Dự thảo Nghị quyết về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. HCM được trình và thảo luận tại Quốc hội bắt đầu từ ngày 14/11 và thông qua ngày 24/11.
Theo đó, Nghị quyết đề xuất cơ chế chính sách đặc thù đối với hàng loạt phạm vi như quản lý đất đai, quản lý đầu tư, quản lý tài chính - ngân sách Nhà nước…
Nói về cơ chế đặc thù cho TP. HCM, Chủ tịch UBND TP. HCM Nguyễn Thành Phong chia sẻ với báo giới bên hành lang Quốc hội: “Một trong những nguyên nhân dẫn đến tăng trưởng của thành phố gần đây chậm lại là do chi đầu tư phát triển liên tục bị cắt giảm. Trước đây tỷ lệ ngân sách trung ương điều tiết cho thành phố là 23%, hiện nay còn 18%.
TP. HCM cần hành lang pháp lý thuận lợi hơn để tạo cơ sở vững chắc cho thành phố triển khai các giải pháp phát triển”.
Được biết, theo dự thảo, địa phương này sẽ được hưởng một số ưu đãi về tài chính - ngân sách. Cụ thể, TP. HCM được: Thí điểm đánh thuế tài sản; Tăng mức thuế, phí, lệ phí với một số loại thuế, phí, lệ phí so với luật hiện hành. Được thu thêm một số loại phí, lệ phí chưa có trong luật. Phần thu tăng thêm này TP. HCM được sử dụng toàn bộ (không phải điều tiết về ngân sách Trung ương) để đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế- xã hội.
Nói về việc cho đánh thuế tài sản, Phó chủ tịch UBND TP. HCM Trần Vĩnh Tuyến cho hay: "Lâu nay một số người đầu cơ, mua bán kiếm lời, không đưa nguồn lực này vào sản xuất gây lãng phí lớn. Việc đánh thuế tài sản chủ yếu là chống đầu cơ chứ không phải Nhà nước tận thu”.
Góp ý về các đề xuất cho TP.HCM được thu thêm hoặc tăng thu một số thuế, phí (phụ thu thuế, phí), chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng việc TP.HCM đề xuất tăng quyền tự chủ về ngân sách là cần thiết tuy nhiên, việc này còn nhiều điều cần lưu ý và thực hiện một cách cẩn trọng.
“Những gì gọi là cơ chế đặc thù thường tạo ra đặc quyền, đặc lợi. Đặc biệt, trong bối cảnh kinh tế thị trường, cạnh tranh bình đẳng, mọi thành phần kinh tế dù ở đâu đều được đối xử như nhau. Dù được làm theo cơ chế đặc thù thì TP. HCM vẫn phải tuân thủ theo đúng luật Ngân sách Nhà nước chứ không thể ngoài luật được”, chuyên gia Ngô Trí Long cho hay.
Ông cũng cho rằng, TP.HCM cần phải thận trọng. “Thuế và phí đã được quy định và nghiên cứu rất kỹ nên TP.HCM không thể lại đưa ra cho mình mức thu nổi trội hẳn.
Đây là một lĩnh vực vô cùng nhạy cảm và cần cân nhắc vì nó tác động trực tiếp tới doanh nghiệp và người dân. Vì thế, chúng ta phải cân nhắc kỹ xem tăng phí những loại nào, chứ không thể tùy tiện theo kiểu “phép vua thua lệ làng”. TP.HCM nên thận trọng, làm thí điểm trước khi triển khai rộng”, ông Long chia sẻ.
Trước ý kiến lo rằng, nếu TP.HCM được thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù thì liệu một số thành phố, tỉnh thành khác có thể “xin học theo”, vị chuyên gia này cho rằng: Đây không phải là tiền lệ để các nơi khác “a dua”. Bởi khi quyết định thành phố đặc thù, Chính phủ và Quốc hội phải xem xét rất kỹ”.