Viện quân của Nga có thể bị Thổ Nhĩ Kỳ chặn đứng ở eo biển Bosporus.
Về quy mô và năng lực quân sự, Thổ Nhĩ Kỳ khi so sánh với Nga dường như là một sự khập khiễng. Nhưng trong trường hợp lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ và Nga buộc phải đối đầu nhau ở Syria, phía Thổ Nhĩ Kỳ dường như lại chiếm được nhiều yếu tố địa lợi hơn để giành chiến thắng, giới phân tích nhận định.
Khi Thổ Nhĩ Kỳ có thể thắng Nga ở Syria
Vì sao một kịch bản Thổ thắng Nga lại có thể xảy ra?
Trên thực tế, dù cho Nga không còn ở vị thế siêu cường như Liên Xô ngày trước nhưng họ vẫn có lực lượng quân đội lớn và kho vũ khí hạt nhân hàng đầu trên thế giới. Trong khi đó, mặc dù là một trong những thành viên mạnh nhất của NATO, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn chỉ là một cường quốc tầm trung thiếu vũ khí hạt nhân.
Theo National Interest, cũng giống như trong lĩnh vực bất động sản, địa lợi luôn là yếu tố quan trọng nhất. Sự vượt trội về quân sự nói chung của Nga không thể tạo ra sức mạnh lấn át trên thực địa ở chiến trường đông bắc Syria, nơi quân Chính phủ đang tiến hành một cuộc tấn công để chiếm lại tỉnh Idlib từ tay Thổ Nhĩ Kỳ và phiến quân hậu thuẫn.
Giới phân tích tin rằng, việc Thổ Nhĩ Kỳ nằm ngay sát biên giới Syria giúp cho nước này triển khai quân cũng như cung cấp hậu cần linh hoạt, nhanh chóng và hiệu quả hơn. Nga trong khi đó lại ở quá xa Syria, khiến cho mọi quyết định tiếp viện sẽ khó có thể thực hiện tức thời, chưa nói đến khả năng còn bị Thổ Nhĩ Kỳ chặn đứng.
“Sự liên kết tốt giữa các lực lượng của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ là yếu tố quyết định để chống lại Nga ở Syria”, Michael Kofman, một nhà nghiên cứu tại Trung tâm Phân tích Hải quân (Mỹ) và là chuyên gia về quân sự Nga nói với National Interest.
Nga chỉ có một căn cứ không quân lớn ở Syria - căn cứ không quân Khmeimim gần cảng Latakia ở tây bắc Syria - và một căn cứ hải quân tại Tartus. Vị trí này tạo ra một sự hạn chế, cũng như khiến cho các lực lượng Nga bị phụ thuộc lớn vào các con đường tiếp viện bên ngoài.
Theo đó, hàng nghìn binh sĩ cùng hàng chục máy bay chiến đấu và nhu yếu phẩm của Nga buộc phải vận chuyển bằng các tàu từ Biển Đen đi qua eo biển Bosporus do Thổ Nhĩ Kỳ kiểm soát để đến Syria. Một khi Thổ Nhĩ Kỳ chặn lại eo biển, sự tiếp vận của Nga trở nên khó khăn.
Không giống như Mỹ, Nga không có năng lực không vận đáng kể để duy trì lực lượng viễn chinh ở nước ngoài.
“Những hạn chế về cơ sở hạ tầng và hậu cần sẽ khiến cho Nga không thể tăng cường lực lượng ở Syria vượt xa mức hiện tại mà họ đang có”, nhà nghiên cứu Kofman nêu quan điểm.
“Trong kịch bản mà Nga chỉ có một căn cứ không quân, không thể mở rộng sự hiện diện và buộc phải đi qua Bosporus để hỗ trợ hậu cần, các lực lượng Nga thực sự đang ở một vị trí rất dễ bị tổn thương”.
Nga-Thổ lâm vào thế khó
Câu hỏi đặt ra là liệu Thổ Nhĩ Kỳ và Nga có thể hòa giải phần nào đó những mâu thuẫn lợi ích ở Syria hay không.
Không chỉ bó hẹp trong khuôn khổ Syria, ngay cả trong trường hợp Nga tấn công trả đũa Thổ Nhĩ Kỳ cũng mang đến những rủi ro. NATO sẽ khó có thể hỗ trợ chiến dịch của Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria, khi nơi đây nằm ngoài khu vực bảo vệ thành viên của liên minh, nhưng trong trường hợp lãnh thổ của một thành viên bị tấn công thì lại khác.
Cũng chính vì hiểu được điều này, cả Thổ Nhĩ Kỳ và Nga đều không tìm kiếm một cuộc đối đầu quân sự. Nhận thức đó đã được thể hiện bằng việc cả hai đã tránh tấn công vào các mục tiêu của nhau ở Idlib trong các đợt giao tranh suốt một tháng qua, cũng như tiến hành thêm một thỏa thuận ngừng bắn mới.
Dẫu vậy, tình hình rủi ro vẫn còn đó. Thổ Nhĩ Kỳ có khoảng 7.000 binh sĩ ở miền Bắc Syria, được yểm trợ bởi máy bay không người lái. Máy bay Nga đang hỗ trợ quân đội Chính phủ Syria cố gắng giành lại Idlib - lãnh thổ cuối cùng do phiến quân kiểm soát ở Syria.
Ngoài ra còn có các cố vấn, quân cảnh Nga và lính đánh thuê Nga, trong khu vực. Thật dễ dàng để hình dung nhiều kịch bản trong đó lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ và Nga vô tình đụng độ trực tiếp.
Ví dụ, một cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ vào quân đội Syria có thể làm bị thương các cố vấn Nga. Hoặc máy bay Thổ Nhĩ Kỳ vô tình bắn hạ máy bay Nga khi nhầm với máy bay Syria, và sau đó Nga có thể trả đũa bằng cách bắn trả.
“Trong khi cả Moscow và Ankara đều không muốn một cuộc chiến trực tiếp, cả hai dường như lại rất khó để tránh điều đó”, Kofman nói.
Câu hỏi đặt ra là liệu Thổ Nhĩ Kỳ và Nga có thể hòa giải phần nào đó những mâu thuẫn lợi ích ở Syria hay không.
Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ muốn chiếm đóng phía đông bắc Syria để có thể tạo ra vùng đệm ngăn cách người Kurd lập nên khu tự trị và mở rộng ảnh hưởng. Thổ Nhĩ Kỳ cũng muốn chính quyền của Tổng thống Syria Bashar al-Assad sụp đổ, nhất là khi cuộc tấn công của quân đội Syria ở Idlib đang đe dọa đẩy gần một triệu người tị nạn về biên giới Thổ Nhĩ Kỳ.
Về phần mình, Nga quyết tâm bảo vệ chính quyền Syria. Moscow và Damascus đã là đồng minh từ những năm 1960 và căn cứ hải quân duy nhất của Moscow bên ngoài Nga là cảng Tartus của Syria.
Quyết tâm ngăn chặn phiến quân Syria tiến gần đến âm mưu lật đổ Chính phủ, Moscow đã bắt tay với các lực lượng Iran để giúp quân đội Syria chiếm lại các lãnh thổ trên đất nước.
“Có thể hiểu rằng quân đội Nga sẽ can thiệp thay mặt cho chính quyền Syria trong trường hợp sự ổn định và tổn vong của Damascus bị lung lay”, theo Kofman. “Tuy nhiên, Nga sẽ không cần phải can thiệp quá mức cho lực lượng Syria ở Idlib. Nga không cần Idlib”.
