Mấy ngày qua, dư luận đang đặc biệt quan tâm đến vụ việc 39 thi thể trong container được phát hiện tại Anh nghi có người Việt Nam quê ở Nghệ An, Hà Tĩnh. Phía Việt Nam đang phối hợp với các cơ quan chức năng của Anh để chắp nối các thông tin nhằm xác định nhân thân mỗi trường hợp. Tuy nhiên, kết quả cuối cùng vẫn phải chờ công bố chính thức từ phía cơ quan có thẩm quyền của Anh.
Dù vậy, nhìn nhận dưới góc độ chung, dư luận vẫn cho rằng, đã đến lúc phải cảnh báo, siết chặt quản lý để ngăn ngừa hoạt động đưa người dân ra nước ngoài lao động bất hợp pháp, tránh những hệ lụy có thể xảy ra.
Xung quanh câu chuyện này, PV báo Người Đưa Tin đã có cuộc trao đổi với ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương, Ủy viên Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội để lắng nghe quan điểm.
Thưa Đại biểu, ông nhìn nhận như thế nào về thực trạng đưa người dân xuất cảnh trái phép ra nước ngoài làm thuê?
ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương: Thực trạng này không phải bây giờ mới xảy ra mà trong nhiều năm qua đã từng có những trường hợp đưa người dân xuất cảnh trái phép ra nước ngoài làm thuê.
Mặc dù chủ trương của Đảng, Chính phủ, của bộ LĐ-TB&XH và rất nhiều cơ quan ban ngành là tập trung phát hiện, xử lý, nhưng mà trên thực tế ở một số nơi, tình trạng người dân xuất cảnh phi hợp pháp ra nước ngoài vẫn còn xảy ra.
Điều này đã gây ảnh hưởng đến quan hệ giữa Việt Nam và các nước. Ngoài ra, nhiều gia đình đã bị các đối tượng lợi dụng để lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Cũng có nhiều trường hợp đã bị lực lượng chức năng nước sở tại phát hiện, bắt giữ và trả về nước, như vậy, nhiều gia đình sẽ thiệt hại về kinh tế do trước đó đã đóng một khoản tiền lớn cho các đối tượng.
ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương.
Theo ông, đâu là nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên vẫn còn diễn ra?
ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương: Thứ nhất, những trường hợp xuất cảnh trái phép ra nước ngoài làm thuê đa phần là những người có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, thiếu công ăn việc làm, họ muốn có thu nhập cao, đem lại lợi nhận lớn, cho nên đã liều “đi”.
Thứ hai, một số đối tượng, một số doanh nghiệp đã thực hiện hành vi gian lận trong việc xuất cảnh và cũng đã có những trường hợp trót lọt. Chính vì thế, nhiều người có niềm tin vào những trường đã đi được và mong muốn mình cũng được sang nước ngoài để làm thuê.
Thứ ba, các cơ quan quản lý nhà nước đã vào cuộc nhưng chưa thực sự kiểm soát chặt chẽ nên vẫn còn kẽ hở để các đối tượng thực hiện đưa người dân xuất cảnh trái phép ra nước ngoài. Trong đó, có việc gian lận về hồ sơ, giấy tờ, thậm chí làm hộ chiếu giả…
Thứ tư, một số người có anh em, người thân đang sinh sống ở các nước, họ có cơ sở và trao đổi với nhau, thông tin với nhau để ai sang thì người bên kia sẽ bảo lãnh cho, nhưng thực tế vẫn có những trường hợp không thực hiện đúng quy định.
Thứ năm, có một số đối tượng trong cơ quan nhà nước đã lợi dụng quyền hạn của mình, tạo cơ hội cho một số cá nhân xuất cảnh trái phép khi đi thăm quan, du lịch.
Đại biểu có cảnh báo gì về các rủi ro đối với những trường hợp xuất cảnh trái phép ra nước ngoài?
ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương: Nhiều người dân do không hiểu hết được sự nguy hiểm, tác hại của việc xuất cảnh trái phép nên dễ bị các đối tượng xấu lừa. Những năm gần đây, rất nhiều trường hợp người dân ra nước ngoài làm thuê theo con đường bất hợp pháp đã bị mất tiền oan, thậm chí bị đánh đập, mất mạng...
Những trường hợp nhập cảnh trái phép vào nước khác, không có giấy tờ hợp lệ, để trốn tránh cơ quan chức năng nước sở tại, họ phải sống chui lủi rất khổ sở. Thậm chí, người lao động bất hợp pháp còn bị phân biệt đối xử, bị trừ tiền lương cho các đối tượng môi giới.
Do nhập cảnh trái phép nên họ không được ký hợp đồng lao động, không đóng bảo hiểm nên khi bị ốm đau, tai nạn sẽ không được thăm khám, không được bảo vệ. Khi tai nạn xảy ra sẽ không được bồi thường. Nếu bị cơ quan chức năng nước sở tại bắt thì những người này sẽ bị thu tài sản…
Vậy, theo ông cần có biện pháp gì để ngăn chặn tình trạng người dân xuất cảnh trái phép ra nước ngoài làm thuê và xử lý như thế nào đối với những trường hợp vi phạm?
ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương: Đề nghị tất cả các cơ quan thông tấn báo chí phải tăng cường tuyên truyền, thông tin về những trường hợp đã bị phát hiện và xử lý để cho người dân biết, đề cao cảnh giác và phòng tránh.
Các cơ quan chức năng cần quyết liệt, tăng cường hơn nữa công tác quản lý để người dân được xuất cảnh lao động theo con đường chính thống, an toàn. Phải coi trọng tuyên truyền pháp luật về lĩnh vực này đến người dân để họ hiểu và thực hiện đúng quy định.
Ngoài ra, chính quyền các cấp phải tích cực xem xét, điều tra, phát hiện các vụ việc đưa công dân Việt Nam xuất cảnh trái phép ra nước ngoài, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Những trường hợp cần thiết thì phải truy tố để răn đe, giáo dục, cảnh báo chung.
Phải tuyên truyền để người dân hiểu, với những sai phạm trên không chỉ ảnh hưởng đến danh dự cá nhân, ảnh hưởng đến kinh tế của gia đình mà còn ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa Việt Nam và các nước.
Trân trọng cảm ơn Đại biểu!
