Tờ The Wall Street Journal bình luận, ảnh hưởng chính trị của vụ Trung Quốc thu giữ tàu lặn không người lái (UUV) của Mỹ ở Biển Đông hôm 15/12 sẽ còn tiếp tục ngay cả khi Bắc Kinh trả lại nó cho Mỹ.
Ngày 19/12, Chánh văn phòng nội các Nhật Bản đề nghị Trung Quốc giải thích cơ sở pháp lý của việc thu giữ UUV của Mỹ ở Biển Đông theo luật pháp quốc tế.
"Chúng tôi hy vọng rằng vấn đề này sẽ sớm được giải quyết, đồng thời cho rằng Trung Quốc cần phải giải thích rõ ràng về căn cứ thu giữ thiết bị lặn Mỹ theo luật pháp quốc tế", ông Suga nói trong một cuộc họp báo.
Còn theo tờ Philippines Daily Inquirer, một nhóm nghị sĩ của Philippines ủng hộ ông Rodrigo Duterte ngày 18/12 đã kêu gọi chính phủ phản đối ngoại giao với Trung Quốc và Mỹ vì "xâm nhập" vùng đặc quyền kinh tế của Philippines.
Ảnh hưởng chính trị của vụ Trung Quốc thu giữ tàu lặn không người lái (UUV) của Mỹ ở Biển Đông hôm 15/12 sẽ còn tiếp tục ngay cả khi Bắc Kinh trả lại nó cho Mỹ.
“Tàu thăm dò của hải quân Mỹ đã bị phát hiện hoạt động trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines, nơi Philippines có quyền chủ quyền. Trong khi Mỹ có quyền tự do hàng hải trong vùng đặc quyền kinh tế của các nước khác, hành vi đó phải được thực hiện với sự quan tâm thích đáng đến lợi ích của các nước khác, hạ nghị sĩ Harry Roque khẳng định.
Ông Harry Roque cũng nói rằng Mỹ “không nên tiến hành thăm dò trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines, và tàu Trung Quốc thu giữ thiết bị lặn không người lái của Mỹ cũng là điều đáng ngờ”.
Nhưng chuyên gia an ninh hàng hải, từ Đại học Luật Philippines, Tiến sĩ Jay Batongbacal thì cho rằng: "Chúng ta không thể yêu cầu họ rời khỏi đó. Chúng ta cũng không thể yêu cầu một lời giải thích vì theo Unclos (Công ước Liên hợp quốc về luật biển), có tự do hàng hải trong khu vực này. Những hành động của Mỹ và Trung Quốc không thuộc thẩm quyền của Philippines".
Còn với Mỹ, ngay sau sự việc Trung Quốc thu giữ UUV của Mỹ ở Biển Đông hôm 15/12, Mỹ đã nghiêm khắc lên tiếng và yêu cầu phía Trung Quốc trao trả. “UUV là của chúng tôi. Trên đó rõ ràng có dấu hiệu của chúng tôi và chúng tôi sẽ lấy lại. Chúng tôi không muốn việc này xảy ra lần nữa”, người phát ngôn Lầu Năm Góc, Jeff Davis tuyên bố.
Còn Tổng thống đắc cử Mỹ, ông Donald Trump đã có phản ứng rất mạnh mẽ. Ông chỉ trích Trung Quốc rất mạnh mẽ về vụ việc này.
Ông Donald Trump chỉ trích Trung Quốc rất mạnh mẽ về việc Trung Quốc thu giữ tàu lặn của Mỹ.
Ông viết trên tài khoản Twitter của mình rằng: “Trung Quốc đánh cắp tàu lặn khảo sát không người lái của Hải quân Mỹ ở vùng biển quốc tế, kéo nó lên mặt nước và đưa về Trung Quốc trong một hành động chưa từng có”.
Và sau đó, cả khi Trung Quốc chính thức thông báo sẽ trả lại chiếc tàu lặn không người lái thu giữ ở Biển Đông cho Mỹ, ông Trump dường như vẫn chưa nguôi cơn giận. Ông nói rằng Mỹ không nên nhận lại, cứ để Trung Quốc giữ nó.
"Chúng ta nên nói với Trung Quốc rằng, chúng tôi không cần chiếc tàu lặn tự hành bị họ lấy trộm được trả lại, hãy để họ giữ nó", ông Trump viết trên Twitter.
Theo giới chức Mỹ, UUV sử dụng công nghệ thương mại có sẵn và giá bán khoảng 150.000 USD. Tuy nhiên, Mỹ vẫn coi vụ việc là nghiêm trọng do Trung Quốc đã lấy tài sản quân sự Mỹ.
Thượng nghị sĩ John McCain, chủ tịch Uỷ ban quân vụ Thượng viện Mỹ khẳng định việc Trung Quốc thu giữ UUV của Mỹ là “sự vi phạm trắng trợn” luật biển. “Trung Quốc không có quyền chiếm giữ thiết bị này. Và Mỹ không được chấp nhận những hành động xúc phạm này”, ông McCain cho biết.
Đào Vũ
