Tuổi nhỏ với những sáng chế độc đáo
Sinh ra trong gia đình đông con có năm anh em, bố mẹ làm nông nghiệp tại xã Hưng Đạo (Hưng Nguyên, Nghệ An), từ nhỏ, Tuyển đã nổi tiếng về những khả năng sáng tạo và làm các mô hình khoa học. Năm học lớp 9, Tuyển sáng chế ra máy cẩu. Tuy chỉ là một robot đồ chơi, cẩu được 3 viên gạch nhưng Tuyển đã làm cho mọi người kinh ngạc về tài năng sáng chế của mình.
Tuyển còn nhớ kỷ niệm, vì quá đam mê, muốn khám phá nên có lần đã liều lĩnh tháo cái đầu video mới mua của bố ra xem nó hoạt động như thế nào. Tuy nhiên, vì là lần đầu tiên được xem cấu tạo của cái đầu đĩa nên khi lắp vào không được và cuối cùng là phá hỏng hoàn toàn. Tất nhiên, sau đó cậu bị bố mắng cho một trận té tát. Nhưng chính những lần thất bại đã giúp Tuyển có nhiều kinh nghiệm và kiến thức.
Mê làm mô hình là thế nhưng Tuyển không quên nhiệm vụ học tập. 12 năm liền Tuyển là học sinh giỏi của trường, cho đến khi học cao đẳng cũng liên tiếp giành học bổng. Càng ngạc nhiên hơn khi chàng sinh viên trường cao đẳng kỹ thuật này vốn nhiều năm liền là học sinh giỏi môn văn cấp huyện.
"Mình là người rất yêu văn học nhưng vì đam mê về kỹ thuật công nghệ nên mình quyết định thi vào trường cao đẳng kỹ thuật Việt - Hàn", Tuyển chia sẻ.
Bước vào cấp 3, Tuyển vẫn chịu khó mày mò, nghĩ ra những ý tưởng hay đợi khi có dịp để trổ tài. Hè năm lớp 11, Tuyển và một người bạn nữa tham gia cuộc thi với sản phẩm xe cứu hỏa đa chức năng. Sản phẩm của Tuyển đạt giải 3 toàn quốc về mô hình hay và sáng tạo.
Nguyễn Xuân Tuyển nhận bằng khen tại lễ trao giải Gương mặt trẻ tiêu biểu năm 2009 do tỉnh Nghệ An tổ chức
Xe cứu hỏa đa chức năng của Tuyển cũng giống như xe cứu hỏa của đội PCCC, nhưng bổ sung thêm bộ phận mũi khoan nơi đầu vòi phun nước nhằm có thể khoan được những vật cản mà vòi không phun nước vào được. Xe cũng được trang bị thêm cần gạt chướng ngại vật lắp ở trước mui xe để gạt bỏ những thứ vướng mắc trên đường, dọn đường cho xe di chuyển. Ngoài ra vòi phun nước cũng dài hơn, có thể đưa nước vào tận nơi xảy ra cháy.
Cũng trong cuộc thi này Tuyển còn tham gia hai sản phẩm riêng của em. Đó là chiếc máy dò tìm và thu gom bơm kim tiêm và máy thổi bong bóng bọt xà phòng (sản phẩm đồ chơi). Sản phẩm cũng đoạt giải khuyến khích.
Sang lớp 12, Tuyển tham gia cuộc thi sáng tạo khoa học dành cho thanh thiếu niên toàn quốc. Trong cuộc thi này, Tuyển tham gia ba sản phẩm và đoạt giải cả ba.
Sản phẩm thứ nhất là chiếc guồng vớt rác trên sông. ý tưởng này xuất phát từ việc Tuyển quan sát thấy các dòng sông ở quê mình người dân thường vứt rác xuống sông trôi lềnh bềnh làm ô nhiễm môi trường. Một lần Tuyển xem ti vi thấy người ta chèo xuồng vớt rác bằng cái vợt rất thủ công. "Em nghĩ làm như thế thì lâu và tốn công sức, thế là em tìm vật liệu chế tạo ra chiếc guồng vớt rác trên sông", Tuyển tâm sự.
Sản phẩm thứ 2 và thứ 3 đoạt giải 3 đó là máy thái chuối và chiếc gối báo thức thông minh. Máy thái chuối được chế tạo từ sắt, gắn vào một động cơ điện rất hữu ích cho bà con nhà nông việc trong phát triển chăn nuôi. Còn chiếc gối thông minh được Tuyển thiết kế như sau: "Em lấy chiếc gối rồi lót vào đó một thanh cao su dẻo. Trên đầu gối gắn một đồng hồ báo thức. Sau đó em lấy con Chip rung của điện thoại thay cho chuông đồng hồ. Con chip này được đặt trên thanh cao su. Khi đến giờ báo thức thì gối sẽ rung làm cho người ta tỉnh giấc”. Cũng theo Tuyển thì chỉ cần hai giây là phải tỉnh dậy ngay.
Sau đó, Tuyển tham gia tiếp cuộc thi sáng tạo khoa học của báo Hoa học trò với sản phẩm máy lau bảng hút bụi phấn. Máy được làm từ hộp bút, bên trong hộp có hai động cơ 1, 5V và một cánh quạt, trên đầu hộp gắn miếng mút dùng để lau bảng. Khi ta lau chùi thì cánh quạt sẽ hút bụi vào trong hộp. Sản phẩm của Tuyển đã đoạt giải khuyến khích.
Mơ ước trở thành nhà khoa học cho nông dân
Để theo đuổi ước mơ của mình, Tuyển nộp hồ sơ vào trường cao đẳng Việt – Hàn. Tuyển được tuyển thẳng và năm nào cũng được học bổng của trường. Tuyển còn là đội trưởng đội rôbôt của trường tham gia cuộc thi rôbôt năm 2009 tại Đà Nẵng.
Cũng trong năm này, nhà trường phát động phong trào nghiên cứu khoa học cho toàn thể cán bộ, giáo viên, học sinh, sinh viên trong trường. Nhận thấy đây là một cơ hội tốt để mình sáng tạo nên Tuyển đã đăng ký tham gia với sản phẩm máy cắt cỏ. Điểm ưu việt nhất của chiếc máy này là cắt được trên diện tích rộng cho nên hiệu suất cao, cấu tạo đơn giản, dễ sử dụng, thích hợp cho việc cắt những bãi cỏ rộng như: sân vận động, khuôn viên. Sau khi sản phẩm hoàn thành nhà trường cho sử dụng ngay.
Nguyễn Xuân Tuyển đang thử nghiệm máy cắt cỏ vừa sáng chế
Thầy Nguyễn Văn Vị - giảng viên, chủ nhiệm lớp của Tuyển cho biết: "So với máy cắt cỏ cầm tay, máy cắt cỏ của em Tuyển hiệu quả hơn nhiều và phù hợp với địa hình rộng. Hiện nhà trường đang cho sử dụng máy cắt cỏ của em Tuyển nhằm tiết kiệm được một số tiền lớn vì không phải mua máy cắt cỏ bằng tay và thuê nhiều nhân công nữa. Đây là một sáng chế mang tính thực tiễn cao".
Ngoài ra, Tuyển còn tham gia hội chợ công nghệ và thiết bị thủ đô 2010, Teachmart Hanoi 2010 tại trung tâm triển lãm quốc tế I.C.E với mô hình "Biến nước thải thành điện năng" và đạt giải cao. Ưu điểm của mô hình này một khi được áp dụng vào thực tiễn sẽ giải quyết được ba vấn đề chính: Xử lý được nguồn nước thải sinh hoạt trước khi xả thải (vì trước khi cho vào trong bể chứa thì cần phải xử lý và lắng lọc), tạo ra nguồn điện năng cung cấp trực tiếp cho khu chung và tạo ra nguồn nước áp lực cung cấp cho đài phun nước trang trí cho khuôn viên khu nhà.
"Tuy nhiên, để đầu tư cho công trình này khá tốn kém và cần nghiên cứu để hoàn thiện hơn để có thể áp dụng và thực tế", Tuyển giải thích.
Nói về những dự định của mình Tuyển cho biết: "Trong thời gian tới em sẽ cố gắng tìm ra những sáng kiến, ý tưởng mới thiết thực cho bà con nông dân, góp phần hiện đại hóa nông nghiệp nước ta". Mặc dù chưa có nhiều sáng chế thực sự gây tiếng vang nhưng định hướng của chàng sinh viên trẻ thật đáng quý.
Phú Hậu
