bermuda

Thứ 6, 29/03/2024 | 11:01
Gây nên hàng loạt vụ mất tích của hàng chục nghìn người mà không để lại dấu vết nào,  Alaska còn bí ẩn và đáng sợ hơn tam giác quỷ Bermuda. 

Vụ tai nạn tại Nam Phi: Chỉ duy nhất bé gái 8 tuổi sống sót

Thứ 6, 29/03/2024 | 11:36
Vụ tai nạn xe buýt nghiêm trọng khiến 45/46 người thiệt mạng tại Nam Phi. Người sống sót duy nhất là một đứa trẻ 8 tuổi.

Giải xổ số độc đắc 28.000 tỷ đồng đã có chủ

Thứ 6, 29/03/2024 | 07:00
Giải độc đắc Mega Millions đã công bố chủ nhân chiếc vé trúng thưởng trong kỳ quay số trị giá 1,13 tỷ USD sau 30 lượt quay trước đó mà không tìm ra người chiến thắng

Khoảnh khắc tên lửa dẫn đường Nga tấn công, hệ thống P-18 của Ukraine nổ tung, bốc cháy dữ dội

Thứ 5, 28/03/2024 | 13:55
Hai video vừa được công khai cho thấy, tên lửa Nga tấn công chính xác, hai hệ thống radar giám sát trên không và cảnh báo sớm P-18 của Ukraine nổ tung.

Sau trận chiến kéo dài, Nga vào Krasnoe, Ukraine nỗ lực phản công

Thứ 5, 28/03/2024 | 09:55
Lá cờ của Lực lượng Dù Nga đã được treo ở thị trấn Krasnoe, phía tây nam Artyomovsk.