Chế độ ăn đang đưa 11 triệu người đến cái chết sớm mỗi năm

Chế độ ăn đang đưa 11 triệu người đến cái chết sớm mỗi năm

Thứ 3, 09/04/2019 | 11:00
0
Phân tích từ tuần san y khoa Lancet chỉ ra rằng, chế độ ăn uống hàng ngày của chúng ta là nguyên nhân tử vong lớn hơn hút thuốc và liên quan đến 1/5 cái chết trên khắp thế giới.
Sức khỏe - Chế độ ăn đang đưa 11 triệu người đến cái chết sớm mỗi năm

Theo một nghiên cứu mới được công bố, thực phẩm chúng ta ăn đang đưa 11 triệu người đến cái chết sớm mỗi năm.

Phân tích từ tuần san y khoa Lancet chỉ ra rằng, chế độ ăn uống hàng ngày của chúng ta là nguyên nhân tử vong lớn hơn hút thuốc và hiện có liên quan đến 1/5 cái chết trên khắp thế giới.

Muối - có trong bánh mỳ, nước tương hay thực phẩm chế biến sẵn - rút ngắn tuổi thọ nhiều nhất.

Các chuyên gia cho biết nghiên cứu này không phải về bệnh béo phì, mà về cách chế độ ăn uống “kém chất lượng” phá hủy tim mạch và gây ung thư.

Vậy, chế độ ăn nào cho tôi?

Nghiên cứu về bệnh tật toàn cầu (The Global Burden of Disease Study) là một trong những đánh giá có uy tín nhất về nguyên nhân tử vong do bệnh tật của người dân ở các quốc gia trên thế giới.

Phân tích mới nhất của nghiên cứu trên đã khảo sát thói quen ăn uống ở các quốc gia để xác định cách chế độ ăn uống làm giảm tuổi thọ của con người.

Cụ thể, chế độ ăn uống nguy hiểm là chế độ có:

+ Quá nhiều muối - ba triệu cái chết

+ Quá ít ngũ cốc nguyên hạt - ba triệu cái chết

+ Quá ít trái cây - hai triệu cái chết

Hàm lượng thấp các loại hạt, rau, omega-3 từ hải sản và chất xơ là những nguyên nhân gây tử vong khác.

“Chúng tôi nhận thấy chế độ ăn uống là một trong những tác nhân chính của tình trạng sức khỏe trên toàn thế giới,” giáo sư Christopher Murray, Giám đốc Viện Đo lường và Đánh giá Sức khỏe tại Đại học Washington chia sẻ với BBC.

Chế độ ăn đang giết người thế nào?

Sức khỏe - Chế độ ăn đang đưa 11 triệu người đến cái chết sớm mỗi năm (Hình 2).

Khoảng 10 triệu trong số 11 triệu ca tử vong liên quan đến chế độ ăn uống là do bệnh tim mạch và muối là nguyên nhân.

Ăn quá nhiều muối làm tăng huyết áp và do đó làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ.

Muối cũng có thể có ảnh hưởng trực tiếp đến tim và mạch máu, dẫn đến suy tim khi các cơ quan không hoạt động hiệu quả.

Ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau quả có tác dụng ngược lại - chúng giúp “bảo vệ tim mạch” và giảm nguy cơ mắc các vấn đề về tim.

Ung thư và tiểu đường tuýp 2 là nguyên nhân còn lại của những cái chết liên quan đến chế độ ăn uống.

Thế giới đã xa rời chế độ ăn uống tối ưu ra sao?

Sức khỏe - Chế độ ăn đang đưa 11 triệu người đến cái chết sớm mỗi năm (Hình 3).

Không có quốc gia nào có chế độ ăn hoàn hảo và lành mạnh hơn các nước khác, nhưng đây là cách thế giới đi chệch khỏi chế độ ăn tối ưu.

Lại là quả hạch và hạt?

Nghiên cứu cho biết, thực phẩm lành mạnh bị bỏ quên trong hầu hết các chế độ ăn trên khắp thế giới là các loại hạt.

Độc giả tò mò sẽ nhận ra các loại hạt được nhắc đến rất nhiều trong chế độ ăn uống lành mạnh công bố vào tháng 1. Chúng có thể cứu mạng, cứu cả hành tinh và nuôi sống 10 tỷ người.

Vậy tại sao chúng ta phải ăn nhiều hạt?

Sức khỏe - Chế độ ăn đang đưa 11 triệu người đến cái chết sớm mỗi năm (Hình 4).

Giáo sư Nita Forouhi, Đại học Cambridge, cho biết: “Ngộ nhận thường thấy là chúng sẽ khiến bạn béo lên, nhưng là chất béo tốt. Bên cạnh đó, hầu hết mọi người không xem chúng là thực phẩm chính thống, giá cả cũng là một vấn đề.”

Tôi tưởng thịt và đường là "kẻ xấu"?

Cuộc tranh luận trường kỳ về chất béo và đường cũng như mối liên hệ giữa thịt đỏ công nghiệp và bệnh ung thư đã thu hút dư luận mạnh mẽ những năm gần đây.

“Những thứ này có thể gây hại như ta chỉ ra, nhưng chúng là những vấn đề nhỏ hơn nhiều so với sự thiếu hụt ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, các loại hạt và lượng tiêu thụ rau,” giáo sư Murray nhận định.

Hơn nữa, nghiên cứu đã chỉ ra đồ uống có ga đang được tiêu thụ rất nhiều ở mọi nơi trên thế giới.Các nhà nghiên cứu cho rằng đã đến lúc các chiến dịch y tế chuyển từ việc nói về các chất dinh dưỡng như chất béo và đường sang thúc đẩy tiêu thụ thực phẩm lành mạnh.

Ăn độc hại mà ngon, có đáng không?

Theo các nhà nghiên cứu, chế độ ăn uống phản khoa học đang làm tuổi thọ trung bình trên thế giới giảm vài năm.

Tuy nhiên, giáo sư Murray cảnh báo đây chỉ là trung bình và cho rằng câu hỏi chúng ta nên thực sự đặt ra là: “Tôi sẽ chết những năm 50 tuổi vì một cơn đau tim? Hay tôi sẽ mắc một số bệnh ung thư liên quan đến chế độ ăn uống ở tuổi 40?”

Nước nào đang có chế độ ăn tốt?

Các nước Địa Trung Hải, đặc biệt là Pháp, Tây Ban Nha và Israel sở hữu số ca tử vong liên quan đến chế độ ăn uống thấp nhất toàn thế giới.

Các quốc gia ở phía Đông Nam, Nam và Trung Á thì ngược lại.

  • Israel có tỷ lệ tử vong liên quan đến chế độ ăn uống thấp nhất - 89 trên 100.000 người mỗi năm.
  • Uzbekistan có tỷ lệ tử vong liên quan đến chế độ ăn uống cao nhất - 892 trên 100.000 người mỗi năm.
    Sức khỏe - Chế độ ăn đang đưa 11 triệu người đến cái chết sớm mỗi năm (Hình 5).

Nhật Bản và Trung Quốc thay đổi theo những chiều hướng trái ngược, phản ánh mối quan hệ của họ với muối.

Trung Quốc tiêu thụ một lượng muối lớn trong nước tương và các loại nước sốt mặn khác - một phần quan trọng của ẩm thực bản địa. Tuy nhiên, sự phổ biến của thực phẩm chế biến sẵn đang gia tăng lượng muối vào chế độ ăn uống của họ. Trung Quốc có tỷ lệ tử vong cao nhất vì muối, hơn bất kỳ quốc gia nào.

Giáo sư Murray nói: “Nếu bạn trở lại Nhật Bản từ 30 đến 40 năm về trước, họ sẽ như Trung Quốc ngày nay với lượng tiêu thụ muối khổng lồ.”

“Muối vẫn là vấn đề số một của họ, nhưng đã giảm đáng kể, và họ có chế độ ăn giàu thực phẩm bảo vệ tim mạch như rau và trái cây.”

Sức khỏe - Chế độ ăn đang đưa 11 triệu người đến cái chết sớm mỗi năm (Hình 6).

Nước tương có hàm lượng muối cao

Chuyện ăn uống ở nước Anh?

Vương quốc Anh đứng sau các nước như Pháp, Đan Mạch và Bỉ về chế độ ăn uống lành mạnh. Vấn đề lớn nhất là thiếu ngũ cốc, trái cây, rau và các loại hạt.

Nghiên cứu của Lancet ước tính 14% số ca tử vong ở Anh có liên quan đến chế độ ăn uống, với 127/100.000 trường hợp tử vong liên quan đến chế độ ăn uống mỗi năm.

Lời khuyên nào cho chúng ta?

Giáo sư Murray nói: “Chế độ ăn tốt quan trọng dù bạn đang ở mức cân nào.”

“Điều mọi người cần làm là tăng ngũ cốc, trái cây, các loại hạt, rau và giảm muối nếu có thể.”

Tuy nhiên, tiền là một vấn đề. Ước tính rằng năm loại quả và rau trong khẩu phần mỗi ngày sẽ chiếm 52% thu nhập hộ gia đình ở các nước nghèo.

Giáo sư Forouhi cảnh báo: “Công chúng có thể lựa chọn thực phẩm lành mạnh hơn nếu được thông tin và có điều kiện, nhưng nếu những bày bán trên kệ mua-một-tặng một là thực phẩm không lành mạnh, thông điệp đó sẽ sụp đổ.”

“Thực phẩm lành mạnh vừa túi tiền là tối cần thiết.”

Hai giáo sư đều đồng ý cần phải có một sự dịch chuyển từ việc tập trung phân tích giá trị dinh dưỡng (chất béo/đường/muối) sang khuyến khích tiêu thụ thực phẩm thật sự.

T.D (t/h)

 

Tận hưởng cuộc sống lành mạnh với chế độ ăn kiêng Flexitarian Diet

Thứ 7, 16/03/2019 | 07:02
Flexitarian Diet, hay còn gọi là bán ăn chay, chế độ ăn kiêng không loại bỏ thịt khỏi bữa ăn mà sử dụng thịt một cách khoa học cho từng bữa ăn để giảm cân khỏe mạnh, thậm chí là kéo dài tuổi thọ.

Chế độ ăn uống, sinh hoạt cho người mắc tiểu đêm do huyết áp cao

Thứ 4, 27/02/2019 | 15:10
Huyết áp cao khiến dòng máu chảy có áp lực lớn, dội vào hệ thống màng lọc của thận, phá hủy bộ lọc cầu thận, dẫn đến hậu quả là thận không thể loại bỏ những chất cặn bã độc hại như: creatinin, ure và nước dư thừa ra ngoài. Lâu dần khiến chức năng thận suy giảm, dễ dẫn đến nguy cơ suy thận, mà biểu hiện đầu tiên là tiểu đêm nhiều lần.
Cùng tác giả

Chỉ vì chuyện mua sắm Tết mà vợ chồng tôi cãi nhau

Thứ 6, 10/01/2020 | 14:09
Với vợ tôi, cả năm có một cái Tết, cứ mua sắm, quà cáp hoành tráng vào. Tôi đi làm về tiền lương, tiền thưởng tôi đều đưa hết cho vợ chi tiêu mua sắm. Nhưng đưa bao nhiêu cũng không đủ với cô ây.

Mẹ chồng chăm cháu kiểu tuỳ hứng, con dâu bị mắng "trứng khôn hơn vịt"

Thứ 2, 25/11/2019 | 08:52
Mẹ chồng chăm cháu cũng xuất phát từ tình thương yêu, tuy nhiên cách chăm phản khoa học của bà khiến mình rất lo lắng. Mình nên làm gì với tính cách thương cháu mà hóa hại cháu của mẹ chồng đây?

Đàm Vĩnh Hưng từng "cạch mặt" Bằng Kiều suốt một thập niên

Thứ 6, 06/09/2019 | 22:03
Đàm Vĩnh Hưng cho biết giữa anh và Bằng Kiều từng nam ca sĩ thừa nhận từng có một khoảng thời gian anh và nam ca sĩ Bằng Kiều không nhìn mặt nhau.

“Vị hoàng đế” đa tình trong Hoàn Châu Cách Cách từng phải đi tu và ruồng bỏ vợ con

Chủ nhật, 26/05/2019 | 15:00
Ít ai biết rằng vị vua Càn Long trong phim “Hoàng Châu Cách Cách” ngoài đời lại có lịch sử tình trường đầy tai tiếng. Khác với hình ảnh "Hoàng A Mã" hết mực yêu thương các con trên phim, Trương Thiết Lâm ở đời thường được biết đến là một người cha vô trách nhiệm.
Cùng chuyên mục

Đột quỵ ở người trẻ tuổi ngày càng trẻ hóa, cách nhận biết và phòng tránh

Thứ 6, 29/03/2024 | 15:18
Mỗi năm, Việt Nam ghi nhận khoảng 200.000-225.000 ca đột quỵ. Bệnh nhân ngày càng trẻ. Tỷ lệ đột quỵ ở người trẻ tuổi trung bình tăng khoảng 2% mỗi năm.

Quảng Ngãi: Hàng chục học sinh nghi bị ngộ độc sau khi ăn "kẹo lạ"

Thứ 5, 28/03/2024 | 22:56
Sau khi ăn kẹo "lạ", hàng chục học sinh Trường THCS Hành Tín Tây (Quảng Ngãi) có biểu hiện ngộ độc phải đến Trung tâm Y tế huyện kiểm tra, theo dõi.

Liên tiếp cấp cứu nhiều ca vỡ tim: Bác sĩ đưa ra khuyến cáo

Thứ 5, 28/03/2024 | 18:24
Bệnh nhân nhồi máu cơ tim-vỡ tim, tăng đột biến trong tuần qua, đây là một trong những căn bệnh hết sức nguy hiểm gây tử vong cao.

Quảng Ninh: Sức khỏe của 33 học sinh nghi ngộ độc thực phẩm đã ổn định

Thứ 5, 28/03/2024 | 14:03
Đây là các học sinh tại Trường tiểu học Quang Hanh, Tp.Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh. Các cháu bị đau bụng, buồn nôn sau bữa cơm trưa tại trường.
     
Nổi bật trong ngày

Giống gà quý tộc đắt đỏ bậc nhất thế giới, giá cả trăm triệu đồng 1 con

Thứ 5, 28/03/2024 | 09:30
Vẻ ngoài độc đáo, độ hiếm và giá trị kinh tế cao khiến những giống gà dưới đây có giá từ hàng trăm đến hàng nghìn USD.

Hy vọng thì tin mà kỳ vọng thì đau

Thứ 5, 28/03/2024 | 19:00
Chúng ta luôn nhầm lẫn giữa hy vọng và kỳ vọng. Trong khi thực tế, 2 điều này hoàn toàn khác nhau.

Clip: Đập cần câu xuống nước cần thủ tá hỏa phát hiện điều đáng sợ

Thứ 5, 28/03/2024 | 19:53
Mới đây, tài khoản @AMAZlNGNATURE đã chia sẻ lên mạng xã hội X (trước đây là Twitter) đoạn video kịch tính, kèm chú thích “luôn kiểm tra dưới nước trước khi bơi”.

Thứ hạt tưởng vứt đi, ai ngờ quý như "nhân sâm" có bao nhiêu thương lái cũng "chốt"

Thứ 6, 29/03/2024 | 11:00
Có một loại hạt mà nhiều gia đình vứt đi không ngờ thương lái đang tìm mua từng cân. Nó có thể coi là một loại “dược liệu” quý hiếm nên có trong mọi gia đình.

Kinh hoàng khoảnh khắc cô gái suýt bị cá mập ăn thịt

Thứ 6, 29/03/2024 | 09:52
Mới đây, tài khoản @HollowDreams0 đã chia sẻ lên mạng xã hội X (trước đây là Twitter) đoạn video kịch tính, kèm chú thích “cô suýt bị cá mập ăn thịt”.