Theo Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương, cơ quan thường trực của Chương trình quốc gia khống chế và tiến tới loại trừ bệnh dại, từ đầu năm 2020 đến nay đã có 57 người tử vong vì bệnh dại tại 29 tỉnh thành của Việt Nam. Con số này cao hơn so với cùng kỳ năm ngoái và đáng lo ngại vì đã có các trường hợp bệnh dại xuất hiện ở những tỉnh trước đây không có trường hợp bệnh nào.
Bệnh dại tuy không còn mới nhưng vẫn có nhiều nguy hiểm.
Bệnh dại là một trong những bệnh lâu đời và nguy hiểm nhất. Khi đã có dấu hiệu lâm sàng thì tỉ lệ tử vong là 100%. Mặc dù đã có vắc-xin phòng bệnh hiệu quả nhưng ước tính hàng năm có khoảng 59.000 người ở hơn 150 quốc gia, chủ yếu từ những nhóm dân cư nghèo hoặc dễ bị tổn thương, tử vong do bệnh dại. Khoảng 40% nạn nhân là trẻ em dưới 15 tuổi. Tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 70-110 người tử vong vì bệnh dại trong vòng 10 năm qua.
Hành động đúng khi bị chó cắn.
Chúng ta không thể chủ quan, chúng ta cần phải hành động. Cần đầu tư để loại trừ bệnh dại và tăng cường hệ thống y tế và hệ thống thú y qua đó giảm số tử vong mà có thể phòng được. FAO và WHO kêu gọi những hành động thiết thực để tăng cường hợp tác đa ngành, nâng cao nhận thức về nguy cơ, nâng cao tỉ lệ tiêm phòng và công tác quản lý chó, nâng cao sự tin tưởng của người dân đối với vắc xin phòng dại cho người và tăng cường nguồn lực tài chính và nhân lực để Việt Nam tiếp tục cuộc chiến phòng chống bệnh dại.
Người dân cần tiêm phòng cho chó.
Bà Rana Flowers, Trưởng đại diện FAO, nhấn mạnh: “Chúng tôi kêu gọi Chính phủ, các đối tác trong nước và quốc tế cùng nhau nỗ lực gia tăng độ bao phủ của vắc xin phòng ngừa bệnh dại cho chó và chấm dứt tử vong ở người do bệnh dại ở Việt Nam. Chúng ta có vắc xin tốt có thể giảm tối thiểu nguy cơ bệnh dại lây truyền qua chó. Thông qua hợp tác cùng nhau, chúng ta có thể chấm dứt bệnh dại ở chó và cứu sống tính mạng con người”.
Bệnh dại rất nguy hiểm nếu không biết cách xử trí kịp thời.
“Trong khi cuộc chiến chống Covid-19 vẫn đang còn tiếp diễn, chúng ta không được để gián đoạn nỗ lực chung nhằm đảm bảo các dịch vụ y tế quan trọng, bao gồm chương trình loại trừ bệnh dại quốc gia,” Tiến sĩ Kidong Park, Trưởng đại diện văn phòng Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam, kêu gọi đẩy mạnh hơn nữa sự đầu tư của quốc gia vào các chương trình phòng chống và loại trừ bệnh dại ở các cấp. Ông cho biết thêm: “Chúng ta cần phải thúc đẩy để có được những chính sách và cơ chế phù hợp nhằm đảm bảo sự sẵn có, khả năng tiếp cận và khả năng chi trả vắc xin dại cho cả chó và người”.
Tại Việt Nam, bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cùng bộ Y tế tiếp tục thực hiện Chương trình Quốc gia về Kiểm soát và Loại trừ bệnh dại được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào tháng 2/2017 và Chỉ thị 31/ CT-TTg ngày 6/07/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc Tăng cường các biện pháp khẩn cấp để phòng chống bệnh dại.
Hai bộ phối hợp với các đối tác một sức khỏe, bao gồm FAO và WHO, đã cùng nhau vận động cho chiến dịch “biến cam kết thành hành động” của tất cả các cấp chính quyền trong công tác phòng chống bệnh dại; củng cố sự hợp tác liên nghành, bao gồm y tế, nông nghiệp, giáo dục và các tổ chức chính trị xã hội; và tăng cường truyền thông nhằm nâng cao việc quản lý đàn chó và tiêm vắc xin cho chó, đảm bảo rằng người bị chó cắn được tiêm vắc xin ngay lập tức, và có thể loại trừ được bệnh dại tại Việt Nam vào năm 2030.
Lê Trà
