Bloomberg nhận định 1 trong những chủ đề quan trọng nhất tại hội nghị thượng đỉnh Nga – Mỹ sắp tới ở Helsinki (Phần Lan) không phải là tương lai của chính quyền Assad hay bất cứ điều gì khác mà chính là vai trò của Iran trong cuộc chiến Syria.
Theo 1 quan chức giấu tên người Nga, Moscow hiện đang tiến hành thương lượng với Tehran.
Nhìn chung, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đồng ý với Mỹ và Israel rằng, các lực lượng do Iran ủng hộ ở miền Nam Syria, sẽ tránh xa biên giới với Israel, và được thay thế bởi những binh lính trung thành với chính quyền Damascus.
Về phía Mỹ, sau khi Nga can thiệp vào cuộc chiến Syria và cùng với Iran thể hiện sự ủng hộ cho ông Assad, ông Trump đã mang lập trường mới. Mỹ xem việc ông Assad không còn là “vấn đề chiến lược” tại Syria mà thay vào đó, nó đã chuyển thành Iran.
Tổng thống Nga Vladimir Putin (bên trái) và Tổng thống Iran Hassan Rouhani.
“Có nhiều khả năng dẫn tới một tiến trình thương lượng lớn hơn về việc đưa các lực lượng Iran ra khỏi Syria và quay trở về Iran”, ông Bolton – một quan chức vốn luôn cổ suý cho sự thay đổi chính quyền tại Syria nhận định về nội dung cuộc gặp thượng đỉnh Nga-Mỹ.
Giới nhận định đang đặt ra nhiều câu hỏi lớn về viễn cảnh liệu ông Putin có chấp nhận bất kỳ hiệp định nào liên quan tới hoạt động của Iran tại Syria, ngay cả khi Nga đề xuất triển khai quân lính để ổn định các khu vực biên giới.
“Ông Trump không thể ép ông Putin quay lưng với Iran.... Ông Putin sẽ không sẵn lòng ép Iran quá mức và ông ấy không thể thực sự tin tưởng vào chính quyền ông Trump”, ông Andrei Kortunov, người đứng đầu Hội đồng Quan hệ Quốc tế Nga nhận định.
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cũng từng khẳng định “sẽ là phi thực tế” nếu yêu cầu Iran hoàn toàn rút khỏi Syria.
Iran và các lực lượng đồng minh, bao gồm cả Hezbollah đã gây dựng được một sự hiện diện đáng kể dọc theo biên giới của Syria với Israel và Lebanon. Điều này đã dẫn đến những cuộc không kích liên tiếp từ Israel cũng như lời đe doạ sẽ mở rộng hành động.
Theo ông Dmitri Trenin, người đứng đầu Trung tâm Carnegie Moscow, Nga đang sử dụng chính lý do này để gây áp lực lên Iran.
1 trong những chủ đề quan trọng nhất tại hội nghị thượng đỉnh Nga – Mỹ sắp tới ở Helsinki (Phần Lan) là vai trò của Iran trong cuộc chiến Syria.
Trong khi Nga và Iran đang cùng thể hiện sự ủng hộ với Tổng thống Assad trước các lực lượng đối lập được Mỹ và đồng minh “chống lưng”, lợi ích của hai nước lại ngày càng cách xa khi Tổng thống Putin tìm cách bảo toàn lợi ích của mình trong khu vực, tác giả của cuốn sách “Nga muốn làm gì ở Trung Đông” nhận định.
Việc ông Putin thay đổi lập trường về Syria và giá dầu đã khiến Tehran nổi giận. “Nga không chỉ đâm phía sau Iran trong vấn đề Syria, mà còn cùng Arab Saudi tuyên bố đẩy hạn ngạch của Iran ra ngoài khối OPEC”, Ali Khorram, cựu Đại sứ Iran tại Liên Hợp Quốc khẳng định.
Ông Kortunov phân tích, chiến lược của ông Putin là cố gắng tìm ra một vị trí trung gian giữa những lợi ích xung đột nhau của các nước lớn. Đặc biệt, ông có thể bật đèn xanh cho Israel để tấn công bất kỳ phái đoàn nào của Iran muốn vận chuyển vũ khí tối tân cho Hezbollah. Cùng lúc, Nga cũng cho phép Tehran được duy trì việc cung cấp vũ khí thông thường tới đồng minh Lebanon của mình.
“Nga có lợi ích liên quan tới Iran tại Syria: đó là làm suy yếu Iran nhưng không khiến nó sụp đổ, bởi vì họ có thể sẽ mất đi chế độ Assad – và đây là một con bài chủ chốt…Họ muốn Iran luôn trong tầm mắt và có thể kiểm soát được”, Sami Nader, người đứng đầu viện nghiên cứu chiến lược Levant ở Beirut chia sẻ.
